Ethiopië: driedaagse staking tegen noodtoestand

Protest van Ethiopiërs in Stockholm

Vorige week was er een driedaagse staking in grote delen van Ethiopië. Het protest was gericht tegen het opleggen van de noodtoestand door het regime van de EPRDF (Ethiopisch Volksrevolutionair Democratisch Front). Op een protestactie van Ethiopische migranten in Stockholm, Zweden, verdeelde Rättvisepartiet Socialisterna een pamflet in solidariteit met de staking. Per-Ake Westerlund van RS sprak voor de actievoerders. Hieronder het pamflet dat verspreid werd.

Het autoritaire EPRDF-regime dat al 25 jaar aan de macht is in Ethiopië botst op een groeiende beweging. De ‘illegale’ driedaagse staking legde de hoofdstad Addis Abeba en Oromia, de grootste staat van Ethiopië met 27 miljoen inwoners, volledig plat.

Neen aan de noodtoestand

Deze nieuwe en ernstige massale opstand werd uitgelokt door de beslissing van het regime op 16 februari om opnieuw de noodtoestand uit te roepen. Dit werd gevolgd door het ontslag van premier Hailemariam Desalegn.

De vorige noodtoestand duurde van oktober 2016 tot augustus 2017. Het leidde tot de gevangenzetting van tienduizenden activisten. Daarmee probeerde het regime een einde te maken aan een protestgolf die eind 2015 begon en gericht was tegen onteigening van gronden waar het regime een uitbreiding van Addis Abeba wilde realiseren. Die protestacties werden massaal gesteund in de twee grootste regio’s, Oromia en Amhara. Honderden mensen werden vermoord door staatstroepen.

De staking deze maand werd algemeen opgevolgd. “Winkels sloten en wegen lagen er verlaten bij in de hoofdstad Addis Abeba en in steden in de omliggende regio Oromia,” bevestigde een persbureau. Fabrieken sloten de deuren, er was geen openbaar vervoer en langs de centrale wegen stonden veel vrachtwagens gewoon geparkeerd. Er verschenen foto’s van de stakingsacties in Oromia, onder meer uit de steden Jimma, Hirna, Gimbi, Yabello en Burayyu.

Dit gebeurde ondanks een bevel van de Commandopost, dat tijdens de noodtoestand de macht uitoefent, waarin de staking illegaal werd verklaard.

De oproep voor een staking tegen de noodtoestand werd op Facebook gelanceerd door jonge activisten uit Oromia, een groep met de naam Qeerroo. De organisatoren van de staking waren bang voor repressie en vroegen iedereen om thuis te blijven. Dit gebeurt vaak bij stakingsacties in andere Afrikaanse landen zoals Congo of Kameroen. Het heeft natuurlijk beperkingen, aangezien er geen vergaderingen of discussies zijn over het programma, verdere acties en er geen mogelijkheid is tot verbroedering met soldaten en agenten.

Het regime is bijzonder bang van massastrijd. Eerder deze maand waren er massaprotesten in de stad Legetafo (met slogans als “weg met de politici en zakenlui” aldus The Economist) en Nekemte, waar één persoon omkwam en zeven gewonden vielen bij repressie door de overheid.

Regimeverandering en echte verandering

Er zijn weinig echte organisaties, onder meer door de repressie en de economische problemenin het land. Hierdoor spelen sociale media en Ethiopiërs in ballingschap een grote rol in het beïnvloeden van de discussies over de strijd.

Heel wat oppositieleiders verdedigen het standpunt van ‘regimeverandering’ zonder uit te leggen wat er nog meer zou veranderen.

De Ethiopische massa’s hebben nood aan democratische discussies en organisaties. Socialisten moeten de eis van collectivisatie van land in handen van grootgrondbezitters en van productie in handen van multinationals eisen. Het huidige regime en het staatsapparaat moeten de verantwoordelijkheid dragen voor hun acties. Een bewuste politiek om de verschillende etnische groepen te verenigen is erg belangrijk.

Regime in crisis

Het regime is in crisis. De vier partijen die het EPRDF vormen, treden niet langer op als één blok onder leiding van het TPLF (Tigrayan Volksbevrijdingsfront). Het EPRDF heeft 100% van de parlementszetels, maar toch waren er 88 stemmen tegen de noodtoestand waardoor de regering niet aan de benodigde twee derden meerderheid kwam. Enkele parlementsleden werden voor de stemming bezocht door generaals en veiligheidsofficieren, maar toch stemden ze niet voor de noodtoestand.

