Kaapstad wordt geconfronteerd met haar droogste periode in bijna 100 jaar. De regenval was twee jaar op rij het minst in 100 jaar. De dammen die 98% van het drinkbaar water in Kaapstad voorzien, zijn momenteel slechts voor 26% gevuld. De grootste, Theewaterskloof Dam, staat op slechts 13%. Wanneer een dam voor minder dan 10% gevuld is, wordt het moeilijk om er nog water uit te halen. Dat is voor Kaapstad vandaag de realiteit.
Door Rose Lichtenstein, Workers and Socialist Party Kaapstad
De stad Kaapstad zegt dat ‘Day Zero’ eraan zit te komen, en dat individueel waterverbruik minderen de enige manier is om het te vermijden. ‘Day Zero’ is de dag waarop er geen water meer uit de kranten zal komen omdat er geen water meer is in de dammen. Vier miljoen Kapenaars zullen een dagelijkse bedeling van 25 liter moeten afhalen bij minder dan 200 ophaalpunten. Scholen, ziekenhuizen en de binnenstad zullen wel nog water krijgen.
Wat niet in het nieuws komt, is het feit dat Kaapstad vorig jaar 106 miljoen liter water per dag verloor als gevolg van infrastructuurproblemen. Dat is 20 miljoen liter per dag méér dan in 2015 en 2016. Het komt neer op 19,3% van de huidige vraag van ongeveer 550 miljoen liter per dag. Als we daarbij het waterverbruik tellen voor landbouw, zien we dat er slechts 63 liter water per persoon per dag gaat naar residentieel gebruik.
Hoewel de inwoners dus aanzienlijk op water besparen, blijft de regering angst zaaien met verwijzingen naar ‘Day Zero’ en beschuldigt ze de mensen er onterecht van niet genoeg hun best te doen. Chantage wordt gebruikt om waterbeheer-apparaten – die het waterverbruik van een gezin beperken tot 200 liter water per dag – te installeren, met valse beloften om lekken te repareren en torenhoge waterrekeningen te vereffenen. Wanneer de lekken niet gemaakt worden, is die 200 liter binnen een paar uren bereikt, waardoor het water automatisch afgesloten wordt. Het gezin heeft dan geen water meer tot 4 uur ’s ochtends de volgende dag. Merk op dat deze beperking is berekend op de duidelijk verkeerde veronderstelling van de stad dat een “gemiddeld” gezin bestaat uit vier individuen – een zoveelste bewijs voor het feit dat de stad veraf staat van de mensen die zij zogezegd dient.
Al in de jaren ’90 waarschuwden wetenschappers Kaapstad dat een afname van regen en een toename van de populatie zou leiden tot een tekort aan water. De oorzaak van deze crisis is dan ook een gebrek aan planning voor alternatieve voorzieningen en opslagmogelijkheden, in combinatie met het verwaarlozen van de bestaande gemeentelijke infrastructuur voor het watertoevoersysteem. Dit wijst erop dat alle bestuurslagen tekortschieten. Momenteel zijn zowel de stad als de provincie en de nationale overheid zodanig bezig met politieke spelletjes dat ze geen tijd hebben voor een zinvol, openbaar debat om tot rationele, betaalbare en duurzame oplossingen te komen.
Lucratieve ramp
Het enige wat de kibbelende gevestigde politici verbindt, is een wenkende lucratieve publiek-private samenwerking rond ontzilting. Vergis u niet: het ‘publiek’ onderdeel in deze samenwerking moet enkel zorgen voor meer winst voor de private sector. Dat gebeurt door middelen in te zetten die aan de mensen toebehoren. De stad Kaapstad schat dat het plaatsen van een grootschalige fabriek 14,9 miljard Rand zal kosten en nog eens 1,2 miljard Rand per jaar voor het beheer ervan. De regering wil de crisis gebruiken om de aanbesteding er snel door te krijgen, terwijl dit generaties lang een impact zal hebben. De enige vraag voor de politici lijkt te zijn wie de lucratieve aanbesteding mag toekennen…
Ongeacht de milieu-impact, de massieve energiebehoefte en de onbetaalbaarheid van het winnen van vers water uit de zee, duurt het twee tot drie jaar om zulke fabrieken te bouwen, wat zorgt voor een verschrikkelijke overlast in tijden van droogte. We kijken beter naar zaken die nu onmiddellijk kunnen gebeuren: weg met water verspillende buitenlandse vegetatie rond de toevoerdammen en hun stroomgebieden, het repareren van alle lekken op zowel openbare als particuliere grond, het moderniseren en onderhouden van de infrastructuur, grondwater duurzaam extraheren door middel van kunstmatige aanvulling, het recycleren van afvalwater en het benutten van het water van de Camissa-bronnen dat momenteel onder het stadscentrum door de riolering in de oceaan stroomt. Deze zaken hebben het potentieel om niet alleen de watervoorziening op enkele weken tijd te vergroten, maar zorgen ook voor jobs en opleidingsmogelijkheden voor de bewoners.
