Zelfmoord delegee ‘Mission Locale.’ Dodelijk geweld op het werk

Op dinsdag 4 september verzamelde een groep mensen zich voor het gemeentehuis van Etterbeek. De sfeer was somber. Verdriet en woede overheersten. Enkele dagen voordien, op donderdag 30 augustus, pleegde Sylvie, een vakbondsafgevaardigde van de Mission Locale (een infopunt voor werkgelegenheid en opleidingen) in Etterbeek zelfmoord. Dat gebeurde na aanhoudend geweld en pesterijen op het werk.

Het geweld en de pesterijen waren het resultaat van een agressieve directie die ondanks tal van klachten op post bleef. Sylvie was het slachtoffer van een onhoudbare werkdruk die ondanks haar herhaalde verzoeken nooit verlicht werd. Daarbovenop was ze het slachtoffer van dagelijkse pesterijen als straf omdat ze haar collega’s verdedigde. Op het ogenblik dat Sylvie zelfmoord pleegde, zaten vier van de vijf overblijvende vakbondsafgevaardigden thuis met een burn-out, in één geval na een mislukte zelfmoordpoging. Kort voor deze dramatische gebeurtenis eiste de directie van verschillende personeelsleden dat ze een rapport opmaakten tegen een vakbondsafgevaardigde om die af te danken.

Het gemeenschappelijk vakbondsfront merkte op: “Wat de afgevaardigden van de Mission Locale in Etterbeek al jarenlang ondergaan, is ook dagelijkse kost voor heel wat andere delegees die hun collega’s verdedigen. Druk, bedreigingen, pesterijen, ontzeggen van promoties, wraakacties. Dat alles komt vaak voor. En dit omdat de delegees de moed hebben om te spreken, omdat ze hun collega’s proberen te organiseren. Daarom zijn ze vaker het doelwit van directies die geen overleg willen met hun personeel, die geen transparantie willen en geen democratie, ook al wordt die opgedrongen door het louter bestaan van een vakbondsdelegatie. Deze tragische gebeurtenis herinnert ons eraan dat een aanval op delegees gericht is tegen de vertegenwoordigers en de steunpunten van de werknemers en dus tegen de werknemers zelf.”

We stelden tijdens die actie op 4 september in gesprekken met aanwezigen vast dat de situatie bij de Mission Locale van Etterbeek geen alleenstaand geval is. De vakbonden kondigden aan dat er een actieve campagne komt tegen geweld op het werk. Ze eisen ook dat er een audit onder hun controle komt van de werking van de Brusselse Missions Locales.

Steeds meer geweld op de werkvloer

Je slecht voelen op het werk is allesbehalve uitzonderlijk. Dit werd nogmaals aangetoond door een dossier in het weekblad ‘Moustique’ onder de titel “Het werk in vraag gesteld.” De editie met dit artikel kwam een dag na de dood van Sylvie uit. Het blad liet een onderzoek uitvoeren door studiebureau Listen. Daaruit blijkt dat twee op de vijf werkenden al te maken kregen met een onderbreking van het werk als gevolg van fysieke uitputting, overdadige stress, burn-out of pesterijen door hiërarchisch oversten of collega’s. Maar liefst 40% krijgt hier dus mee te maken! Een kwart van de ondervraagden stelde problemen te hebben met het opgelegde werkritme en de prestatiedruk. Er werd ook gepeild naar de belangrijkste bekommernissen: toegang tot zorg, preventie en opvang van naasten kwamen als belangrijkste element naar voren, gevolgd door de situatie op het werk, meer bepaald de onzekerheid en de hardheid ervan.

Op dit ogenblik kampen 28.000 werkenden in ons land met een burn-out en 60.000 met depressie. Steeds meer werkenden ondervinden problemen op hun werkplaats. De steeds hogere werkdruk die met minder middelen moet opgevangen worden, is daar verantwoordelijk voor. Bovendien is er een opgang van onmenselijke managementpraktijken. Anne Everard, auteur van het boek ‘Gids van de burn-out’, stelt dat de situatie drastisch verslechterd is sinds de crisis van 2008: “De bedrijven en publieke machten probeerden hun werking te verbeteren door onder meer op personeel te besparen. Dat verhoogt de druk, er zijn immers minder collega’s. Bovendien is er steeds een proces van herstructureringen en veranderingen.”

Sommigen proberen het probleem te individualiseren door de verantwoordelijkheid bij de werkenden zelf te leggen. Maar er is een duidelijk causaal verband tussen het aantal zieken en depressies enerzijds en de verhoging van de werkdruk, flexibilisering, nieuwe evaluatiewijzen, … anderzijds.

Nood aan verzet!

Werkenden die het slachtoffer van geweld of pesterijen zijn, hebben verschillende mogelijkheden. Ze kunnen zich richten tot de preventieadviseur, vertrouwenspersonen of de medische preventiedienst op het werk. Een slachtoffer kan een “gemotiveerde klacht” indienen om een officieel onderzoek en een verslag af te dwingen. Maar zoals op de actie van 4 september werd opgemerkt door Laure Mesnil van de vakbond CNE, werden in het geval van de Mission Locale in Etterbeek “enkel maatregelen genomen op vraag van de vakbonden. De raad van bestuur nam nooit het initiatief.”

Op het terrein wordt het verschil gemaakt door de kracht van een vakbondsafvaardiging en de ondersteuning ervan door de volledige vakbeweging. Dat is hoe de arrogantie van werkgevers kan bestreden worden. Er is nood aan een brede campagne tegen geweld op het werk en voor de bescherming van delegees. Zo’n campagne biedt de mogelijkheid om eisen te stellen zoals een collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies, met bijkomende aanwervingen en met verlaging van de werkdruk.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie