Op 20 maart was er een geslaagde actiedag in het Nederlandstalig onderwijs. Vandaag volgt een actiedag langs Franstalige kant. Het onderwijs is dan wel opgedeeld in ons land, de problemen zijn gelijklopend: een tekort aan middelen. Dat gaat ten koste van het personeel en de kwaliteit van het onderwijs. Hieronder het pamflet dat we vandaag verdelen op de acties in het Franstalig onderwijs.
Onderwijs: niet bepaald een prioriteit
Al het personeel zit op zijn tandvlees. De infrastructuur is versleten. De leerlingen blijven zitten of raken helemaal achterop bij gebrek aan passende oplossingen of begeleiding.
In 2015 schreef de krant La Libre reeds dat 34,74% van de afwezigheden van leerkrachten te wijten was aan psychiatrische of psychologische redenen. (1) Vaak is dat verbonden met werk-gerelateerde stress. Heel wat leerkrachten houden het niet vol: 40% van de leerkrachten stopt in de eerste vijf jaar (2) en 19% stopt zelfs in het eerste jaar (3). En toch wordt niets gedaan om het personeel bij te staan. Er is meer nodig dan goede wil om tot kwaliteitsvol onderwijs te komen. Er is veel meer nodig! Meer dan 6,55% van het BBP (4). Het tekort aan middelen leidt steeds tot te weinig personeel en onvoldoende infrastructuur. Het regent soms binnen, plafonds storten in, klassen zitten jarenlang in prefab gebouwen of tijdelijke constructies. (5)
Onvoldoende personeel betekent dat er te veel leerlingen per klas zijn: vanaf 2011 legt een decreet een maximum van 24 leerlingen per klas in de eerste graad op, 29 in de tweede graad en 32 in de derde graad (6), maar de realiteit is vaak veel erger. Bovendien bevestigden tal van studies dat de socio-economische ongelijkheden in ons land bevestigd worden in het onderwijs (7). België wordt zelfs met de vinger gewezen omdat het onvoldoende doet om daar verandering in te brengen.
Het ‘Pacte d’Excellence’ (‘Pact om uit te blinken’) en de bijhorende beheersplannen zorgen voor een extra belasting van de leerkrachten die volgens een studie van de KUL al gemiddeld 41 uur per week werken (8). Die beheersplannen willen ‘resultaten’ en ‘exacte doelstellingen’ alsof onze leerlingen machines zijn, zonder rekening te houden met het menselijke en subjectieve karakter van het leerproces of de realiteit op de werkvloer.
Om het pact door te voeren, wordt bovendien verwacht dat we in de vakanties deelnemen aan vormingen. Wanneer moeten we onze lessen voorbereiden, uitrusten, iets anders in het leven doen naast ons werk? Op dezelfde wijze wordt voorgesteld om het tekort aan leerkrachten op te vangen door ons extra uren te laten werken! We zijn nochtans al uitgeput. Men wil het ons laten aanvaarden omdat iedereen wat extra loon kan gebruiken: de lage lonen worden dus uitgespeeld om ons te verdelen en ons nog meer uit te putten.
Ondertussen zorgt het ‘directeursdecreet’ ervoor dat al wie een pedagogisch diploma heeft directeur kan worden, ook zonder ervaring in het onderwijs. Dat alles geeft ons de indruk dat een verdere uitverkoop van het onderwijs wordt voorbereid (zie ook de opdeling tussen inrichtende macht en regulerende macht).
