In december zal de EU beslissen over een eventuele uitbreiding met Turkije. Reeds in 1963 werd gediscussieerd over een “associatie” tussen Turkije en de voorloper van de EU. Waarom wil de EU vandaag de discussie lanceren over EU-lidmaatschap van Turkije? En waarom willen bepaalde krachten zoals de Duitse CDU enkel een “gepriviligeerd partnerschap” alhoewel dat reeds 41 jaar bestaat?
Wolfram Klein
De voorbije jaren werd door de VS en Groot-Brittannië de opname van NAVO-lidstaat Turkije bij de EU geëist terwijl landen als Duitsland en Frankrijk terughoudend waren. Beide blokken vertrekken van een zelfde logica. Turkije is net zoals Groot-Brittannië een belangrijke partner van de VS, terwijl de heersende elite in Frankrijk en Duitsland de EU niet te nauw met de VS willen verbinden om een concurrerende wereldmacht te vormen. Daarbij willen Duitsland en Frankrijk de EU als instrument gebruiken, zowel om een gezamenlijk buitenlands beleid te voeren als om hun afbraakpolitiek lokaal op te leggen.
Het feit dat Chirac en Schröder vandaag wel steun geven aan een toetreding van Turkije tot de EU, komt er omwille van de strategische positie van Turkije. Het land grenst aan zowel Irak als de Kaukasus en vormt een toegangspoort tot de Perzische Golf en de Kaspische Zee – een belangrijke strategische regio in de concurrentie met de VS. Anderen vrezen dat Turkije samen met Groot-Brittannië een spreekbuis van de VS binnen de EU zal vormen.
De oppositie van de conservatieven van onder meer de Duitse CDU baseert zich op andere redenen. Zij hopen om met een nationalistisch, racistisch en anti-islamitisch discours stemmen te halen. Tot voor kort dacht de CDU eraan een petitiecampagne te voeren tegen de Turkse toetreding tot de EU. Het lanceren van de mogelijkheid van zo’n campagne leidde er reeds toe dat de extreem-rechtse partijen NPD en DVU in Duitsland verklaarden dat zij zelf zo’n campagne zullen opstarten.
In wiens belang?
De rechterzijde stelt dat er miljarden zouden vloeien naar Turkije en speelt ook in op de stelling dat er miljoenen arbeiders vanuit Turkije naar Europa zouden komen. De Europese Commissie en de heersende partijen willen ook vermijden dat er arbeiders vanuit Turkije naar West-Europa zouden komen om er te genieten van de loonsvoorwaarden die hier nu heersen. Hen gaat het enkel om het strategisch belang van Turkije en de opening van het land voor het Westeuropees kapitaal.
Als er “hulp” naar Turkije zou gaan, zal het voornamelijk steun zijn die ten goede komt aan de Westeuropese grote bedrijven die er investeren. De grote meerderheid van de bevolking, de arbeiders en arme boeren, zullen enkel sterker onderdrukt worden. Dat zagen we eerder ook reeds in Polen toen dat land toetrad tot de EU. De EU zal de bouw van moderne fabrieken in Turkije ondersteunen waarmee er kan gedreigd worden tegenover de arbeiders hier in West-Europa om lagere lonen en slechtere arbeidsvoorwaarden te aanvaarden.
De volledige politiek van de EU komt de grote bedrijven en banken ten goede en niet de werkende bevolking in Turkije of elders. Om dat kracht bij te zetten werd door de Europese Commissie reeds aangekondigd dat er langdurige overgangsmaatregelen zouden genomen worden met beperkingen voor Turkse inwoners om naar West-Europa te komen.
Mensenrechten en wapens
Vanuit de EU wordt gesteld dat er openingen bestaan in Turkije, ook op vlak van de mensenrechten. Er wordt positief gesproken over de vooruitgang die er op dat vlak zou geboekt zijn, terwijl dit enkel om voortuigang op papier gaat. Sommige critici halen wel de mediacensuur, de onderdrukking van de Kurden, de politieke gevangenen enzoverder aan, maar maken daar geen probleem van als het over het NAVO-lidmaatschap van Turkije gaat.
Een neveneffect van de toetreding van Turkije tot de EU, is dat de discussie over een stopzetting van wapenleveringen aan het land overboord zal gegooid worden. Met Turkije als strategische bondgenoot van het imperialisme, zal er uiteraard geen probleem gemaakt worden van zo’n leveringen, ook al worden de wapens mee ingezet voor de onderdrukking van de Koerden.
Economisch blok
Een ander argument dat gebruikt wordt om Turkije in de EU op te nemen is het toenemede gevaar van handelsoorlogen en verscherpte conflicten tussen de verschillende handelsblokken, vooral tussen de NAFTA (VS, Canada en Mexico, die samen met de rest van het Amerikaanse continent ook de FTAA vormen) en de EU. In de toekomst zullen de conflicten tussen deze blokken verder toenemen en om daarop voorbereid te zijn hoopt de heersende elite om haar posities te versterken, o.a. door Turkije in de EU op te nemen.
De EU-uitbreiding wordt voorgesteld als een vlucht naar voor. In werkelijkheid zal het leiden tot een aanval op de arbeidscondities en levensvoorwaarden in zowel Turkije als hier. Wij zijn niet tegen Turkije, maar tegen de EU als instelling van het kapitaal.