Vooral de doorgaans erg volgzame OPDO, de component van EPRDF uit Oromia, staat onder druk van de massastrijd om een vorm van oppositie te tonen. De vier partijen zijn nu aan het discussiëren over wie de nieuwe premier zal worden. Wellicht komt er een kandidaat uit Oromia om het regime overeind te houden.

Toen Hailemariam Desalegn plots ontslag nam, zei hij dat hij hervormingen wil. Welke hervormingen heeft hij niet gezegd. Begin dit jaar beloofde het regime om duizenden politieke gevangenen vrij te laten. Een aantal oppositieleiders zijn effectief vrijgelaten, maar er zijn nog steeds minstens 6.000 politieke gevangenen. De heersende elite doet er alles aan om de macht te behouden, desnoods met enkele oppervlakkige veranderingen.

Tot hiertoe hebben de pogingen van het regime om meer etnische conflicten en splitsingen te stimuleren niet gepakt. Er waren valse accounts op sociale media om haat te verkondigen. Maar dit werd publiek bekend. De Qeerroo jongen uit Oromia hebben nauwe banden met gelijkaardige groepen zoals Fano in Amhara en Zerma in Gurage.

Ethiopië is een belangrijk land. De economische groei is groot en het regime probeert het ‘Chinese model’ te volgen waarbij multinationals worden aangetrokken, onder meer het Zweedse H&M. Het land ligt ook op de ‘nieuwe zijderoute’ van Peking. Op militair vlak zijn er dan weer nauwe banden met het Amerikaanse imperialisme. De Amerikaanse minister Rex Tillerson was deze week op bezoek in Ethiopië.

Addis Abeba is ook de hoofdstad van de Afrikaanse Unie. Er was dan ook heel wat diplomatie door de imperialistische machten om de ‘stabiliteit’ te bewaren.

Een socialistisch programma voor Ethiopië

Democratie:

  • Neen aan de noodtoestand – voor massastrijd
  • Vrijlating van alle politieke gevangenen
  • Vrijheid voor alle politieke partijen en organisaties, voor eerlijke en vrije verkiezingen voor een grondwetgevende vergadering
  • Politici en verkozenen zonder privileges en met afzetbaarheid
  • Voor verkozen comités op alle werkplaatsen, dorpen, universiteiten, …
  • Voor het recht op organisatie, waaronder bijeenkomsten en betogingen
  • Stop de censuur op media en internet, democratische toegang tot drukken, televisie en computers

De beweging en de strijd:

  • Voor een nieuwe democratische en socialistische partij en beweging voor alle onderdrukten
  • Eenheid in de strijd van alle werkenden en armen, los van etnische afkomst. Eenheid tegen de gezamenlijke vijand: het regime, het kapitalisme en het imperialisme
  • Neen aan discriminatie, gelijke behandeling van iedereen
  • Lokale en regionale autonomie voor wie dit wil, verdedig nationale rechten voor iedereen

Het regime:

  • Weg met het EPRDF-regime. Vervolg de criminelen in de regering, inbeslagname van hun rijkdom.

Het leger:

  • Zuiver het leger van alle aanhangers van de dictatuur
  • Alle wapens en troepen onder democratische controle van comités van werkenden en boeren

Grond:

  • Stop de plundering van de grond – inbeslagname van de grond die aan multinationals is gegeven
  • Landhervormingen zodat de boeren grond krijgen
  • Volledige compensatie indien grond gebruikt wordt voor wegen en infrastructuur. De beslissingen hierover moeten lokaal genomen worden
  • Overheidssteun voor vrijwillige collectieve boerderijen

Imperialisme:

  • Inbeslagname van alle imperialistische bezittingen om deze onder democratische controle te plaatsen
  • Oproep aan alle werkenden voor steun tegen imperialisme en kapitalisme

Economie en welvaart:

  • Een voedselplan voor iedereen
  • Eerlijke verdeling van de rijkdommen van het land
  • Voor een democratische planning van het land: onderwijs, gezondheidszorg, infrastructuur (water, elektriciteit, wegen)
  • Gelijke kansen op werk, gratis onderwijs en gezondheidszorg voor iedereen
  • Voor een democratische planning van de productie en verdeling van de rijkdom
  • Voor een democratische en socialistische regering
Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie