Asiel: pak het systeem aan, niet de slachtoffers

Welk antwoord op het brutaal asielbeleid van Francken, Trump, Salvini en co?

Vorige maand schreven we in deze krant hoe de trumpiaanse retoriek van de N-VA een klimaat creëert waarin vluchtelingen ontmenselijkt worden. Dat deden we naar aanleiding van de tragische dood van de tweejarige Mawda en de reacties van Francken, Jambon en De Wever. Ondertussen tweette de voorzitter van Jong-N-VA over het NGO-schip Aquarius dat niet mocht aanmeren in Italië: “Return to Sender.” Op de boot zaten 629 vluchtelingen, gered op de Middellandse Zee.

Artikel door Michael Bouchez uit de zomereditie van ‘De Linkse Socialist’

Als de dood van een tweejarige al geen verregaande consequenties heeft, moeten Francken en Co denken dat ze zich alles kunnen permitteren. Francken liet zich ontvallen dat hij Artikel 3 van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens wil omzeilen. Dat artikel verbiedt mishandeling of het terugsturen van mensen naar plaatsen waar ze mishandeld kunnen worden. Dat is op zich geen primeur. Eerder werkten Francken en de regering samen met de Soedanese dictatuur en de Libische kustwacht om vluchtelingen terug te sturen. De kritiek op zijn voorstel om mensenrechten opzij te schuiven, kon hij dan ook gemakkelijk en eerlijk beantwoorden: “We hebben in Turkije een deal gesloten met Erdogan, we hebben een akkoord gesloten met milities in Libië, die qua mensenrechtenschending kampioen zijn in Afrika.”

Als de coalitiepartners en premier Michel schande roepen na harde uitspraken van Francken, is dit vooral om de eigen medeplichtigheid te verbergen. Uiteindelijk blijft de regering onveranderd verder doen en staan de regeringspartijen in laatste instantie achter het beleid van Francken. Over de brutaliteit van de aankondigingen zijn ze niet altijd akkoord, over de inhoud des te meer.

Trumpiaans

De lijn tussen Francken en Trump lijkt soms bijzonder dun. Francken stelde onder andere voor dat mensen die illegaal het land binnenkomen sowieso hun recht op asiel verliezen. Hoe mensen dan asiel moeten aanvragen? In vluchtelingenkampen buiten Europa. Voor politieke vluchtelingen die niet in kampen verblijven, maar rechtstreeks uit hun land van herkomst moeten vluchten, zou dat volgens Francken betekenen dat zij “zullen inzien dat het geen zin heeft om te vluchten.”

Voor wie de levensgevaarlijke tocht over de Middellandse Zee overleeft en in België aankomt, heeft Francken een nieuwe vleugel in het gesloten centrum 127bis laten openen. Daar zullen opnieuw kinderen opgesloten worden. Dat was sinds 2008 afgeschaft. In de VS werden kinderen van hun ouders gescheiden en opgesloten in grote stalen kooien, in België worden ze met hun ouders in een gevangenis opgesloten.

Europa heeft geen antwoord

De 629 vluchtelingen en het schip Aquarius zijn een symbool geworden van het Europese asielbeleid. Fort Europa is niet nieuw. De Turkije-deal was al een manier om vluchtelingen terug buiten de grenzen van Europa te zetten. Het verbod vanwege de Italiaanse regering om aan te meren in een Italiaanse haven en in Malta, maakt het veel zichtbaarder. De nieuwe Italiaanse regering van de Vijfsterrenbeweging en de extreemrechtse Lega geven op die manier vorm aan een hard migratiebeleid.

Ook in Duitsland staat Merkel onder druk van haar minister van Buitenlandse Zaken Horst Seehofer van de coalitiepartner CSU om een harder migratiebeleid te voeren. Rechtspopulisten proberen op de sociale puinhoop in Europa te scoren met een anti-migratiepropaganda. Alsof niet de superrijken en speculanten, maar de migranten verantwoordelijk zijn voor het jarenlange neoliberale beleid waarmee op onze levensstandaard bespaard wordt.

De druk voor een akkoord over het Europees asielbeleid toont in welke mate het Europese project in crisis is. De EU voorziet in theorie namelijk in vrij verkeer van alle inwoners, maar in het kader van het kapitalisme is dat vrij verkeer altijd onderhevig aan de wet van de markt en de concurrentie onder werkenden. De traditionele partijen en bedrijven zien migranten vaak als potentiële werknemers aan lage lonen. Dat is wat onder andere achter “Wir schaffen das” van Merkel schuilging. Op die manier stimuleren ze concurrentie tussen de werkende bevolking in eigen land en de vluchtelingen. Hoewel er in de praktijk natuurlijk geen vrij verkeer van personen is, grijpen rechtse populisten die concurrentiestrijd aan om te pleiten voor push-backs en harde grenzen.

De nieuwe Italiaanse regering toont hoe een rechtse populistische regering een discours tegen besparingen combineert met een anti-migratiediscours. Het stopzetten van besparingen zal dode letter blijven, de vluchtelingen viseren, daar zijn ze al mee bezig. Ook in België gebruikte de N-VA al het argument dat de sociale zekerheid onbetaalbaar wordt als we vluchtelingen blijven toelaten. Dat is onzin, zeker van een partij die zelf de sociale zekerheid ondermijnt om cadeaus aan de grote bedrijven te geven, maar het speelt wel in op de bezorgdheden bij mensen.

