In Nederland is na jaren van stilte – opgelegd door onderhandelingen tussen politieke partijen, de werkgevers en natuurlijk de vakbondstop – het befaamde "poldermodel" ten grave gedragen. Dit model was niet meer of minder dan de manier van de Nederlandse bourgeoisie om sociale rust te bewaren ten koste van de levensomstandigheden van de werknemers.
Jan Van Emous
In Nederland wordt al vanaf het begin van de jaren ’80 een voortgezette loonmatiging gepredikt om de concurrentiepositie ten opzichte van de omringende landen te verbeteren. Ook in Nederland zouden de lonenkosten te hoog zijn. Niets anders dus dan wat men de Belgische (of de Duitse) arbeiders wil laten geloven. Vorig jaar is aan dat poldermodel een abrupt einde gemaakt door de regering Balkenende 2. De Nederlandse economie heeft tijdens de afgelopen recessie zwaar te lijden gehad. Het antwoord van de regering was een massale aanval op alle mogelijke sociale voorzieningen, voor een historisch ongekend bedrag van 17 miljard euro. De verontwaardiging in Nederland was groot, en leidde vorig jaar in september al tot een betoging van "Keer Het Tij" van 25.000 mensen in Amsterdam.
De leiding van de vakbeweging was echter niet van plan om het verzet te organiseren. Ze onderhandelde tijdens het najaarsoverleg van 2003 met de regering over uitstel van 2 miljard bezuinigingen, in ruil voor nog maar eens een ronde loonmatiging. Voor 2004 en 2005 werd, zeer tegen de zin van de meerderheid van vakbondsmilitanten, 0% loonruimte afgesproken. Alleen door een stemming per post te houden onder alle, ook de niet actieve, leden haalde de vakbondstop een nipte meerderheid voor dit plan.
Aanval op sociale verworvenheden
Sindsdien heeft de regering blijkbaar de conclusie getrokken dat ze de duimschroeven nog wel wat strakker kan aandraaien. In het voorjaar van 2004 en in de begroting voor 2005 werden nog eens bezuinigingen van 2 en 2,5 miljard euro voorgesteld. Op alle terreinen worden verdere verslechteringen doorgevoerd. Onderwijs, gezondheidszorg, uitkeringen en pensioenen leveren allemaal in en de gebruikers betalen er meer voor.
Ook de arbeidsomstandigheden worden aangevallen. De arbeidsuren worden uitgebreid. Het wordt mogelijk werkweken van 60 uur en werkdagen van 12 uur af te spreken. Prepensioen voor je 60e wordt fiscaal ontmoedigd. Ontslagregelingen worden verrekend in de werkloosheidsuitkering. Ook het algemeen bindend verklaren door de overheid van de CAO’s, wat concurrentie tussen bedrijven in een sector op basis van de lonen moet beperken, wordt afgeschaft.
Dit voorjaar is onder impuls van vakbondsleden in de Rotterdamse haven het actieplatform "De Maat Is Vol" opgericht. Deze groep, waarin ook onze zusterorganisatie Offensief meedoet, heeft veel positieve respons gekregen in heel Nederland. De vakbondsleiding is door dat succes gedwongen om nu ook aan te sluiten bij de acties die er in Nederland gevoerd worden tegen de regering. Ze moet wel om verder gezichtsverlies te beperken.
De regering heeft er duidelijk voor gekozen om een ramkoers met de georganiseerde arbeidersklasse te varen. Waarschijnlijk in de verwachting dat de vakbonden toch geen effectief verzet zouden kunnen organiseren. De eerste stakingsdag bracht in Rotterdam al 60.000 betogers – 3 maal meer dan verwacht – op straat. Ook in Amsterdam wordt een stakingsdag georganiseerd. Op 2 oktober was er een landelijke demonstratie in Amsterdam met zo’n 250.000 deelnemers.
Een algemene staking is nodig!
Het verzet kan gemakkelijk honderdduizenden op straat brengen. De regering heeft immers nog maar het vertrouwen van 20% van de Nederlandse kiezers. De actievoerders zullen echter zeer goed moeten weten welke tactieken en welke slogans naar voren te brengen om de bezuinigingen te stoppen.
Offensief gebruikt in haar materiaal de leuze: "Deze regering moet weg!", en als ondertitel "Algemene staking nodig". Ook waarschuwt zij de actievoerders om waakzaam te blijven ten opzichte van de vakbondstop, die iedere mogelijkheid weer zal aangrijpen om een slechte overeenkomst met de regering te sluiten.
