Op 14 februari leed de Britse premier Theresa May haar tiende parlementaire nederlaag rond de Brexit. De conservatieve partij is gesplitst, ook daar verlieten parlementsleden de partij. De regering van May staat op de rand van de instorting. Toch is het precies op dit ogenblik van een intense regeringscrisis, dat zeven parlementsleden (aanhangers van Blair) ervoor hebben gekozen om zich af te scheiden om hun eigen ‘Independent Group’ in het parlement te vormen.
Ingekorte versie van een edito van weekblad ‘The Socialist’
Deze timing is met opzet. Deze parlementsleden proberen zoveel mogelijk schade toe te brengen aan Jeremy Corbyn, net op het moment dat de Brexit-crisis van de regering hoogtepunten bereikt, net als veel arbeiders een kans zien ontstaan om de rotte Tories en hun gehate besparingsagenda uit te bannen. De ‘Bende van Zeven’ koos voor deze sabotage aan de vooravond van mogelijke nieuwe verkiezingen die aan de orde kunnen zijn als de parlementaire impasse aanhoudt en als massale vakbondsacties opgezet worden om de Tories weg te krijgen.
Hun aankondiging kwam niet als een verrassing. Sinds de verkiezing van Jeremy Corbyn als Labour-leider wees de Socialist Party erop dat er twee partijen in één Labour-partij waren: het potentieel van een massale arbeiderspartij rond Jeremy Corbyn en zijn aanhangers onder de werkenden en jongeren aan de ene kant, maar ook een pro-kapitalistisch Labour dat vooral uit de partijmachine en de parlementairen bestaat. Die rechtse parlementairen hadden al lang vervangen moeten worden door vertegenwoordigers van de werkende klasse.
De splitsing in de parlementaire fractie onderstreept de noodzaak van een andere aanpak door Corbyn en algemeen-secretaris John McDonnell. In de plaats van een verzoenende toon, is er een offensief nodig. Dat moet vertrekken van de mobilisatie van werkenden en vakbonden om op te komen voor nieuwe verkiezingen die de Tories wandelen sturen. Deze mobilisatie moet ook gebruikt worden om de rechtse saboteurs in eigen rangen aan te pakken.
Het doel van de afgesplitste parlementsleden is duidelijk: voorkomen dat een door Corbyn geleide regering aan de macht komt. Ze willen een soortgelijke rol spelen als de Social Democratic Party (SDP) in 1981. Tegelijk blijven de meeste rechtse Labour-verkozenen in hun partij om Corbyn te saboteren. Dat gebeurt nu door hem verantwoordelijk te stellen voor de afsplitsing in plaats van zich tegen de overlopers te keren. Straks kan het door een regering onder Corbyn te saboteren zodra die probeert een beleid in het belang van de werkenden te voeren.
De ‘Bende van Zeven’ hoopt op een bredere herschikking en trok reeds enkele misnoegde Tories aan. Een echte partij is er nog niet. Er is een diepgeworteld probleem: de moeilijkheid om een substantiële basis van steun te vinden voor een neoliberale besparingsagenda.
Terecht heeft vakbondsleider Len McCluskey (Unite) opgeroepen tot tussentijdse verkiezingen in de kiesdistricten waar de Labour-parlementairen opgestapt zijn. Als er in hun plaats socialisten verkozen worden als kandidaten, zou dit een uitstekende test zijn voor de echte steun in de samenleving voor zowel de rechtse agenda als die van Corbyn.
Corbyn heeft helaas geen duidelijke en consequente socialistische benadering rond Brexit. Dit laat ruimte voor rechtse krachten die inspelen op de verwarring en de verdeeldheid hierover binnen de arbeidersklasse. Dit onderstreept het belang om een socialistische benadering te formuleren met het argument dat een Labour-regering zou vechten voor onderhandelingen op een geheel andere basis.
Een startpunt hiervoor is een programma dat vertrekt van de bescherming en verbetering van de rechten van werkenden, waaronder de rechten van migrerende werkenden en vluchtelingen; afschaffing van alle vakbondswetten en asociale regels zoals de EU-richtlijn inzake gedetacheerde werkenden (die door de bazen ingezet worden in een neerwaartse spiraal van lonen en omstandigheden) en andere EU-regels die ingaan tegen de belangen van de werkenden of een obstakel vormen voor een beleid dat breekt met de besparingen. Dat zou de deur openen voor een socialistisch beleid waarbij de sleutelsectoren van de economie in publieke handen komen. Hiervoor zal samenwerking van de werkenden van Europa nodig zijn: een stap naar een breuk met de besparingen zou een groot enthousiasme in heel Europa creëren en de basis leggen voor zo’n nieuwe samenwerking.
