Verklaring van het Voorlopig Comité van het CWI over de verkiezingen in Argentinië
Latijns-Amerika maakt een verdieping van de economische, politieke en sociale crisis door. Een nieuwe fase van verzet en strijd tegen de aanvallen van het imperialisme, het grote kapitaal en de plaatselijke lakeien is in de regio begonnen.
De opstand van inheemse volkeren en werkenden in Ecuador, die de regering van Lenín Moreno dwong zich terug te trekken uit de uitvoering van de door het IMF opgelegde plannen, toont de ernst van de crisis, de bereidheid om te strijden en de kracht van de onderdrukten en uitgebuite mensen. In landen als Haïti, Honduras en vele andere, naast het voorbeeld van Puerto Rico, waren er crisissen en massale mobilisaties. Dit zal in de komende periode nog verdiepen.
In dit scenario zijn de verkiezingen van 27 oktober in Argentinië en de voorbeelden van het verzet van de bevolking en de werkenden tegen de aanvallen van de regering van Mauricio Macri van groot belang. Alle bewuste arbeiders en het de internationale socialistische linkerzijde moeten een duidelijk standpunt innemen over deze processen.
De ernst van de crisis in dit belangrijke land in de regio kan een grote invloed hebben op het Latijns-Amerikaanse en internationale terrein. De Argentijnse crisis maakt deel uit van de internationale crisis van het kapitalisme, maar kan ook een trigger zijn voor nieuwe crises buiten zijn grenzen.
Macri’s overeenkomst met het IMF van vorig jaar voor een megalening van 56 miljard dollar heeft de situatie niet opgelost. De reeds verstrekte leningen hebben alleen de zakken van de speculanten en schuldcrediteuren gevuld ten koste van de arme en werkende mensen. Maar het neoliberale beleid van Macri, met de directe inmenging van het IMF in overheidsbeslissingen, heeft de economische en sociale crisis alleen maar verergerd.
De cocktail van recessie en hoge inflatie heeft enorme sociale kosten met zich meegebracht. Werkloosheid, onzekere banen, dalende gezinsinkomens, verslechtering van de levensomstandigheden zijn de kenmerken van het land na bijna vier jaar van het Macri-bestuur. Maar liefst 35,4% van de bevolking zit officieel onder de armoedegrens. Dat is 8% meer dan een jaar geleden. Er zijn meer dan 15 miljoen mensen (25,4% van de gezinnen) die niet kunnen betalen voor basisvoedsel. Armoede treft 51% van de kinderen in Argentinië.
Dit scenario lijkt sterk op het scenario dat in december 2001 resulteerde in de sociale explosie van de “Argentinazo”, toen de toenmalige president Fernando De La Rua ontslag moest nemen en per helikopter moest vluchten uit het Casa Rosada, dat omringd werd door betogers.
Argentinië is nu de grootste schuldenaar ter wereld bij het IMF. Het is symptomatisch dat de tweede plaats op deze lijst precies Ecuador staat, een land waar zojuist een opstand van inheemse volkeren en werkenden ontplofte, precies door het neoliberale aanpassingsbeleid dat deze internationale organisatie heeft opgelegd.
In het geval van Argentinië is al veel belangrijke strijd geweest, waaronder vijf algemene stakingen tegen de regering-Macri en de grote confrontatie van december 2017 voor het Congres in de strijd tegen de tegenhervorming van de sociale zekerheid. De vrouwenbeweging – zowel Ni Una Menos als de sterke beweging voor het recht op abortus – is ook internationaal een inspiratiebron geweest. De staking van de werkenden in de publieke sector in Chubut, Patagonië, had nationale gevolgen en laat zien dat de strijd kan worden veralgemeend.
Macri op weg naar nederlaag
Vanuit electoraal oogpunt heeft de crisis de herverkiezingskansen van Macri uiterst onwaarschijnlijk gemaakt. Zijn beslissende nederlaag bij de eerste verkiezingen in augustus is het begin van een nog slechter resultaat op 27 oktober.
Macri kwam aan de macht bij de verkiezingen van december 2015 en bouwde een beeld op van een moderne manager, los van de zogenaamd ideologische zorgen van zijn tegenstanders in het ‘Kirchnerisme’, de Peronistische vleugel van de toenmalige president Cristina Kirchner.
Zijn electorale overwinning betekende de terugkeer aan de macht van de expliciet neoliberale rechterzijde, na vele jaren van Peronistische regeringen die kozen voor klassenbemiddeling en vaak toegevingen moesten doen aan de werkenden.
Macri’s machtsovername was een minder traumatisch proces dan bijvoorbeeld in Brazilië. In dit buurland kreeg neoliberaal rechts in 2016 via een institutionele staatsgreep weer volledige controle over de regering en moest het zich bij de verkiezingen van 2018 wenden tot Bolsonaro, een extreemrechtse kandidaat met proto-fascistische kenmerken.
Het absolute fiasco van Macri’s regering en de aanstaande opdoffer in de verkiezingen betekenen een ernstige nederlaag voor de nieuwe rechterzijde die in verschillende Latijns-Amerikaanse landen aan de macht kwam en de versleten centrum-linkse regeringen verving die regeerden op basis van klassenbemiddeling zonder ooit te breken met het kapitalisme.
Fernandez-Fernandez bieden geen echt alternatief
Het is begrijpelijk dat miljoenen Argentijnse werkenden vandaag het doel om Macri bij de verkiezingen te verslaan als de grootste prioriteit zien. Daarom lijkt een stemming voor de lijst die Alberto Fernandez en Cristina Fernandez de Kirchner samenbrengt, voor veel mensen de gemakkelijkste weg vooruit.
Maar de Fernandez-Fernandez-lijst vormt geen effectieve breuk met het beleid van Macri en biedt geen echte uitweg uit de crisis vanuit het oogpunt van de werkenden en de armen. Fernandez dringt aan op een beleid van verzoening en sociale pacten tussen werkenden en de patroons, en bevestigde opnieuw dat hij de overeenkomst met het IMF zal handhaven.
Bovendien zal Argentinië, in tegenstelling tot de periode na het bankroet van 2001, de komende jaren niet kunnen profiteren van een internationale context die economische groei mogelijk maakte. Die groei was grotendeels gebaseerd op de hausse in de grondstoffen en op schuldheronderhandeling. Het idee dat deze veronderstelde jaren van economische groei en relatieve stabiliteit zullen terugkeren, is niet op enige realiteit gebaseerd.
De brede eenheid van actie en strijd tegen de aanvallen van Macri en tegen elke aanval op werkenden neemt niet weg dat er een onafhankelijk, socialistisch en massaal links politiek project moet worden opgebouwd.
Bij deze Argentijnse verkiezingen is de fundamentele taak de accumulatie van krachten voor de onvermijdelijke strijd die onvermijdelijk zal komen en doorslaggevend zal zijn. Een stem voor de kandidaten van het Frente de Izquierda y de los Trabajadores – Unidad maakt volgens ons deel uit van dit proces van krachtenbundeling voor de komende conflicten. Hoe meer stemmen de presidentiële lijst van Nicolás del Caño en Romina del Plá haalt en hoe meer leden van de FIT-U verkozen zijn, hoe beter voor de komende strijd.
De FIT-Unidad verdedigt de klassenonafhankelijkheid van de werkenden en wekt geen illusies in klassenbemiddeling. Door de noodzaak te verdedigen van een breuk met het IMF en de betaling van de schuld op te schorten zodat aan de eisen van de bevolking kan worden voldaan, wijzen ze in de goede richting.
Ook de inspanningen om het FIT (voorheen bestaande uit PTS, PO en IS) uit te breiden naar andere linkse krachten, zoals de MST, en andere strijdbare groepen, zien wij als een positieve ontwikkeling. We begrijpen echter dat het opbouwen van een massaal politiek referentiepunt voor de socialistische linkerzijde nog steeds een taak is die moet worden volbracht door links en de arbeidersbeweging in Argentinië.
Deze taak zal worden uitgevoerd in sociale strijd in het kader van de zich verdiepende crisis. De concrete ervaring van grote delen van de massa’s met het fiasco van rechts aan de macht en met de grenzen van het Kirchnerisme kan ruimte maken voor dit alternatief van links. Het is noodzakelijk deze uitdaging aan te gaan en voor te bereiden. Het CWI wil daaraan bijdragen.
