De woede is groot: nadat onze pensioenen werden aangevallen, weigeren de werkgevers nu om onze lonen ernstig op te trekken. Hun eigen winsten stijgen fors, de aandeelhouders krijgen grotere dividenden en de managers topbonussen. Maar voor ons is zelfs 0,8% opslag te veel. De staking bevestigt dat hun winsten, dividenden en bonussen enkel mogelijk zijn op basis van ons harde werken. VOKA spreekt over een half miljard euro ‘schade’ in Vlaanderen alleen: het is onze arbeid die voor hun winsten zorgt.
De actiebereidheid vandaag deed denken aan die van eind 2014 toen met een opbouwend actieplan werd gewerkt: militantenbijeenkomst gevolgd door een nationale betoging, provinciale stakingen en een algemene staking. Op veel plaatsen werd even hard gestaakt als toen. Zo hoorden we dat er in Oost-Vlaanderen ongeveer evenveel piketten stonden als in 2014. In Antwerpen was er in het havengebied geen algemene blokkade van het gebied, maar stonden er piketten per bedrijf. Aan Proximus in Brussel stond een bijzonder groot piket. De luchthaven van Zaventem lag volledig plat. ‘Zelden kon een actie op meer begrip rekenen’, titelde De Standaard Online daarover.
Sectoren met lagere lonen deden extra hard mee: de voedingssector bijvoorbeeld, maar ook in een aantal supermarkten. Een delegee van Lidl vertelde ons dat je bij de supermarkt pas na 21 jaar voltijdse dienst aan een maandloon van 2300 euro komt (dat is wat 14 euro per uur betekent), terwijl er amper iemand voltijdse contracten krijgt. Een opmerking die meermaals terugkwam, was dat zelfs mensen die geen lid van de vakbond zijn meededen. De succesvolle deelname biedt kansen om onze vakbonden verder te versterken.
De kwestie van koopkracht ligt erg gevoelig onder brede lagen van de bevolking. Die gevoeligheid kwam in Frankrijk tot uiting in de beweging van de gele hesjes. Maar het is ook bij ons aanwezig: er wordt ons gezegd dat het goed gaat met de economie en zelfs dat wij erop vooruitgaan, maar op het einde van de maand merken we daar niets van. Integendeel: een groeiend aantal werkenden heeft moeite om de eindjes aan elkaar te knopen.
Een andere factor die zeker meespeelde in het succes vandaag is het klimaatprotest. Veel werkenden zijn trots op hun kinderen die opkomen voor ernstige klimaatmaatregelen. Het vastberaden en massale protest van de jongeren leidde al tot het ontslag van een minister. Het toont wat massaprotest kan opleveren en ook hoe wij onze thema’s op de agenda kunnen zetten. Aan de piketten was er veel respect voor de jongeren. Waar jonge activisten zelf piketten bezochten, zoals in Gent waar een groepje Actief Linkse Studenten en Scholieren rondtrok, werden ze bijzonder goed onthaald. De oproep van de jongeren om op 15 maart te staken zorgt voor enthousiasme. Misschien niet automatisch om zelf ook mee te doen, maar de steun is groot. Onder leerkrachten is die roep om mee te doen wel aanwezig. Maandag waren er verschillende bijeenkomsten van ACOD Onderwijs waar zo goed als unaniem gepleit werd voor een stakingsaanzegging op 15 maart.
In de gevestigde media is er vandaag natuurlijk vooral aandacht voor de ‘hinder’. Niet de hinder van het patronale beleid voor onze koopkracht, maar de gevolgen van een pak minder openbaar vervoer en een aantal stakersposten. Bij het openbaar vervoer was er een grote stakingsbereidheid, ook omwille van specifieke redenen van de eigen werkvloer. Uit Antwerpen-Zurenborg reden slechts 8 van de zowat 100 bussen uit. Door zo op de ‘hinder’ te focussen, bevestigen de gevestigde politici en media dat hun systeem niet draait zonder onze inzet. Tegelijk wordt geprobeerd om de aandacht af te leiden van de redenen waarom gestaakt wordt. Op een ogenblik dat er een breed ongenoegen rond het gebrek aan koopkracht is, werkt dat argument minder goed. Een zo groot mogelijke betrokkenheid bij onze acties is dan ook belangrijk.
Aan de Ghelamco-arena in Gent was er een incident met een wagen die op stakers inreed. Het industrieterrein daar werd opnieuw afgezet zoals in 2014. Enkele van onze leden spelen daar een actieve rol in het stakerscomités voor het industrieterrein. We spraken met één van hen over het incident: “Zoals in 2014 hadden we het industrieterrein afgezet met enkele piketten. We doen dit uiteraard op een verantwoorde wijze: het terrein is in de buurt van het ziekenhuis UZ en we zorgen er natuurlijk voor dat iedereen daar kan geraken. Enkel het industrieterrein zelf wordt afgezet. Ghelamco had nu een achterpoort opengezet die anders nooit geopend is. Hierdoor reden enkele auto’s het industrieterrein binnen, maar moesten ze om er uit te geraken langs de piketten passeren. We hielden die wagens niet tegen, maar filterden wel: iedereen moest even wachten. Een chauffeur werd ongeduldig en reed de stakers aan. Een militant werd aangereden, waarop de chauffeur nog meer gas gaf. De militant werd 30 meter meegesleurd en raakte gewond. Zijn schouder was uit de kom. De politie pakte de chauffeur meteen op. Voor alle duidelijkheid: door het afzetten van het industrieterrein moet je slechts een minuutje verder rijden om overal in de stad te geraken.”
Een vraag die vandaag veel besproken werd: wat na deze stakingsdag? De werkgevers willen niet toegeven: 0,8% opslag is het maximum dat ze willen geven. De loonwet veranderen is voor hen niet aanvaardbaar, ook al toonden ze bereidheid om het wettelijk maximum voor maaltijdcheques op te trekken (de ene wetsverandering is duidelijk de andere niet!). Er is geen regering om de werkgevers te depanneren, ook al wordt in het slechtste geval op een meerderheid van de minderheidsregering en de voormalige partner N-VA gerekend. Om onze levensstandaard aan te pakken, zijn de voormalige regeringspartners bereid om het onderlinge geruzie even opzij te zetten.
Alleszins: de regering is verzwakt en ook het patronaat heeft het moeilijk, de roep naar meer koopkracht weerklinkt immers bijzonder luid. Dit is een uitstekend ogenblik om verder in het offensief te gaan en het niet bij een eenmalige actie te laten. Een strijdplan zoals in 2014 kan ervoor zorgen dat we verder opbouwen naar nieuwe en nog grotere acties. Een gezamenlijke actiedag met de jongeren op 15 maart zou de enthousiaste energie van de klimaatactivisten koppelen aan de economische slagkracht van de werkenden. Daarmee kunnen we het systeem op zijn grondvesten doen daveren!
