“Fire and Fury” – Kan het liberale establishment Trump stoppen?

De publicatie van ‘Fire and Fury: Inside the Trump White House’ van Michael Wolff zorgde nog voor het boek uit was voor ophef. Trump brengt wel meer bizarre tweets, maar zijn reacties aan de vooravond van de publicatie van het boek waren zonder meer surrealistisch. Hij omschreef zichzelf als “heel erg slim” om dat enkele minuten later te corrigeren met de opmerking dat hij “niet slim, maar geniaal” is en zelfs een “erg stabiel genie.” Enkele dagen nadat hij mentaal gezond verklaard is en zichzelf tot een genie uitriep, omschreef Haïti, El Salvador en Afrikaanse landen als “shitholes.”

Door Bryan Koulouris, Socialist Alternative

Steve Bannon, de vreselijke racist en nationalist die voorheen de “centrale strateeg” van de Trump-campagne en regering was, werd omwille van zijn uitspraken in ‘Fire and Fury’ gedumpt door de miljardairs die hem financierden. Het dwong Bannon tot ontslag uit de leiding van Breitbart News. Het isolement van Bannon komt er nadat zijn ambitieuze voorbereidingen voor een nationale campagne van alt-rightkandidaten in de Republikeinse voorverkiezingen dit jaar al een zware slag kreeg door de nederlaag van Roy Moore in de tussentijdse verkiezingen in Alabama. Bannon verklaarde zijn intentie om prominente mainstream Republikeinen te bekampen, waaronder de fractieleider in de Senaat Mitch McConnell. Voorlopig lijkt de positie van McConnell veilig.

Nu ‘Fire and Fury’ in de boekenwinkels ligt, zal het breed gelezen worden. Het zal ongetwijfeld snel een bestseller zijn onder een progressief publiek dat zich verzet tegen Trump en zijn agenda. De steun voor Trump is verzwakt door een aantal zaken, onder meer de beschuldigingen van seksueel misbruik die opnieuw opduiken. Maar de “harde kern” van de basis van Trump zal niet onder de indruk zijn van dit boek. Velen zien in Trump een ‘outsider’ en een klein deel van zijn aanhang voelt zich gesterkt door de normalisering van racisme en seksisme door Trump. De belangrijkste factor waardoor de steun voor Trump nog niet volledig verdwijnt, is de schijnbare sterkte van de economie. Nochtans lijkt die economie af te stevenen op een nieuwe crash zoals in 2007-08.

‘Fire and Fury’ is vlot leesbaar. Het brengt het verhaal van elkaar bekampende fracties, chaos, wijzigende machtsdynamiek en personaliteiten die met elkaar botsen. Het zou grappig zijn moest het niet gaan over het reële leven van enkele van de machtigste mensen ter wereld. Auteur Michael Wolff heeft een betwiste journalistieke voorgeschiedenis, maar het is duidelijk dat hij een nooit geziene en bijna onbeperkte toegang had tot het Witte Huis. Zelfs vijanden van Wolff merken op dat hij alle belangrijke uitspraken van leden uit de regering-Trump in het boek kan staven.

Het portret van Trump als een stuntelig, lastig en verwend kind, wordt echter betwist door andere insiders uit Washington, waaronder de conservatieve tegenstander van Trump David Brooks. De voorstelling van Trump in het boek van Wolff zorgt er impliciet voor dat “normale” politici van beide partijen er positiever uitkomen, ook al heeft hun beleid de basis gelegd voor de impact die de rechtse populistische campagne van Trump kon vinden. De voorstelling van een onbekwame regering die gecontroleerd wordt door miljardairs en generaals kon leiden tot een onderschatting van het gevaar van deze regering en van wat nodig is om het beleid van Trump te stoppen.

Bevestiging van vermoedens

Het boek bevestigt wat velen al dachten: Trump is iemand die constant op seksistische basis vrouwen lastigvalt, hij heeft een korte aandachtsspanne en een fragiel ego dat niemand volledig kan controleren. Zijn campagne was een project in ijdelheid en zijn adviseurs hadden nooit gedacht dat hij in die mate succesvol zou zijn. Veel mensen dachten al dat de Trump-campagne zelf geschokt was door de overwinning in de verkiezingen en dat ze daar niet op voorbereid waren. ‘Fire and Fury’ bevestigt dat ze zelfs niet wilden winnen.

Na een gedesorganiseerde campagne volgde een onvoorbereide overgang met een nooit geziene chaos in de eerste dagen van de regering. Bannon zorgde voor erg rechtse beslissingen die tot massaprotest leidden. De nationale veiligheidsadviseur Michael Flynn werd naar de uitgang geduwd wegens zijn leugens over banden met Rusland. De mainstream Republikein Reince Priebus werd het hoofd van de staf in het Witte Huis waarna een fractiestrijd tussen drie partijen de regering maandenlang domineerde: de strijd tussen Bannon, Priebus en de familie Trump (in het boek ‘Jarvanka’ genoemd).

De constante medialekken, de tegenstrijdige politieke boodschappen en de scherpe bochten in het beleid van het Witte Huis waren uitdrukkingen van de machtsverhoudingen tussen deze fracties en de wijze waarop Trump vaak van kamp wisselde. Velen hadden al vermoedens in die richting, maar dit boek brengt erg gedetailleerd bevestigingen met het ene directe citaat na het andere door sleutelfiguren.

Wolff gaat gedetailleerd in op de houding van de regering over de beschuldigingen van samenwerking met Rusland. ‘Fire and Fury’ suggereert dat de campagne van Trump geen band had met de Russische regering, ook al was er een bijzonder onhandige bijeenkomst georganiseerd door Donald Jr. Die bijeenkomst “liep op niets uit.”

De paranoia, de interne strijd en de onprofessionele aanpak van de regering-Trump zorgen ervoor dat het establishment langer dan normaal is op dat Russisch schandaal kan terugkomen. Zo waren er pogingen om het onderzoek het vermijden en te stoppen, in het bijzonder door het ontslag van FBI-directeur James Comey. Speciaal raadgever Robert Mueller lijkt deze lijn van het onderzoek te volgen.

Het onderzoek naar Russische banden heeft de deur opengezet voor een onderzoek naar de financiële banden van Trump en Kushner met verschillende Russische oligarchen en beschuldigingen van witwasserij. Een nieuwe getuigenis voor een parlementaire commissie door Glenn Simpson, oprichter van Global GPS, bevestigt de omvang van de financiële banden tussen Trump en Russische oligarchen. Simpson onderzocht Trump op vraag van de Clinton-campagne, waardoor zijn verklaringen wellicht verdacht zijn, maar hij brengt veel bewijsmateriaal. Het is niet duidelijk als Mueller daar verder op zal ingaan, dat kan explosief zijn.

Mueller heeft Steve Bannon ondervraagd. ‘Fire and Fury’ geeft aan dat Bannon wellicht geen ontmoetingen had met Russische vertegenwoordigers. Het gebrek aan bewijs van nauwe samenwerking met Russische vertegenwoordigers tijdens de campagne maakt dat de kwestie van Russische banden of een onderzoek ernaar geen einde kan maken aan de regering-Trump. Maar er zijn tientallen miljoenen mensen in de VS die Trump liever vandaag dan morgen zien vertrekken. We moeten mobiliseren om een beter leven te eisen. Er is nood aan straatprotest en we moeten ons organiseren op de campussen, de werkvloer en in de wijken om de reactionaire regering te bestrijden. Trump haalde geen meerderheid van de stemmen. Een impeachmentprocedure is mogelijk op basis van zijn seksueel misbruik van vrouwen, zijn aanhoudende steun aan racisme en xenofobie en zijn pogingen om het presidentschap te gebruiken voor persoonlijke verrijking.

Terug naar normaal?

Heel wat sleutelfiguren uit ‘Fire and Fury’ zijn ondertussen weg uit het Witte Huis: Bannon, Flynn, Priebus, Rex Tillerson, Sean Spcier, Anthony ‘Mooch’ Scaramucci en Katie Walsh. Wijst dit op een fundamentele terugkeer naar de ‘normaliteit’? Zijn onze angsten en woede over rechts populisme nu misplaatst?

Wolff brengt een positief beeld van Katie Walsh, de voormalige vice-stafchef en Republikeinse insider. Het wijst op een onderliggende politieke boodschap in heel het boek. In de lof voor de aanpak van Walsh in het Witte Huis merkt Wolff op: “politiek zou een kwestie moeten zijn van een professionele politieke klasse.”

Deze ‘professionele politieke klasse’ bestaat uit bedrijfslobbyisten, militaire toplui en politici in dienst van miljardairs. Hun beleid heeft op directe wijze bijgedragen aan de enorme inkomensongelijkheid, onder meer door het redden van de grote banken, de besparingen op sociale programma’s en de privatisering van onderwijs. Ze houden het institutionele racisme en seksisme in stand en voeren de ene na de andere oorlog voor het ‘prestige’ van het VS-rijk. Het zijn de acties van de professionele politieke klasse die de basis legden voor de steun die de campagne van Trump kreeg, maar ook de brede steun voor de oproep van Bernie Sanders voor een “politieke revolutie tegen de klasse van miljardairs.”

De impliciete lof voor “normale politiek” in het boek van Wolff moet er ons van overtuigen dat de miljardairs en politieke insiders de rommel in Washington kunnen opkuisen. Deze analyse gaat voorbij aan de dynamiek van een globaal kapitalistisch systeem in crisis en verval. Het gaat ook voorbij aan de dringendheid om nu een einde te maken aan racistische deportaties, seksueel misbruik op de werkvloer en het economisch beleid dat enkel de superrijken dient.

Sinds de kapitalistische crisis van 2007-08 is er een internationale opmars van links en rechts populisme. Deze politieke polarisering zal aanhouden en de rechterzijde zal zich versterken als de linkerzijde de hoop vestigt in een ‘professionele politieke klasse’ met een snel tanende autoriteit.

In plaats van te proberen Trump af te zetten, willen cynische Democratische leiders de afkeer tegen Trump nu gebruiken voor hun eigen electorale belangen. Hun actief verzet tegen straatmobilisatie of tegen het inzetten van de sociale kracht van de werkende klasse laat de Republikeinen toe om een asociaal beleid door te voeren. Als de Democraten uiteindelijk zullen overgaan tot een impeachment van Trump, zal het doel ervan zijn om terug te keren naar een gevestigde politiek zoals voorheen. Dat zal onvermijdelijk tot ontgoocheling leiden en het zet de deur open voor meer rechtse populisten in de toekomst.

In plaats van Democraten die weigeren om voor het afzetten van Trump op te komen en die er niet alles aan doen om zijn beleid te blokkeren, is er nood aan sterke onafhankelijke linkse campagnes in 2018 als stap naar een nieuwe arbeiderspartij. We hebben een politieke kracht nodig die losstaat van financiële steun van bedrijven en stoutmoedig opkomt voor een ‘politieke revolutie’ met eisen voor degelijke gezondheidszorg, betaalbare huisvesting en onderwijs terwijl tegelijk gestreden wordt tegen alle rechtse aanvallen.

In actie gaan en bewegingen opbouwen

Heel wat mensen die de ‘vuile was’ van het Witte Huis in dit boek lezen, zullen kwaad zijn. Sommigen zullen zich machteloos voelen om er iets aan te doen, anderen zullen gemotiveerd zijn om tot protest over te gaan. Sommigen zullen misschien denken dat het afzetten van Bannon volstaat om de situatie onder controle te krijgen, anderen hopen mogelijk dat de establishment figuren in de regering de situatie kunnen ‘redden’ door het bewijsmateriaal in dit boek te gebruiken om de president af te zetten.

De onthullingen in ‘Fire and Fury’ zullen wellicht niet direct leiden tot de val van Trump, daarvoor zal er een grotere politieke crisis en massale druk van onderuit nodig zijn. We mogen niet vergeten dat Ronald Reagan president was terwijl hij aan Alzheimer leed en dat de Democraten weigerden om de diefstal van de verkiezingen van 2000 door George W Bush aan te klagen. De kapitalistische investeringen vereisen stabiliteit en het politieke establishment dient de belangen van de heersende miljardairs.

We kunnen niet afwachten en hopen dat de parlementsverkiezingen Trump en de Republikeinen zullen stoppen. De protestacties van 20 januari waren belangrijk: ze toonden verzet tegen seksisme maar ook tegen de volledige politieke agenda van Trump. Het was een uitstekende kans om de protestbeweging op straat een nieuwe dynamiek te geven.

Socialisten kwamen op deze betogingen tussen om de discussie aan te gaan over welk programma nodig is om de werkenden te mobiliseren, de steun voor Trump te ondermijnen en het rechtse populisme te stoppen. We moeten bouwen aan een beweging om Trump weg te krijgen en dit koppelen aan eisen voor de verbetering van het leven van gewone mensen.

Het systeem in verval creëert monsters als Trump met een constant racisme, seksisme en groeiende economische ongelijkheid. Een socialistisch programma voor democratische arbeiderscontrole op de sleutelsectoren van de economie, een onafhankelijke linkse partij en sterke levendige bewegingen zijn noodzakelijk om de aanvallen te stoppen.

De ‘professionele politieke klasse’ zal pas tegen Trump optreden als het geen andere uitweg ziet om een nog diepere crisis of massale beweging te vermijden. Zelfs met Bannon die weg is, blijft de racistische ideoloog Stephen Miller een invloed uitoefenen op de regering. Eén jaar is genoeg! We mogen ons niet neerleggen bij de situatie of pleiten voor een terugkeer naar ‘business as usual’ van kapitalistische crisis en afbouw van sociale verworvenheden. De werkende klasse moet vol vuur en furieus de strijd aangaan tegen de miljardairs en kapitalisten die verantwoordelijk zijn voor de huidige situatie en voor hun racistische, seksistische kapitalistisch systeem.

 

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie