Liverpool 1983-87: “We vertaalden socialisme in de taal van jobs, woningen en diensten”

Steunbetoging voor het linkse bestuur dat een beleid voerde op basis van de noden, niet de budgettaire beperkingen

Liverpool werd tussen 1983 en 1987 bestuurd door Labour met een linkse leiding. In 1983 stemde 47% voor Labour, in 1987 was dat al 57%. Dit voorbeeld toont wat mogelijk is als het gevecht voor de belangen van de werkende klasse echt wordt aangegaan. Ook toen werden lokale besturen door hogere overheden op droog zaad gezet met zware besparingen en privatiseringen als gevolg. Het was neoliberalisme voor die term werd uitgevonden.

Artikel door Bart Vandersteene uit maandblad ‘De Linkse Socialist’

Liverpool was anders. Het beleid, programma en de tactieken in de loop van de strijd werden in grote mate bepaald door de sterke positie van Militant in het stadsbestuur en meer algemeen in Labour. Militant was de voorloper van de Socialist Party, onze zusterpartij. Het bestuur weigerde om de besparingen die de regering eiste door te voeren. De verkozenen hielden zich aan hun verkiezingsbeloften.

De 2.000 afdankingen bij het gemeentepersoneel onder het vorige liberale bestuur werden ingetrokken. Er werd een ambitieus plan opgesteld om 5.000 sociale woningen op vier jaar te bouwen. Er werden in Liverpool in die periode meer sociale woningen gebouwd dan in alle andere gemeenten van het land samen. Er kwamen zes nieuwe crèches, vijf sportcentra en 17 nieuwe basisscholen. Dit leverde 12.000 jobs in de bouwsector op, wat erg welkom was in de strijd tegen de hoge werkloosheid (25% onder mannen). De huurprijzen werden vijf jaar bevroren. Het minimumloon van gemeentepersoneel werd opgetrokken, wat voor 4.000 werkenden opslag betekende. De arbeidsduur werd van 39 op 35 uur teruggebracht, zonder loonverlies.

De besparingen van Thatcher hadden de stad sinds 1979 maar liefst 34 miljoen pond gekost. De nationale leiding van Labour voerde in woorden oppositie, maar deed niets in de praktijk. Het bestuur in Liverpool deed dit wel. Het leidde tot een hysterische campagne tegen het stadsbestuur, er werd zelfs gedreigd om het leger te sturen. Maar het bestuur genoot de steun van de werkende klasse in Liverpool. Die liet zich niet afschrikken door de intimidatiecampagne waarbij de verkozenen als extremisten werden afgeschilderd. Een inwoner schreef in een lezersbrief: “Ik weet niet wie die Leon Trotski was, maar te oordelen aan het aantal huizen dat gebouwd wordt in Liverpool moet het wel een bouwvakker geweest zijn.”

De strijd werd niet beperkt tot de raadszaal, maar werd gevoerd op straat, in de werkplaatsen en in de wijken. Enkel door de werkende klasse te mobiliseren, kon Thatcher tot toegevingen gedwongen worden. Op 29 maart 1984, de dag dat de begroting gestemd werd, was er een stedelijke 24-urenstaking. Het was één van de grootste algemene stakingen ooit op stedelijk niveau. Er was een betoging met 50.000 mensen om het stadsbestuur te steunen. Op 9 juni gaf Thatcher toe: er werd 16 miljoen extra vrijgemaakt voor Liverpool.

Op democratische basis kon Thatcher het stadsbestuur niet verslaan. Labour haalde met elke verkiezing meer stemmen bij een hogere opkomst. Uiteindelijk werden de 47 gemeenteraadsleden van Labour afgezet met een gerechtelijke procedure in het Hogerhuis, een onverkozen feodaal orgaan. Dit was enkel mogelijk door de steun van de nationale Labour-leiding aan Thatcher. Labour werd ontbonden in Liverpool en slechts onder zware nationale controle heropgericht. De gemeenteraadsleden werden uit de partij gezet en kregen van het Hogerhuis een boete van meer dan een half miljoen pond opgelegd. Hun misdaad? Opkomen voor jobs en diensten.

De acties tegen Militant vormden het begin van een politieke contrarevolutie in Labour die leidde tot New Labour onder Blair. De 47 gemeenteraadsleden laten een indrukwekkend en inspirerend voorbeeld na van hoe massastrijd zelfs een gehaaide Iron Lady als Thatcher tot toegevingen dwong.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie