Een federale regering voor 29 september lijkt nu wel uitgesloten. Politici rollen vechtend over de straat om te bepalen hoe ze ons zullen laten opdraaien voor de crisis. Doen ze dat best federaal met zoethoudertjes voor de vakbonden of eerder door de boel uiteen te trekken en ons één voor één “te responsabiliseren”? De vakbondsleiding staat erbij en wacht “discreet” af. Terwijl de patroons van de daken schreeuwen dat er zwaar bespaard moet worden.
Artikel door Eric Byl uit de oktobereditie van De Linkse Socialist. Meer over de betoging van 29/9
29 september. Terwijl 100.000 betogers door de straten van Brussel trekken, lijkt de politie een groot reclamebord van Euromillions te willen verdedigen…
Begin vorige maand al verklaarde Thomas Leysen van het VBO: “We gaan naar een periode van tien jaar met relatief trage groei. Daar moeten we ons mentaal op voorbereiden. (…) Ons verwachtingspatroon van systematische welvaartsstijgingen in het Westen zullen we moeten bijsturen. Ons gestel is daar psychologisch en financieel niet op gebouwd. Een aanpassingsproces dringt zich op.” Karel Van Eetvelt, ‘chef middenstand’ bij Unizo, tracht ons nog maar eens oude wijn in nieuwe zakken te verpatsen: 40 uur werken voor het loon van 38. Enkel de journalisten veinzen zich niet te herinneren dat Van Eetvelt die plaat bij iedere loonsonderhandeling grijs draait.
Tijd dus voor de vakbonden om zich schrap te zetten. Begin mei al circuleerden de eerste pamfletten voor de EVV betoging in Brussel op 29 september. “Geen bezuinigingsbeleid” staat er op de Franstalige en Engelstalige pamfletten. In Vlaanderen nemen de vakbondsleidingen genoegen met “Geen streng bezuinigingsbeleid” of zoals op het recentste ABVV-pamflet “Geen blind bezuinigingsbeleid”. Dus toch een bezuinigingsbeleid? Als de vakbondstop op dezelfde manier wil afrekenen met het ‘streng’ bezuinigingsbeleid als destijds met het ‘wilde’ kapitalisme, staan we er niet goed voor.
Maar toch, blijkbaar kwamen de vakbonden al in mei met het VBO overeen dat wie normaal moet werken op 29 september, beschouwd zou worden als staker, stakersvergoeding en lunchpakket inbegrepen. Op 11 augustus diende ACOD Amio voor het personeel van de ministeries en de overheidsdiensten een stakingsaanzegging in. Het leek erop dat de vakbondsleidingen eindelijk eens echt zouden mobiliseren en niet, zoals dat doorgaans het geval is, met de handrem op. Het kortstondige enthousiasme is echter helaas alweer bekoeld. Volgens Cortebeeck wil het ACV “de preformatie ondersteunen door discreet te zijn en te zwijgen.”
En ook bij het ABVV zingt de top enkele toonaarden lager. Begin dit jaar had die bij de voorstelling van haar relanceplan nog gepleit “Schrap de economische werkloosheid en het tijdskrediet en steek het geld dat je daarmee uitspaart in de invoering van de vierdagen werkweek”. In augustus heette het dat de arbeidersgezinnen al genoeg betaald hadden voor de crisis onder de vorm van werkloosheid en economische werkloosheid. Het geld moest men maar halen uit de strijd tegen fiscale fraude, de afschaffing van de notionele interest en een taks op financiële transacties. Kortom, de vakbondstop weet heel goed waar de klepel hangt, maar hem beroeren is andere koek.
In een reactie op de ABVV-voorstellen antwoordde De Wever denigrerend “zijn het die praatjes weer”. Hij weet heel goed dat de ABVV-top stoer praat, maar er niet naar handelt. Aan de top van het ACV doen ze zelfs dat niet. Zonder koppeling aan een informatieronde, een actieplan en mobilisatiestrategie in de bedrijven en de arbeiderswijken, bevordert stoere praat echter enkel het cynisme en als De Wever in iets een kei is, dan is het daaraan uitdrukking te geven. Aan de top van de vakbonden vreest men ervoor dat echte daden de ‘politieke vrienden’ schaden. Toch zullen we met veel zijn op 29 september, wat nog maar eens aantoont hoe groot het potentieel wel is. Wie zich echter aan een duidelijke stellingname van de vakbondstop over de Belgische begroting verwacht, laat staan aan een ordewoord, mag het helaas vergeten. Voor meer dan wat wollige praat zullen we bij de delegaties moeten zijn.
Spijts alle open en bedekte oproepen, halen de ‘politieke vrienden’ in de peilingen nog maar 16% voor de CD&V en hooguit 13% voor de SP.a. Hun enige bestaansreden is nog hun vermeend vermogen om via de vakbondsleidingen een antisociaal beleid te verkopen. Het klopt dat de PS aan Franstalige kant wel nog scoort, maar dat komt hoofdzakelijk doordat de PS een iets linksere retoriek combineert met het afschuiven van de verantwoordelijkheid voor het bezuinigingsbeleid naar “l’Etat CVP” of haar moderne variant “het rechtse Vlaanderen”. De vakbonden moeten de banden met die politieke kwakzalvers doorknippen, een echt mobilisatieplan opstellen en de discussie over de vorming van een eigen politiek instrument opstarten in alle afdelingen en op de werkvloer. De Belgische vakbonden zouden zich meteen op Europees vlak in pole position bevinden en het gepalaver over een sociaal Europa eindelijk eens in actie kunnen concretiseren.