Regelmatig verzetten de establishmentpartijen zich in woorden tegen uitlatingen van politici als Francken, Salvini, Orban of Wilders. Maar als ze denken ermee weg te komen, schuiven ze gewoon mee op. Zo stelde Donald Tusk voor om ‘economische migranten’ en vluchtelingen die recht hebben op internationale bescherming in centra buiten de EU van elkaar te scheiden.

Rechts pakt slachtoffers aan, niet de oorzaken

Het asielbeleid van rechts verandert niets aan de redenen waarom mensen vluchten. Er was nog nooit zo’n rechts asielbeleid in de VS en Europa en toch was 2017 een recordjaar met wereldwijd 68,5 miljoen mensen op de vlucht. Bijna de helft vlucht in eigen land. Wie het land moet verlaten blijft in 80% van de gevallen in een buurland.

Mensen vluchten voor de gevolgen van oorlog, uitbuiting en klimaatverandering. Dat zijn omstandigheden waar de N-VA het nooit over heeft. Integendeel, aan de investering van 35 miljard euro in nieuwe oorlogsvliegtuigen mag niet geraakt worden. Over de oorlogen om olie, de multinationals die bodemrijkdommen plunderen in Afrika, de werkomstandigheden in Bangladesh of de ecologische rampen als gevolg van de winstdrang van de bedrijven, heeft de rechterzijde niets te zeggen.

Ook in eigen land leidt het beleid van Francken en Co niet tot verbeteringen voor de werkende bevolking. Minder vluchtelingen, betekent voor de N-VA niet dat er meer naar de rest van de bevolking zal gaan. Vluchtelingen dienen net als een bliksemafleider om harder te besparen op de meerderheid van de bevolking. Nog meer kinderarmoede, besparingen, flexijobs, gepensioneerden in armoede, … dat is wat ze voor ons in petto hebben!

Solidariteit omzetten in een programma

De solidariteitsbewegingen die overal in Europa actief zijn, tonen dat het beleid van het Europese establishment niet zomaar geslikt wordt. Campagnes, betogingen, … zijn een belangrijk tegengewicht om erger te voorkomen. Zo heeft Trump moeten inbinden na spontane protesten tegen de opsluiting van minderjarigen. Zulke campagnes hebben echter nood aan een programma dat structurele antwoorden kan bieden.

De officiële oppositie biedt dat antwoord niet. Officieel links zit verwikkeld in schandalen en is niet meer geloofwaardig. Sociaaldemocratische partijen hebben sociale tekorten laten aangroeien waardoor spanningen in de samenleving konden gisten en rotten. Ze hebben gefaald door te weinig links beleid, niet door te veel. Hun oproep voor meer menselijkheid wordt dan ook niet meer ernstig genomen. Dat is hoe rechtse populisten het debat naar zich kunnen toetrekken.

Linkse socialisten pleiten voor een linkse regering die een programma verdedigt dat de concurrentiestrijd tussen de werkende bevolking in Europa en vluchtelingen beantwoordt met publieke investeringen in jobs, sociale zekerheid, woningen. Enkel zo kan ook voor elke vluchteling echt asiel en begeleiding voorzien worden. Zo’n programma kan de wind uit de zeilen van rechtse populisten halen en brede lagen van de bevolking betrekken. Het volstaat bijvoorbeeld niet om vluchtelingen op een ellenlange wachtlijst voor een sociale woning te plaatsen, als er niet geïnvesteerd wordt in meer sociale woningen. Zo’n beleid van massale publieke investeringen zou pas echt tot ‘gastvrije gemeenten’ leiden, merkt de lijst ‘Gauches Communes’ in het Brusselse St-Gillis op in de lokale kiescampagne.

Daarnaast organiseren we ons wereldwijd om te vechten tegen de redenen waarom mensen vluchten. Niemand laat alles achter voor zijn of haar plezier. Als er niets aan armoede, oorlogen en klimaatverandering gedaan wordt, zullen er steeds meer vluchtelingen zijn. Er is nochtans voldoende rijkdom en technologische kennis in de wereld om overal een toekomst uit te bouwen voor elk kind. Onder het kapitalisme worden die rijkdommen echter niet ten dienste van de bevolking gesteld. Zolang het kapitalisme bestaat, zullen er mensen vluchten voor armoede, oorlog en klimaatverandering. Wij willen een wereld waarin mensen een toekomst kunnen uitbouwen waar ze willen: in hun thuisland of elders.



Europees akkoord: geen haar beter dan Trump

Het Europese akkoord voorziet in een versterking van Fort Europa met kampen buiten Europa waar een selectie van migranten zou gebeuren, gevolgd door een vrijwillige herverdeling in Europa. Alle vorige pogingen om vluchtelingen te verdelen onder Europese lidstaten zijn mislukt. Wat overblijft, is de bouw van kampen in onder meer Libië. Mensenrechtenorganisaties klagen dit aan, ze vrezen terecht dat het gevangenenkampen in erbarmelijke omstandigheden worden. Het beleid zal wellicht vooral leiden tot nog meer doden. De Middellandse Zee wordt is een massagraf waar tienduizenden de dood vinden, terwijl de EU de andere kant opkijkt. In de eerste drie dagen van deze maand alleen vielen er minstens 200 doden. Een versterking van Fort Europa doet niets aan de redenen waarom mensen vluchten. Het is een beleid dat even kortzichtig en brutaal is als dat van Trump.

In het Iers parlement kwam Ruth Coppinger over het Europese asielakkoord tussen. Hieronder kan je die tussenkomst bekijken.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie