Energie. Besparen op dienstverlening tot het licht uitgaat

  • Onze factuur steeg de afgelopen tien jaar met 71,8% en toch werd niet in energiebevoorrading geïnvesteerd
  • Breng energie in publieke handen!

Jarenlang is er onvoldoende geïnvesteerd in energiebevoorrading. Telkens weer werd de levensduur van oude kerncentrales verlengd. Tot ook daar de problemen zo groot worden dat er een stroomtekort dreigt in de winter. Iedereen schuift de verantwoordelijkheid hiervoor naar iedereen door: Engie/Electrabel, de regering, de netbeheerder, het controle-orgaan. Het ergste is dat ze een punt hebben: alle spelers zijn mee verantwoordelijk.

De liberalisering en privatisering van energie heeft op het begin van deze eeuw tot megawinsten voor Electrabel en moederbedrijf Suez/Engie gezorgd. De voorbije jaren werden de grote winstcijfers van Electrabel enkel onderuit gehaald door boekhoudkundige operaties, zo werd vorig jaar nog een dividend in natura van 1,6 miljard euro uitgekeerd aan het Franse moederbedrijf. In 2006 maakte Electrabel in ons land een nettowinst van 3,6 miljard euro of ongeveer 330 euro per inwoner van dit land. Officieel maakte het bedrijf de afgelopen jaren verlies, wat onder meer toegeschreven werd aan de nucleaire provisies: het spaarpotje dat aan de kant gehouden moet worden voor een kernuitstap. Het bedrag daarvan staat echter niet in verhouding tot de grote winsten die de jaren voordien geboekt werden met de reeds lang afgeschreven centrales.

De grote winsten die ook officieel werden behaald de afgelopen jaren werden niet geïnvesteerd in alternatieve energiebevoorrading. De winsten verdwenen in de zakken van de aandeelhouders, terwijl onze energie afhankelijk bleef van kerncentrales met reactoren die dateren uit de jaren 1970 en 1980 en bedoeld waren om nu reeds gesloten te zijn. De kerncentrales kampten de afgelopen jaren met tal van problemen zoals scheurtjes en nu ook betonrot.  Hierdoor liggen vijf van de zeven reactoren stil en straks nog een zesde. Normaal komt ongeveer de helft van de elektriciteit in ons land van kerncentrales.

Het probleem van energiebevoorrading werd de voorbije jaren niet aangepakt: er was geen ambitieus plan van investeringen in duurzame energie. De regering keek naar het geprivatiseerde Electrabel, waar enkel naar de winsten voor de aandeelhouders werd gekeken. Energie overlaten aan de private sector leidt tot dit soort situaties: in plaats van vooruit te gaan, wordt nu al gesproken over een afschakelplan waarbij volledige gemeenten een tijdje zonder stroom zullen zitten. In landen als Pakistan of Nigeria gebeurt dat wel vaker, maar in België?!

We zien hetzelfde fenomeen als bij de publieke infrastructuur: een jarenlang gebrek aan investeringen zorgt voor aftakeling en leidt tot problemen. We zagen het met de Brusselse tunnels of de Morandi-brug in Genua. Dit is wat nu ook in de energiesector gebeurt, met die bijkomende opmerking dat ongevallen in kerncentrales bijzonder rampzalig zouden zijn. Daar zullen we toch niet op wachten?

De regering en de private spelers zullen ons zeggen dat een overgang naar andere energiebevoorrading erg duur is. Ze zullen dreigen met nog meer prijsstijgingen. Maar waar zijn de prijsstijgingen van de afgelopen jaren naartoe gegaan? Van 2007 tot 2017 was er een stijging van de elektriciteitsprijzen voor particulieren van 71,8% (met in Vlaanderen de hoogste stijging: +114,7% of meer dan een verdubbeling). Wij hebben de afgelopen jaren betaald voor de liberalisering en privatisering van de energiemarkt. We betalen een pak meer, maar de dienstverlening wordt niet langer gegarandeerd, laat staan dat geïnvesteerd is in veiliger dienstverlening.

Energie is te belangrijk om over te laten aan de winsthonger van de private sector. Om zowel naar veilige en schone energie te evolueren als de prijzen onder controle te houden, moet energie in publieke handen komen. Dan wordt het mogelijk om massaal te investeren in onderzoek naar en ontwikkeling van schone energie.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie