Komende zondag zijn er verkiezingen voor de gemeenteraad van Moskou. Alle belangrijke onafhankelijke, vooral liberale, kandidaten zijn niet alleen uitgesloten van de verkiezingen maar 13 ervan brachten de voorbije weken ook in de gevangenis door. Elk weekend waren er protestacties, vooral illegale acties waarop duizenden mensen opgepakt werden. Alle oppositiebetogingen voor afgelopen weekend waren eveneens verboden. Minstens vier linkse groepen, waaronder Socialistisch Alternatief, hadden een aanvraag ingediend.
Door onze reporters in Rusland
Studenten protesteren tegen onderdrukking
Tegen deze achtergrond bereidde Socialistische Alternatief in Moskou zich voor op het weekend. Studentenactivisten georganiseerd in ‘Comm-Unity’, een studentenvakbond opgericht door SA, een nieuwe scholierenvakbond en initiatieven op verschillende universiteiten spraken over het organiseren van een protestactie tegen de politieke intimidatie van studenten.
Op vrijdagavond hadden we een betoging gepland. De Moskouse autoriteiten weigerden deze toe te staan en de rechtbanken bevestigden het verbod. In plaats van studenten bloot te stellen aan onvermijdelijke arrestaties, besloten we een publiek debat te organiseren over studentenrechten, onder het mom van een reeks lezingen in de ‘Yama’ – een openlucht amfitheater in het centrum van Moskou waar ’s avonds jongeren samenkomen. Vrijdagochtend publiceerde de politie een online verklaring waarin ze waarschuwde dat een dergelijke bijeenkomst niet meer zou toestaan en dat de ‘Yama’ voortaan “overdag gesloten” zou zijn.
Slechts anderhalf uur van te voren slaagde Comm-Unity erin om met het ‘Sacharov Centrum’ – het belangrijkste mensenrechtencentrum genoemd naar de Sovjet-dissident – overeen te komen dat we hun hal konden gebruiken onder de voorwaarde dat er ‘geen politiek’ aan bod zou komen. We hadden geen alternatief en zetten door. 250-300 studenten stroomden de hal binnen om een reeks sprekers te horen. Eén student trok parallellen met Frankrijk in 1968 – het belangrijkste verschil was dat Franse studenten over het algemeen uit beter gesitueerde families kwamen, terwijl in Rusland de meeste studenten tegenwoordig ook sterk uitgebuite jonge werkenden zijn, die moeten werken om hun studie te financieren. Een andere spreker – een jonge docent – legde uit hoe het werk steeds moeilijker werd. Mitya, lid van SA die de vergadering voorzat, sprak namens de Comm-Unity over de noodzaak van organisatie, de strijd tegen repressie van de politie, de strijd voor democratie in het onderwijs en vooral tegen de besparingen op het onderwijs en voor fatsoenlijke levensomstandigheden voor studenten en jonge werknemers.
Politie-inmenging
De politie heeft zich uiteraard wel bemoeid met de meeting. Sommige studenten die bij de politie bekend waren, werden gecontacteerd en gewaarschuwd om niet deel te nemen. Rondom de ‘Yama’ wachtte de oproerpolitie voor het geval er daar iets zou gebeuren. Belangrijk is dat hun commandant dezelfde persoon was die aan het hoofd stond van ‘Berkut’, de politie-eenheid die de brute moorden op betogers in Kiev tijdens ‘EuroMaidan’ had uitgevoerd. Tijdens de bijeenkomst in het Sacharov-centrum liep het PA-systeem vast en werd het internet afgesloten.
31 augustus
Een van de protesten die zaterdag was verboden, was tegen huiselijk geweld. Dit was georganiseerd door ‘Socialistisch-Feministisch Alternatief’ (SFA) ter verdediging van de zusters Khachaturin, drie jonge vrouwen die in wanhoop hun vader hebben vermoord na jaren van geweld en verkrachting. De tactiek van de oppositie bij het verbod op marsen was het organiseren van een ‘wandeling over de boulevard’, die meestal wordt aangevallen door de oproerpolitie. Ze worden meestal gekenmerkt door het volledig ontbreken van een centrale organisatie en politieke sturing. Deze zaterdag trokken er enkele duizenden, vooral jongeren, op straat. Het protest was kleiner omdat de ‘oppositiekandidaten’, en met name Navalnii, hadden gezegd dat het geen zin had om voor de verkiezingen opnieuw te betogen.
De leden van de SFA waren echter vastbesloten om publiekelijk te betogen. Een spandoek en protestborden werden voorbereid om indien mogelijk te gebruiken op de ‘boulevard wandeling’. We verwachtten dat we het spandoek in het beste geval een minuut of twee voor het politieoptreden konden openvouwen – kameraden kwamen met extra telefoonbatterijen en eten in geval van arrestatie.
De politie stelde zich echter terughoudend op vanuit de vrees dat meer politiegeweld een week voor de verkiezingen een explosie van protest kon veroorzaken. Zo trok SFA langs de hele boulevard met slogans tegen huiselijk geweld, voor de vrijlating van politieke gevangenen en voor een actieve boycot van verkiezingen zonder keuze. Een tv-commentator meldde dat de feministen vooraan alles leken te willen – een einde aan huiselijk geweld, democratie en de omverwerping van de oligarchen!
Actieve boycot
Onze oproep tot een ‘actieve boycot’ van de verkiezingen kreeg een weerklank. (Actieve boycot betekent stemmen en het overschrijven van het stembiljet, elke fraude proberen ondermijnen door openbaar protest, etc.). Navalnii en de liberale oppositie roepen op tot “slim stemmen” – stemmen op de kandidaat die het best geplaatst is om de kandidaat van het Verenigd Rusland te verslaan. De beperkingen van deze tactiek werden in het weekend aangetoond toen de ‘communistische’ kandidaat voor de gouverneur van Sint-Petersburg zich terugtrok, waardoor de kandidaat van het Verenigd Rusland een bijna zekere overwinning zal behalen. Hij legde uit dat zijn kandidatuur was overeengekomen met het Kremlin, maar dat het regime zich zorgen maakte toen de opiniepeilingen begonnen aan te geven dat hij kon winnen. Toen hij de nationale leiders van de Communistische Partij voorstelde om een echte campagne te starten om effectief te winnen, trokken zij de financiering in.
Aangekomen op het plein aan het einde van de ‘boulevard wandeling’ zetten onze kameraden het protest voort ondanks een gewelddadige aanval door extreemrechts krapuul van het door de Kremlin gefinancierde ‘Nationale Bevrijdingsbeweging.’ De aanvallers werden in elkaar geslagen door de betogers. Vijf minuten later passeerde voor ons een religieuze processie onder leiding van een priester.
We verlieten het plein vol vertrouwen en zonder arrestaties toen de oproerpolitie zich opmaakte om het plein te ontruimen.