De dreiging van een Brexit zonder akkoord – wat met de deadline van 29 maart in het vooruitzicht steeds realistischer wordt – wordt door bazen gebruikt om sluitingen en besparingen te rechtvaardigen. De arbeidersbeweging moet daarop antwoorden met de belofte om fabrieken die met sluiten bedreigd worden te nationaliseren. Honda in Swindon is het meest recente voorbeeld van zo’n dreiging. Als er geen antwoord komt op de dreigementen van de bazen, is het niet verwonderlijk dat er verwarring en twijfel is bij een groot deel van de bevolking.
De afsplitsing van de zeven Labour-verkozenen toont dat er strijd nodig is om van Labour een democratische socialistische partij te maken met een federatieve structuur. De Socialist Party roept Corbyn en co op om een conferentie van de arbeidersbeweging bijeen te roepen waaraan iedereen, inclusief vakbonden en socialistische groepen zoals de Socialist Party, kan deelnemen om de urgente taken van onze beweging te bespreken. Dit omvat de vraag hoe we met massale acties vervroegde verkiezingen kunnen bekomen, het deselecteren van rechtse parlementsleden binnen Labour om hen te vervangen door strijdbare socialisten en het opbouwen van de strijd voor socialistische maatschappijverandering.
Voor een socialistische Britse breuk met de EU
May heeft van de Brexit een potje gemaakt. Ons alternatief moet zijn: verzet tegen alle neoliberale, pro-kapitalistische regels van de EU. Corbyn zou na vervroegde verkiezingen de onderhandelingen moeten openen op basis van verzet tegen alle regels van de gemeenschappelijke markt, zoals die rond de verplichting van marktwerking.
door Pieter Brans, Amsterdam
Hij zou dan een beroep kunnen doen op de solidariteit met arbeiders in heel Europa. Dat betekent het opbouwen van een Europese campagne van socialistische en arbeidersorganisaties om de onderhandelingen te gebruiken om alle pro-kapitalistische regels van de EU op te blazen. Het is niet anders dan een bazenclub.
Gesteund door brede steun in Engeland en met de solidariteit van arbeiders in heel Europa, zou hij in een veel sterkere positie zijn dan premier May. Bovendien zou een regering onder leiding van Corbyn (na nieuwe verkiezingen) een programma van nationalisatie kunnen doorvoeren om te breken met het vermogen van bedrijven om banenverlies, salarisverlagingen en verslechteringen van arbeidsvoorwaarden door te voeren. Want zo zullen zij de arbeiders gaan straffen met de Brexit-problemen als smoes.
Zo’n aanpak zou de belangen dienen van de meerderheid van arbeiders en middenklasse. Maar voor de klasse van kapitalisten is een regering onder leiding van Corbyn op basis van een socialistisch beleid een ergere nachtmerrie dan een Brexit.
Corbyn zou de arbeidersbeweging direct moeten leiden in de richting van een campagne voor nieuwe verkiezingen. Een lijst van nieuwe kandidaten voor de Labour Partij is noodzakelijk, kandidaten die door de basis gekozen zijn. Er zou een spoedconferentie van de Labour Partij moeten worden gehouden, open voor alle organisaties die de besparingen bestrijden, o.a. de Socialist Party en vakbonden die niet bij Labour zijn aangesloten zoals de RMT (Transportarbeidersbond) om te spreken over het herscheppen van Labour op basis van democratische, socialistische lijnen.
Daarbij is het nodig niet alleen te discussiëren over hoe de verkiezingen te winnen, maar ook over hoe de onvermijdelijke kapitalistische sabotage tegemoet te treden die een regering geleid door Corbyn zou ondervinden. Sleutelpunt van het programma zou de nationalisatie van de banken en de grote monopolies moeten zijn om de weg open te stellen in de richting van een socialistisch geplande productie om aan ieders behoeften te voldoen. De samenwerking van alle Europese arbeiders op een socialistische basis zou daar een onderdeel van moeten zijn, solidariteit van de arbeidersklasse over de grenzen heen als alternatief voor de huidige chaos.
Internationaal verzet tegen het Europa van het kapitaal
In het bijzonder onder jongeren is er veel verwarring over de Brexit en vanuit een gevoelsmatig internationalisme zelfs afkeer. Wij delen het internationalisme. Maar de EU is geen instelling gericht op het verenigen van de werkenden en jongeren in Europa: het is een machine van de bazen om hun winsten te vergroten op de kap van onze arbeidsvoorwaarden en lonen. Zo legt de EU tal van liberaliseringsprogramma’s op: openbaar vervoer, post, … moeten er allemaal aan geloven. Resultaat: wij betalen meer voor minder dienstverlening zodat er voor hen meer winsten overblijven. De EU is niet gebaseerd op het principe van onderlinge solidariteit. Dat zagen we bijvoorbeeld toen de Griekse bevolking aan dictaten van een hard besparingsbeleid werd onderworpen. Tegenover het Europa van het kapitaal, plaatsen wij internationaal verzet van de werkenden en jongeren.
