Het Brusselse ziekenhuispersoneel heeft het moeilijk. Afgelopen maandag legde het personeel van het IRIS-netwerk het werk neer. We zijn “plus chaud que le réseau” riepen ze.
Door een personeelslid van een Brussels ziekenhuis
Het personeel van de lokale en regionale besturen (LRB) in Brussel heeft sinds september 2018 een actieplan om de arbeidsvoorwaarden te verdedigen. Deze zijn ondermijnd door jaren van besparingen en onderfinanciering. Al minstens anderhalf jaar verdedigen ze een reeks eisen in gemeenschappelijk vakbondsfront. Daaronder de eis van loonsverhogingen van 10% om de lage lonen tegen te gaan, collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen. Er zijn al maandenlang bijeenkomsten, algemene vergaderingen, betogingen en stakingen om deze eisen en de kwaliteit van de dienstverlening te verdedigen. Sinds begin 2019 is er parallel met dit actieplan een bijkomende beweging in het Universitair Ziekenhuis Brugmann, die zich vervolgens uitbreidde naar andere openbare ziekenhuizen in het IRIS-netwerk. Er wordt gewezen op de onhoudbare lonen en arbeidsvoorwaarden. Het ongenoegen is te groot: strijd is onvermijdelijk.
Ondraaglijke werkdruk, te weinig personeel, geen parkeerplaatsen, … Openbare dienstverlening onder druk
Begin dit jaar was er opnieuw een staking van de brancardiers van het Brugmann-ziekenhuis. Ze protesteerden tegen het gebrek aan personeel. Na drie stakingsdagen gaf de directie toe op enkele eisen. Deze ervaring in het ziekenhuis ging niet onopgemerkt voorbij. De activiteit rond het stakingspiket van de brancardiers maar ook de overwinning zorgden ervoor dat het personeel op de spoed en dat op intensieve zorgen in maart eveneens staakte.
Zij wijzen er in het algemeen op dat de openbare ziekenhuizen steeds meer als een bedrijf worden beheerd. Er zijn niet de nodige middelen om degelijke werkomstandigheden en goede dienstverlening aan te bieden. De vakbonden leggen uit dat de besparingen op de gezondheidszorg onder de regering-Michel de Brusselse ziekenhuizen 15 miljoen euro extra kosten. Zo worden de problemen niet opgelost, maar net versterkt.
Dit heeft ernstige en helaas dramatische gevolgen. Het personeel legt het uit: er is een vicieuze cirkel. De soms erg extreme werkdruk zorgt ervoor dat mensen afhaken omdat ze het beu zijn of omdat ze ziek worden of een burn-out kennen. Wie overblijft, kent vervolgens een nog slechtere werksituatie.
In het kielzog van het personeel van Brugmann was er afgelopen maandag – vanaf zondagavond – een 24-urenstaking van al het zorgend en administratief personeel van de Brusselse publieke ziekenhuizen. Maandag werd actie gevoerd voor de deuren van het gebouw waar onderhandelingen plaatsvonden tussen vakbondsafgevaardigden en de raad van bestuur. Met deze staking en de actie van het personeel werden de problemen op de werkvloer en de woede van het personeel op de agenda van dat overleg geplaatst.
Voor de directie van het netwerk moest eerst en vooral de staking stoppen…
Een afvaardiging van het personeel nam aan de vergadering deel om te wijzen op de onhoudbare omstandigheden op de werkvloer. Deze delegatie kwam nadien naar buiten met de door de directie voorgestelde oplossingen. De directie had naar verluidt geluisterd en leek de problemen van het personeel te begrijpen. Helaas werd enkel een kalender van vergaderingen voorgesteld om verder te spreken. De directieleden kwamen ook naar buiten, onder druk van het lawaai van het personeel, om daar aan de stakers hun ‘begrip’ te tonen en hun oplossingen voor te stellen.
De voorzitter van de ziekenhuiskoepel, Renaud Witmeur (PS, voormalige kabinetschef van Rudy Demotte), legde uit dat er verdere gesprekken nodig zijn en dat samen moet geprotesteerd worden tegen de maatregelen van de federale regering. Vervolgens kwam de argumentatie op het echte probleem dat de directie zag: de staking moest stoppen om ruimte te laten voor onderhandelingen tussen directie en vakbonden in het kader van hun kalender. Maar wellicht ook om onderhandelingen met de federale regering te starten?
