Vandaag staakt het volledige Vlaamse onderwijs en dit op alle niveaus: kleuter, lager, middelbaar en hoger onderwijs. De staking wordt over de netten heen gedragen door alle vakbonden. De centrale slogan: “Waarom? Daarom!! Zelfs een kind weet wat onderwijs nodig heeft.” Dit klopt! Iedereen die met het onderwijs te maken krijgt op welk niveau ook, ziet de gevolgen van 30 jaar besparingen.
Toch komen er geen extra middelen. De besparingen gaan verder en de werkdruk wordt opgedreven. Dit gebeurt los van welke traditionele partij in de regering zit en de minister van onderwijs levert. Er is nood aan massale investeringen. Het optrekken van de publieke middelen voor onderwijs tot 7% van het BBP, zoals dit in de jaren 1980 was, zou een eerste stap zijn.
Scholen hebben vandaag niet genoeg middelen om hun onderwijstaak tot een goed einde te brengen. Er wordt al 30 jaar bespaard op onderwijs en er lijkt niet meteen een einde aan te komen als we het aan de traditionele politiek overlaten. N-VA stelde reeds dat het de volgende minister van Onderwijs wil leveren. Dit kan de besparingen nog versterken. Alle partijen die de voorbije decennia op onderwijs zaten, zijn verantwoordelijk voor de besparingen.
Het morrelt dan ook al lang in het onderwijs. Een job in het onderwijs is iets waar velen van dromen. Eens geconfronteerd met de werkelijkheid, laten velen de droom snel vallen: 20% van de starters stopt in de eerste vijf jaar. Maar ook ervaren rotten worden overstelpt met extra taken zoals socio-emotionele zorg, aanpakken van discriminatie, opsporen of tegengaan van radicalisering, dossiers voor iedere leerling, … Bovendien zijn er de steeds groter wordende klassen. Leraars werken gemiddeld 41 uur per week. Dat is op een volledig jaar, dus met de vakanties inbegrepen. Tijdens een lesweek loopt de gemiddelde werktijd op tot maar liefst 49 uur!
De gecumuleerde besparing in het hoger onderwijs sinds het nieuwe financieringsdecreet in 2008 bedraagt intussen meer dan 500 miljoen euro per jaar. Voor het hoger onderwijs betekent dit ongeveer 5.000 tot 6.000 arbeidsplaatsen! Het aantal personen dat aan de slag is als onderwijzend personeel kende de laatste jaren geen significante stijging terwijl het aantal studenten quasi explodeerde. Bovendien moet dat onderwijzend personeel al jaren inleveren op vlak van lonen, tewerkstelling en sociale verworvenheden. Hiernaast gaan universiteiten en hogescholen hun heil steeds meer zoeken in privé investeringen. Bedrijven kunnen hun grijpgrage klauwen steeds dieper in de curricula slaan; van onafhankelijk onderwijs is stilaan geen sprake meer.
In het middelbaar onderwijs zijn klassen van meer dan 25 leerlingen de norm aan het worden. Het gebeurt zelfs al dat leerlingen op de vensterbank moeten zitten. Voor zover die vensterbank stevig genoeg is, natuurlijk. Op infrastructuur is immers ook fors bespaard. Zoals voormalig minister van onderwijs Luc Van Den Bossche (SP.a) stelde: ‘Stenen staken niet, dus daarop wordt bespaard.’ Het zorgt ervoor dat veel scholen in erbarmelijke staat zijn. Dat heeft gevolgen voor zowel de leerlingen als het personeel.
Er is dringend meer geld nodig zodat meer lesuren beschikbaar worden en de scholen kunnen investeren in ondersteunende functies zoals voltijdse leerlingenbegeleiders, psychologen, maatschappelijke experten, sociale begeleiders, … Dan kunnen leraars zich opnieuw op hun kerntaak concentreren: dynamische lessen geven die jongeren inspireren en laten groeien in hun mogelijkheden. De Linkse Socialistische Partij (LSP) eist dat de publieke middelen voor onderwijs opgetrokken worden tot 7% van het BBP, zoals dit begin jaren 1980 het geval was, als eerste stap.
Om onze eisen voor een beter onderwijs af te dwingen, zal één dag staking wellicht niet genoeg zijn. De gele hesjes en de klimaatstakers tonen dat je met een vastberaden houding de politieke agenda kan bepalen en zelfs toegevingen bekomen. Laten we daarvan leren en het protest ook ondersteunen. Deze waarschuwingsstaking aan de volgende regering is een goed begin. We hebben echter een actieplan nodig om de volgende regering onder druk te zetten. Dit kan best door nu al te discussiëren in de vakbonden, maar ook op de scholen met alle collega’s, leerlingen en ouders zodat we samen opkomen voor goed onderwijs.
