Vorige week waren er in Slovenië gemeenteraadsverkiezingen. In de tweede ronde van de verkiezingen haalde de van Ghanese afkomstige Sloveen Peter Bossman de burgemeesterssjerp binnen in het kuststadje Piran. Daarmee is hij de eerste zwarte verkozene in Oost-Europa sinds de val van de muur. Is dit een uitdrukking van een kentering?
Met een nipte meerderheid van 51,4% haalde dokter Bossman het van de vorige burgemeester Tomaz Gantar. Hij stelde zijn overwinning behaald te hebben door steeds voor de dialoog te hebben gekozen. “Daardoor aanvaardden de mensen mij als persoon en niet meer als kleur,” zei hij na de uitslag. Aan zijn campagne zal het wel niet gelegen hebben. Als lid van de sociaaldemocratische partij kwam hij op voor “de mensen”. Zijn campagne draaide rond het invoeren van elektrische wagens, het bouwen van een golfterrein en van een luchthaven. Dat allemaal om het toerisme te stimuleren. Of dat de gemiddelde arbeider met een inkomen van €300 tot €500 bruto per maand ten goede zal komen, valt zwaar te betwijfelen. Op dit moment is de binnenstad van het pittoreske stadje autovrij en is het openbaar vervoer gratis. Zal dit na de invoering van dure elektrische wagens zo blijven?
Bovendien zullen een golfterrein en een luchthaven een enorme druk op het milieu zetten. In Piran lijden de vissers onder de concurrentie vanwege multinationals. Het grensgeschil tussen Kroatië en Slovenië (wat EU-lidmaatschap voor Kroatië momenteel bemoeilijkt) is vooral een economisch conflict waarbij Kroatische en Sloveense vissers tegen elkaar worden uitgespeeld ten voordele van de multinationals. Door de overbevissing met grote schepen van internationale bedrijven zijn de kleine vissers verplicht in elkaars “water “ te gaan vissen waardoor er spanningen ontstaan. De traditionele partijen in beide landen maken gretig gebruik van de verdeel-en-heers-tactiek om arme vissers te misbruiken voor hun asociale politiek. Toen een TV-reporter aan inwoners van Piran vroeg hoe zij de grens willen, antwoordden de geïnterviewden dat het hen niet interesseerde waar de grens lag zolang ze maar een degelijk job hebben om te overleven.
Slovenië werd hard getroffen door de crisis, de inflatie liep op tot meer dan 5%. De werkloosheid piekte als nooit tevoren en de jongerenwerkloosheid nam een depressief karakter aan. Terwijl veel arbeiders en hun gezinnen in armoede terechtkomen, zelfs indien ze werk hebben, vindt dokter Bossman toch dat zijn verkiezing een uitdrukking van is van een toename van de democratie in Slovenië. Hij stelt dat discriminatie en racisme de afgelopen 15 jaar zijn afgenomen.
Mensenrechtenorganisaties daarentegen klagen over het gebrek aan respect voor mensenrechten van minderheidsgroepen in Oost-Europa, ook in Slovenië. Op 25 juni 2009 riepen Sloveense holebi-organisaties op tot een betoging. Nog voor de betoging begon, bezetten gemaskerde mannen gewapend met stenen en fakkels de afspraakplaats. Daarna vielen ze het café binnen waar de hoofdorganisator Mitja Blažic zat. Ze vernielden het café en mepten de organisator zwaargewond het ziekenhuis in.
Niets nieuws onder de zon, de sociale voedingsbodem voor racistische, discriminerende, homofobe en xenofobe frustraties is de afgelopen decennia enkel toegenomen in de Balkan. Door de neoliberale politiek van de traditionele partijen, waaronder ook de Sloveense sociaaldemocraten van dokter Bossmann, zijn de levensstandaard en de arbeidsomstandigheden gekelderd. Dit heeft ruimte gecreëerd voor extreemrechtse en populistische partijen. In Servië zijn bij verschillende holebibetogingen honderd gewonden gevallen toen neo-nazi’s inbeukten op de betogers. De politie was met 6.000 manschappen ter plaatse, maar kon niet verhinderen dat 100 holebibetogers werden aangevallen… Ook de Roma-minderheid staat onder druk in de Balkan. Zij worden systematisch het recht op huisvesting en onderwijs ontzegd. Verder is er een omvangrijke vrouwenhandel en een hoge graad van huiselijk geweld.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van Slovenië kwam vooral het gebrek aan vertrouwen in de traditionele politici naar voor. In 70% van de gemeenten werden onafhankelijke kandidaten verkozen boven die van de traditionele partijen! Door het gebrek aan een linkse oppositie met een strijdbaar socialistisch programma is er nooit een degelijk antwoord gekomen. Om echte democratie te kunnen laten zegevieren, moeten we opkomen voor een geplande economie onder de controle en het beheer van de arbeiders waarbij de rechten van alle minderheden worden garandeerd, niet enkel in woorden maar ook in termen van een degelijk job en een genietbaar leven.