Het is nodig dat de regering eraan herinnerd wordt wat belangrijk is voor het onderwijs: dat het degelijk is! Onderwijs moet door de gemeenschap gefinancierd worden, niet vanuit de private sector. De publieke middelen moeten opgetrokken worden tot minstens 7% van het BBP zoals in de jaren 1980, maar dat is slechts een begin. Meer publieke middelen moeten toelaten dat de lonen stijgen, met minstens 14 euro per uur (of 2300 euro bruto per maand), dat meer personeel wordt aangeworven op alle niveaus (leerkrachten, administratief personeel, begeleidend personeel, …) en dat er degelijke infrastructuur is. Dat alles is noodzakelijk om tot degelijk onderwijs te komen. Om alle leerlingen de nodige aandacht en begeleiding te kunnen geven, zijn klassen van maximum 15 leerlingen nodig.
In de week van 18 maart waren er in een aantal scholen in Wallonië en Brussel werkonderbrekingen om de actiedag van woensdag 3 april (met een betoging om 14u30) voor te bereiden. De centrale eis daarbij is de opwaardering van de eindejaarspremie tot 90% van een maandloon (in plaats van 70%). ACOD diende een stakingsaanzegging in om in de voormiddag het werk neer te leggen en breidt de eisen uit met een verwerping van de hierboven vermelde ‘pacten’ en met een eis voor kleinere klassen. Doe mee aan de piketten aan een aantal scholen en de actie voor het ministerie van onderwijs.
Laten we verder gaan. Dit is slechts een begin: we moeten de strijd doorzetten voor degelijk onderwijs dat effectief gratis is en voldoende publieke financiering kent, te beginnen met 7% van het BBP. Laten we druk zetten zodat de volgende regering onze woede hoort en weet in welke omstandigheden wij werken en onze leerlingen onderwijs genieten. Laten we doorgaan met personeelsvergaderingen om te informeren. Een actieplan dat stoutmoedig is en in gemeenschappelijk vakbondsfront opbouwt, is nu nodig! Het is goed dat de actie vandaag in gemeenschappelijk front is: samen staan we sterker!
We mogen niet stoppen bij de eis voor een hogere eindejaarspremie. In de periode voor de verkiezingen en de vorming van de volgende regering, kunnen we onze collega’s informeren, onze eisen bespreken in de scholen en werken aan een actieplan om deze eisen af te dwingen. We zullen pas meer middelen krijgen als we de regering ertoe dwingen deze vrij te maken. Het geld is er: het zit bij de grote bedrijven en hun aandeelhouders. Voor een onderwijs gericht op de leerlingen en het personeel, is strijd voor meer middelen nodig maar ook voor een andere samenleving, een socialistische samenleving.
We eisen:
- Meer publieke middelen voor onderwijs: 7% van het BBP als begin
- Meer loon voor alle personeel, met minstens 14 euro per uur (2300 euro bruto per maand)
- Meer personeel (onderwijzend, administratief, begeleidend personeel, …)
- Betere infrastructuur
- Maximum 15 leerlingen per klas
- Gratis en democratisch onderwijs
Voetnoten
1) https://www.lalibre.be/actu/belgique/chez-les-profs-un-tiers-des-absences-sont-liees-au-stress-587bc7fbcd708a17d566b0f9
2) https://formations.siep.be/actus/40-des-enseignants-quittent-le-metier-dans-les-cinq-premieres-annees/
3) https://www.lesoir.be/art/235903/article/actualite/belgique/2013-05-02/plus-19-des-jeunes-enseignants-abandonnent-lors-1re-annee
4) http://data.uis.unesco.org/index.aspx?queryid=181&lang=fr (2015)
5) https://www.rtl.be/info/regions/hainaut/des-parents-en-colere-a-boussu-leurs-enfants-suivent-les-cours-dans-des-containers-1094910.aspx ), https://www.dhnet.be/regions/bruxelles/saint-gilles-prefabrique-des-classes-51b752d1e4b0de6db9792a7a
6) https://www.enseignons.be/2011/11/30/taille-des-classes-les-plafonds-sont-fixes/
7) http://inegalites.be/L-ecole-en-Belgique-renforce-les
8) https://www.galilee.be/system/files/uploads/colloque_pacte_cattonar_atelier5_2mai2017.pdf
