Iedereen zou het leuk vinden als zijn loon stijgt. Als je ziet hoe hard en flexibel velen werken, is het duidelijk dat we een degelijk loon verdienen. Het is niet meer van deze tijd dat veel werkenden minder dan 14 euro per uur (of 2.300 euro per maand) verdienen. De campagne Fight For €14 komt op voor een hoger minimumloon. Enkele belangrijke argumenten op een rijtje.
door Thomas
1/ De huur wacht niet
Tussen 2005 en 2018 is de gemiddelde huurprijs voor een eengezinswoning in Vlaanderen met 100 euro gestegen (1). In grote steden, de as Antwerpen – Brussel en de Brusselse rand zijn de huurprijzen het hoogst: tot +34% boven het gemiddelde (2). Dit maakt dat je als huurder in Vlaanderen gemiddeld 47% van je loon aan wonen uitgeeft (3). Dit is een zeer groot deel en zeker bij de laagste inkomens loopt dit percentage nog hoger op. Nochtans is een dak boven ons hoofd een basisrecht waar iedereen zou moeten kunnen van genieten en zeker als je werkt. Toch werkenden raken in de problemen. Er zijn steeds meer verhalen over werkenden die in een caravan leven of in hun auto, omdat ze de huur en alle bijkomende kosten als energie en water niet kunnen betalen. Een minimumloon van 14 euro per uur voor een gezin met twee werkenden en twee kinderen zou betekenen dat het aandeel voor huur onder de 20% kan dalen.
2/ Alles wordt duurder
Sinds het begin van de financiële crisis in 2008 zijn onze lonen bijna niet meer gestegen. Er was een indexsprong die ervoor zorgde dat onze koopkracht de afgelopen drie jaar met 2,3% afnam (4). Met 100 euro kan je vandaag een pak minder doen dan drie jaar geleden. Op scholen valt het naar het einde van de maand op: dan zijn er vaker lege brooddozen. Nodige doktersbezoeken worden uitgesteld. Tot 20% van de gezinnen in ons land haalt het einde van de maand niet met hun inkomen! (5) Het is van 2008 geleden dat de minimumlonen meer stegen dan de index.
3/ Gelijkheid tussen mannen en vrouwen
Vrouwen zijn oververtegenwoordigd in laagbetaalde jobs. Dit verklaart waarom de loonkloof in België nog steeds 22% bedraagt (6). Sectoren met een groot aandeel vrouwen zijn deze met de laagste minimumlonen, omdat het loon van de vrouw vooral vroeger gezien werd als een aanvulling op dat van de echtgenoot. Dat dateert van de tijd dat je kon rondkomen met één of anderhalf loon per maand. Dit is echter al even verleden tijd. Toch stegen de lonen in deze nog steeds vrouwelijke sectoren niet sneller en vaak zelfs trager dan in andere sectoren. Het zorgt ervoor dat vrouwen vaker (deeltijds) thuisblijven en minder kunnen inzetten op hun carrière. Om voor kinderen te zorgen, is het vaak de partner met het laagste loon die thuisblijft. Dit leidt dan weer tot een pensioenkloof van 25% (7). Hierdoor zijn vrouwen vaak financieel afhankelijk van hun echtgenoot, waardoor ze niet zomaar uit een slechte of zelfs een gewelddadige relatie kunnen stappen. Met een minimumloon van 14 euro per uur zouden slecht betaalde, voornamelijk vrouwelijke, sectoren een broodnodige inhaalbeweging doen.
4/ De kapitalisten gaan met een nog groter deel van de waarde lopen
Het zijn de werkenden die de meerwaarde creëren die dagelijks in onze bedrijven geproduceerd wordt. Zonder ons draait geen machine, rijdt geen auto en werkt geen technologie. Toch krijgen we slechts een klein deel van de door ons geproduceerde waarde en gaat een zeer select gezelschap van aandeelhouders met een groeiend deel van de geproduceerde waarde lopen. Onze productiviteit nam de afgelopen decennia sterk toe. We betalen daar als werkenden een prijs voor met stress en burn-out. De productiviteitsstijging ging bijna volledig naar de aandeelhouders. Per gewerkt uur brengen we in België 51,5 euro op. Daarvan gaat 37,5 euro naar loonkost (8). Er is dus marge voor loonsverhogingen! Moest het minimumloon in de VS de productiviteit gevolgd hebben, dan was het in 2016 18,85 dollar per uur geweest (9).
5/ Ook zelfstandigen worden er beter van
Als we sommige bazen of politiekers horen, dan zorgen wij als werkenden niet voor jobs en is elke euro die naar ons loon gaat eigenlijk verloren. Dat klopt natuurlijk niet: iedere euro loon wordt doorgaans snel terug uitgegeven. Het zijn de grote kapitalisten die niet investeren en geld oppotten, liefst in belastingparadijzen. Werkenden die amper rondkomen, geven alles wat ze verdienen uit. Met krediet soms zelfs meer dan dat. Een hoger minimumloon zou er vooral voor zorgen dat nodige uitgaven niet meer uitgesteld worden en dat werkenden gelukkiger, productiever, minder vaak ziek zijn. Dat betekent dat er ook meer geld uitgegeven wordt bij zelfstandigen. (10)
Noten
- https://www.statistiekvlaanderen.be/gemiddelde-huurprijs-private-woningmarkt
- https://www.standaard.be/cnt/dmf20170328_02805480
- https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2017/01/18/huurder_moet_bijnadehelftvaninkomenaanwonenspenderen-1-2863135/
- https://www.ilo.org/global/publications/books/WCMS_650553/lang–en/index.htm
- https://www.standaard.be/cnt/dmf20131126_00857740
- https://igvm-iefh.belgium.be/nl/activiteiten/arbeid/loonkloof/stand_van_zaken_in_belgie
- De Nieuwe Werker N°4 2 maart 2018
- http://www.abvv.be/-/sociaal-economische-barometer-2018
- https://www.epi.org/publication/the-federal-minimum-wage-has-been-eroded-by-decades-of-inaction/
- https://www.nelp.org/publication/12-minimum-wage-broad-benefits-workers-small-businesses-across-missouri/