Kom in verzet
WASP bracht meer dan 70 organisaties van verschillende achtergrond bijeen in de Water Crisis Coalition (WCC). De WCC verwerpt de privatisering van ons water en de angstcampagne rond ‘Day Zero’ en onderzoekt duurzame en rationele opties voor waterbeheer. In minder dan een maand tijd is de WCC gegroeid tot een coalitie met verschillende wijkcomités. De coalitie zette AB Inbev (het vroegere SABmiller) succesvol onder druk om de bron waarop zij zogezegd ‘erfgoedrechten’ heeft 24/7 te openen voor het publiek, ze gemakkelijker toegankelijk te maken en ’s nachts betaalde beveiliging te voorzien. Momenteel dringt de WCC aan op het uitdelen van het bronwater aan wijken die er geen toegang toe hebben.
Op 28 januari organiseerde de WCC een protest tegen het wanbeheer van het water door alle bestuurslagen. Honderden bezorgde burgers uitten er hun frustraties, hun strijd eigen aan bepaalde gemeenschappen, en overhandigden het memorandum van de WCC aan de minister van water en sanitaire voorzieningen. De eerste minister van de Westkaap en de burgemeester van Kaapstad negeerden de uitnodiging van de coalitie.
De inspanningen om alle bestuurslagen te ontmoeten bleken tijdverspilling. De kabinetsmedewerkers van het nationaal departement voor water en sanitaire voorzieningen gaven aan dat er eensgezindheid moet zijn tussen de stad en de provincie die door de DA (Democratic Alliance) geleid worden en de nationale overheid die door het ANC (African National Congress) geleid wordt alvorens een openbaar consultatieproces kan plaatsvinden. Terwijl de regering en de lokale overheden in achterkamers de schuld op elkaar afschuiven en onderhandelen over hun deel van de ontziltings-“taart”, wordt duidelijk dat de energie van de WCC beter gebruikt wordt om comités op te zetten in wijken, scholen en op de werkplaats, en zo te bouwen aan een echte massabeweging tegen de privatiseringsdrang.
Waar wij voor staan:
- Gratis, voldoende en toegankelijk water voor iedereen: stop afsluitingen, metingen, boetes en waterbeheer-apparaten!
- Een rationeel waterplan, beheerd door democratisch verkozen comités uit de getroffen wijken
- Het verantwoordelijk gebruik, hergebruik en herstel van onze waterinfrastructuur om de gezondheid ervan te verzekeren voor de komende generaties
- NEEN AAN PRIVATISERING – stop met de arbeidersklasse en armen te beroven van hun water. Weg met de aanbestedingsondernemers!
- REPAREER DE LEKKEN – investeer in onderhoud en infrastructuur met overheidsinitiatieven die waterverspilling voorkomen en zorgen voor duurzame, goedbetaalde jobs
- STOP HET PLUNDEREN: Private bottelarijen en brouwerijen moeten betalen om ons water te betalen! Een luxetaks voor onnodige waterverspillers als golfbanen en wijnexporteurs
- Bescherm klokkenluiders! Personeelsvertegenwoordigers moeten erop toekijken dat de industrie zich houdt aan de waterbeperkende maatregelen. Geen loon- of jobverlies als gevolg van stiptheidsacties.
- NEEN AAN PANIEKZAAIERIJ – democratische controle op rampenbestrijding. Wijkcomités verkiezen verantwoordelijke en permanent afzetbare vertegenwoordigers om de rampenbestrijdingen in hun wijk te controleren
- Nationaliseren van commerciële boerderijen – die 95% van de landbouwgrond bezitten – en implementeren van duurzame waterpraktijken in de landbouw. Boerderijen moeten in harmonie zijn met de gemeenschap, niet in competitie met ons voor de middelen
