Bij een zelfmoordaanslag in het district Pulwama, in het door India bezette gedeelte van Kasjmir, op 14 februari vielen meer dan 40 doden onder Indische soldaten. De hindoe-nationalistische Indische premier Modi (BJP) wees meteen met een beschuldigende vinger naar Pakistan, maar moest erkennen dat de dader van de aanslag uit het door India bezette deel van Kasjmir kwam. Dat wordt door de Pakistaanse premier Imran Khan aangegrepen om de handen in onschuld te wassen. Hij reageerde niet meteen om de aandacht niet af te leiden van zijn gesprekken met de Saoedische kroonprins die voor 21 miljard dollar investeringen beloofde. Daarnaast starten in Islamabad binnenkort onderhandelingen over Afghanistan tussen de VS en de Taliban. Tegen deze achtergrond vindt een nieuwe opflakkering van het conflict tussen India en Pakistan plaats. De inzet is eens te meer Kasjmir, de eerste slachtoffers zijn de inwoners van Kasjmir.
In ons land zijn heel wat Kasjmiri actief. Het gaat voornamelijk om mensen die uit het door Pakistan bezette deel van Kasjmir komen. We spraken met Mohamed Ishaq Khan, voorzitter van de Jammu Kashmir Social Justice Party en politieke activist in het Antwerpse. We vroegen hem naar de achtergrond van de hernieuwde spanningen.
Geschiedenis van bezetting en verdeeldheid
“Om de huidige situatie te begrijpen, moet je de historische achtergrond kennen. Onder het Brits bewind waren er twee stelsels: het gebied dat onder directe controle van de Britse kolonialisten stond en het gebied dat officieel bestuurd werd door prinsen. Die prinsenstaten waren doorgaans erg klein, maar er waren ook grotere staten. De prinsen of maharaja’s konden in hun gebied regels en straffen opleggen, maar waren voor het extern beleid aan de Britten onderworpen. In feite waren het lokale marionetten van de Britten.
“De onafhankelijkheid na de Tweede Wereldoorlog leidde tot het opdelen van Brits India op basis van religie: het moslimland Pakistan (inclusief het huidige Bangladesh) enerzijds en het hindoeïstische India anderzijds. De akkoorden met de prinsenstaten werden opgezegd: de maharaja’s moesten zelf beslissen of ze bij India of Pakistan aansloten. De Moslimliga van Mohammed Ali Jinnah, de grondlegger van Pakistan, erkende ook de mogelijkheid van onafhankelijkheid voor de prinsenstaten. De Congrespartij in India deed dit niet. Nochtans was de mogelijkheid van onafhankelijkheid erkend door Mountbatten, de laatste Britse onderkoning in India.
“Jammu Kasjmir was een van de prinsenstaten. Maharaja Hari Singh stond als hindoe onder druk om voor India te kiezen, maar aarzelde. Hij wilde een standstill-akkoord sluiten met zowel Pakistan als India om tijd te winnen. Pakistan aanvaardde dit, India niet. Op 22 oktober 1947 trokken door Pakistan gesteunde militanten uit het noordwesten van Pakistan Kasjmir binnen. Ze vermoordden hindoe’s en trokken op tot 150 kilometer van Srinagar, de hoofdstad van Kasjmir. De Kasjmiri tegenhanger van de Congres-partij zag hierin een kans om de druk op Hari Singh om bij India aan te sluiten op te voeren. De vraag van Hari Singh om militaire steun tegen de oprukkende militanten werd door India gekoppeld aan de eis dat de maharaja een verklaring van toetreding tot India tekende. Hij deed dit en het Indische leger duwde de Pakistaanse militanten terug.
“Het resultaat was een opdeling van Kasjmir. India trok naar de Verenigde Naties met het door Hari Singh ondertekende document om de ‘invasie’ door Pakistan aan te klagen. De VN riepen op tot een staakt-het-vuren en een referendum over de toekomst van Jammu Kashmir. Aanvankelijk stemden het Pakistaanse en Indische regime daarmee in, maar elk op voorwaarde dat het andere land eerst zijn troepen zou terugtrekken. Meer dan 70 jaar later is het door de VN opgelegde referendum er nog altijd niet…
“Sindsdien werd Kasjmir de inzet van heel wat conflicten en oorlogen tussen India en Pakistan. Om op interne problemen in die landen te antwoorden, werd de discussie over Kasjmir meermaals gebruikt. Het eerste slachtoffer hiervan was steeds de bevolking van Kasjmir. Het Pakistaanse regime beweert op te komen voor het recht op zelfbeschikking voor het door India bezette deel van Kasjmir, maar niet voor het door Pakistan bezette deel. India zegt dat Kasjmir een integraal deel van India is, maar vestigt ondertussen een massaal bezettingsleger in Kasjmir.”
Oorlog in het door India bezette deel van Kasjmir
“De situatie in het door India bezette gedeelte van Kasjmir is vreselijk. Het is in de praktijk een bezet gebied met bijna 700.000 Indische soldaten en veiligheidspersoneel die een harde repressie uitoefenen. Burgers worden willekeurig vermoord, er geldt een algemeen uitreisverbod, … Het Indische leger gebruikt er pellet-munitie waardoor veel mensen blind raken.
“De willekeurige moorden met de nieuwste technologie door een bezettingsleger leiden tot frustratie onder de bevolking. Die moorden worden niet als terrorisme omschreven, maar als er gereageerd wordt tegen de Indische troepen is dat plots wel terrorisme.
“De spanningen worden versterkt door het beleid van Modi. Die staat voor een extreemrechts beleid: hij was verantwoordelijk voor moorden op moslims in Gujarat, zijn BJP-partij beschikt over eigen milities met de RSS en hij staat voor het verspreiden van haat.
“De aanslag van 14 februari werd gebruikt om de haat tegen Kasjmiri te versterken. In het noorden van India moesten heel wat studenten van Kasjmiri afkomst vluchten. Er waren doodsbedreigingen voor wie Kasjmiri helpt. In Jammu namen de interne spanningen toe met geweld tegen Kasjmiri. Honderden studenten in het noorden van India worden zo hun toegang tot hoger onderwijs en een toekomst ontzegd. Waar moeten die jongeren heen? Terug naar de hel van het bezette Kasjmir?
“Modi en de BJP willen eens te meer Kasjmir gebruiken voor de verkiezingscampagne. De BJP verloor recente deelstaatverkiezingen in het noorden van India. Later dit jaar zijn er nationale parlementsverkiezingen. Bij gebrek aan een antwoord op de sociale problemen van de meerderheid van de bevolking, zoals werkloosheid en lage lonen, wordt alles ingezet op haat. Dat is erg gevaarlijk: het kan leiden tot een snelle escalatie. Modi dreigt om het Indische leger operaties in Pakistan te laten uitvoeren, Pakistan gaf het leger toelating om meteen op dezelfde wijze te reageren. Zo dreigt Kasjmir eens te meer het toneel van geweld te worden.
“In het door India bezette deel van Kasjmir groeit de roep naar onafhankelijkheid. Een deel van de bevolking heeft illusies in Pakistan, omdat het een moslimland is. Maar dat volstaat niet om vrijheid te bekomen: ook Pakistan houdt een deel van Kasjmir bezet, zelfs indien er daar meer democratische rechten zijn dan in het door India bezette deel. Het wordt tijd dat de bevolking van Kasjmir eindelijk zelf kan beslissen over zijn toekomst.”
