De huidige F16-gevechtsvliegtuigen kunnen een pak langer meegaan dan aanvankelijk aangenomen. Minister van Defensie Vandeput (N-VA) wist naar eigen zeggen niets van de studie waarin dit bevestigd werd. Toch is er druk om de miljardeninvestering te doen. Zo stelt het edito van de zakenkrant De Tijd vandaag: “Dat de F-16’s misschien toch langer mee kunnen, verandert niets aan de nood om miljarden te investeren in defensie.”
Wat een verschil in opstelling tegenover de miljarden die nodig zijn om onze pensioenen leefbaar te maken. De vakbonden verspreiden een informatiekrant op 1 miljoen exemplaren waarin ze een plan van 6,5 miljard euro voorleggen: 4,9 miljard om de pensioenen op te trekken naar 75% van het loon (in plaats van 60% vandaag) en 1,6 miljard om het minimumpensioen op te trekken naar 1.500 euro per maand. Geen overbodige luxe op een ogenblik dat een gemiddeld verblijf in een rust- en verzorgingstehuis vandaag meer dan 1.500 euro per maand kost.
Rond de pensioenen krijgen we te horen dat er geen middelen zijn. Er wordt integendeel steeds verder ingehakt op de leefbaarheid ervan: na de verhoging van de pensioenleeftijd zijn er nu plannen rond het pensioen met punten en wordt geraakt aan regelingen inzake zware beroepen. Daarbij klinkt het dat we nu eenmaal moeten besparen en dat de vergrijzing anders onbetaalbaar wordt.
Onbetaalbaarheid is duidelijk relatief. Aan de 3 miljard euro (die er met alle onderhoud bij 15 miljard worden) voor gevechtsvliegtuigen mag niet geraakt worden, zelfs indien de huidige nog niet aan vervanging toe zijn. Maar voor het pensioenplan van 6,5 miljard van de vakbonden is er uiteraard geen geld. Voor het investeren in veilige duurzame energie zijn er geen middelen en daarom worden scheurende kerncentrales decennia na hun geplande houdbaarheidsdatum opengehouden.
Wat hebben al die zaken gemeen? ‘Follow the money’ en het antwoord ligt voor het grijpen. Energiemultinational Engie maakt miljardenwinsten op basis van het openhouden van de oude kerncentrales. De wapenindustrie eist van België een miljardeninvestering en de woordvoerder van die industrie, president Trump, krijgt daarvoor in De Tijd alle lof toegezwaaid. De sociale zekerheid daarentegen komt de winsthonger niet ten goede en dus kan er daar altijd wel nog wat bespaard worden.
In De Tijd wordt geprobeerd om de keuze tussen investeren in oorlogstuig of in sociale zekerheid als een valse keuze af te wimpelen. “Zou het leuker zijn dat geld aan achthonderd rusthuizen te geven? Uiteraard. Meer zelfs, het zou leuker zijn die rusthuizen niet nodig te hebben omdat iedereen gezond blijft. Maar zo is de wereld niet. Ze is gevaarlijk. En we worden oud. Kiezen tussen rusthuizen en vliegtuigen is een vals dilemma: we hebben beide nodig.” Het is positief dat De Tijd eindelijk erkent dat er dringend meer publieke middelen nodig zijn voor rusthuizen en bij uitbreiding voor de volledige sociale zekerheid. Maar die positieve verschuiving van standpunt heeft enkel tot doel om de investering in de gevechtsvliegtuigen goed te praten, waarna de desinvestering in sociale zekerheid verder zal verdedigd worden.
De wereld is inderdaad gevaarlijk en het voeren van oorlog draagt daar in grote mate aan bij. Vijftien jaar na de invasie in Irak weten we dat deze oorlog geen vrede en welvaart heeft gebracht, maar nog meer oorlog en terreur in de hele regio en daarbuiten, tot in onze steden. Morgen is het exact twee jaar na de vreselijke aanslagen in Brussel die daar getuige van zijn. Van Afghanistan over Irak, Libië tot Syrië hebben militaire interventies met Belgische betrokkenheid geleid tot meer ellende. Het is tegenwoordig in om naar de Romeinen te verwijzen, maar die beseften tenminste dat ze een veroverd gebied slechts onder controle konden houden indien er in heropbouw geïnvesteerd werd met een verhoging van de levensstandaard. De wapenindustrie en zijn politieke woordvoerders zijn daar vandaag niet toe bereid. Ze zaaien ellende en schrikken vervolgens van het resultaat daarvan.
Keuzes tussen investeren in oorlogstuig of in sociale zekerheid zijn geen valse dilemma’s. Het is een uitdrukking van een keuze voor een maatschappijmodel. Het kapitalisme leidt tot oorlog, zoals wolken regen in zich dragen. Wij staan voor een ander model: een socialistische samenleving waarin de behoeften en het welzijn van de meerderheid van de bevolking centraal staan en niet de winsten van grote bedrijven zoals die uit de wapenindustrie of de energiesector. “Investeer in leefbare pensioenen, niet in gevechtsvliegtuigen,” kan een eenvoudige oproep lijken die ongetwijfeld door brede lagen van de bevolking wordt gesteund. Om het te realiseren, is echter een vastberaden strijd voor een andere samenleving nodig.