Het manoeuvre was een beetje te groot. Het personeel kent die ‘kalenders’ van vergaderingen. De vakbonden namen overigens steeds deel aan vergaderingen voorgesteld door de directie. Maar om echte vooruitgang te bekomen, is strijd nodig. Het voorbeeld van de brancardiers en het personeel van Brugmann zit nog vers in het geheugen (wat uitstekend is!).
Begrotingstraject respecteren of kwaliteit van de dienstverlening?
In feite probeert de directie een eenheid op te bouwen met het personeel tegen de federale overheid. Het is duidelijk dat we moeten strijden tegen de bezuinigingen op alle machtsniveaus: op federaal niveau, maar ook op regionaal niveau, in onze gemeenten en zelfs binnen de ziekenhuizen! Wij verdedigen niet dezelfde belangen als het management. De directie kijkt niet naar de behoeften van de patiënten of aan de kwaliteit van de diensten (omgezet in cijfers, en ook in ‘klanten’), maar naar de beschikbare middelen, zelfs indien die niet volstaan. Het is duidelijk dat het gebrek aan middelen voor openbare gezondheidszorg slechts een methode is om de private sector en de liberalisering meer ruimte te geven. We laten ons echter niet voor de gek houden. Patiënten en personeelsleden zien goed genoeg wat er aan de hand is.
Zoals de meer algemene eisen in de lokale en regionale besturen, wijst de beweging in de ziekenhuizen op een gebrek aan middelen en een probleem van brutaal beheer in de openbare diensten. Als de directie zich bewust is van de problemen van het personeel, zoals ze zelf verklaarde tegenover de stakers, hoe zal ze die dan aanpakken? Het zou bijvoorbeeld toch niet veel geld kosten om intimidatie en autoritaire methoden uit de gangen van onze ziekenhuizen te halen? De managementmethoden uit de private sector zijn onderdeel van de voorbereiding op een privatisering. Het doel is volgzaam personeel dat alle voorwaarden aanvaardt, zeker minder goede.
“Dit is nog maar het begin, we strijden verder.” Algemene vergadering, nieuwe staking en actieplan
Niemand liet zich vangen aan de manoeuvres van de directie afgelopen maandag. De acties zullen niet zomaar stoppen. Na de bijeenkomst aan de vergadering met de directie van IRIS, trokken de stakers naar het Poelaertplein om daar een algemene vergadering te houden waarop de voorstellen van de directie en van onze acties werden besproken.
Er waren heel wat voorstellen om de strijd verder te zetten. Er werd daarover gediscussieerd en gestemd. De wil om verder te gaan, werd unaniem gedeeld. De vergadering besliste om aan de vakbonden te vragen om een nieuwe stakingsaanzegging in te dienen voor in de zomerperiode. Daarmee willen we de directie duidelijk maken dat het personeel bereid is om verder in actie te gaan. Vervolgens komen er nieuwe acties in september als dit alles niets oplevert.
Ondertussen zal het personeel van de verschillende werkplaatsen discussiëren over het eisenplatform zodat tegen 14 juni de meer specifieke eisen van verschillende beroepsgroepen kunnen opgenomen worden. Er komt een coördinatie om de solidariteit tussen de verschillende werkplaatsen te structureren en te versterken. Maar ook om eenheid in strijd met de volledige zorgsector te creëren en dus ook met de werkplaatsen en ziekenhuizen die niet tot het IRIS-netwerk behoren. Naast de staking komen er lokale acties op de verschillende werkplaatsen om onze strijd en roep naar meer collega’s en betere arbeidsvoorwaarden op de agenda te houden gedurende de zomer. Als dit niet volstaat, komt er een strijdbaar najaar waarbij het personeel van de openbare diensten in Brussel nieuwe acties houdt. Er wordt nu al meer dan een jaar in gemeenschappelijk vakbondsfront geprotesteerd. Op een bepaald ogenblik moeten de politici, regeringen en verantwoordelijken beseffen dat ze onze eisen moeten inwilligen, anders moeten ze met heel hun besparingsbeleid vertrekken.
=> Volg de strijd op Facebook: Soignant.e.s en mouvement / 2019 Belgique
