In de peilingen langs Nederlandstalige kant is Groen aan een opmars bezig. Lokale peilingen van Gazet van Antwerpen in Antwerpen, Mechelen en Turnhout voorzien voor de gemeenteraadsverkiezingen zelfs spectaculaire resultaten. Met 24% betwist Groen de leiderspositie van de N-VA in Antwerpen, in kartel met SP.a wordt dat 30,6%, in Turnhout wordt Groen de grootste partij en het Mechels kartel van Groen en Open VLD zou boven de 40% groeien.
Artikel door Geert Cool uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Onderstroom gaat niet alleen naar rechts
Opmerkelijk aan de lokale peilingen was het verlies voor N-VA in de drie steden. In Antwerpen zou burgemeester De Wever forse klappen krijgen: -11%. Maar ook elders is er verlies. Dit is belangrijk: de N-VA stelt zichzelf graag voor als een uitdrukking van de ‘onderstroom’ in Vlaanderen. Nu blijkt dat de steun voor het rechtse project van hard neoliberaal beleid steun verliest.
Zelfs in eigen stad krijgt De Wever nu te maken met een tegenpartij die kans maakt om de grootste te worden. Het maakt dat de discussie over het te voeren beleid terug open ligt en dat de keuze niet beperkt is tot hard rechts of heel hard rechts.
Vanwaar de groene vloed in Antwerpen?
Als de N-VA zo snel groot kon worden, had dit veel te maken met de afkeer tegenover de gevestigde partijen. Nu is de N-VA zelf steeds meer een gevestigde machtspartij. Om dit imago van zich af te werpen, volstaat geen Twittercampagne. Waar Ecolo langs Franstalige kant eveneens als een machtspartij wordt gezien, is dit voor Groen veel minder het geval.
De rampzalige verkiezingsresultaten in 2003, na de paarsgroene regering-Verhofstadt, maakten dat Groen bijna van nul af aan moest herbeginnen. Een nieuwe naam en daarna geleidelijk ook nieuwe kopstukken moesten de partij van de ondergang redden. Meer dan tien jaar later maakt dit dat de partij gezien wordt als een ‘outsider’, geen traditionele machtspartij. Waar de partij wel aan de macht deelnam – zoals in Gent (in kartel met SP.a) en Mechelen (in kartel met Open Vld van Bart Somers) – gebeurde dit als kleine partner in een kartel met een oppositie die grotendeels uit rechts bestaat.
Bij de lokale verkiezingen van 2018 zal er in Antwerpen een polarisatie zijn tussen voor- en tegenstanders van De Wever. Met de SP.a die nog steeds in de touwen ligt na decennia van bestuursdeelname, kan Groen zich opwerpen als de belangrijkste oppositiekracht. Dat oefent een aantrekkingskracht uit op al wie De Wever weg wil. Het zet druk op het resultaat van SP.a, dat geen andere optie ziet dan een kartel met Groen, maar ook van PVDA. Het ongenoegen tegenover het asociale en repressieve beleid bleef de voorbije jaren grotendeels onderhuids en werd weinig georganiseerd in grote campagnes. In de acties die er waren, zoals rond mobiliteit (overkapping van de Ring) of sociaal werk (tegen de vermarkting), was Groen aanwezig en heeft de PVDA zich inhoudelijk nooit sterk onderscheiden van Groen.
Kan Groen een alternatief bieden?
Het is goed dat de positie van N-VA niet ongenaakbaar blijkt en dat er ook een roep naar een linkse stem opduikt. Maar zal Groen ook echt voor een ander beleid zorgen? De regeringsdeelname van de groenen tussen 1999 en 2003 zorgde niet bepaald voor een breuk met het beleid, de lokale meerderheden met Groen evenmin. De uitspraak van voorzitter Almaci dat Groen nauwer aansluit bij de Open VLD van Bart Somers dan bij de PVDA, of de herhaaldelijke negatieve commentaren op stakingen, laten weinig goeds vermoeden.
De afgelopen jaren is het groene programma onder het mom van ‘modernisering’ neoliberaler geworden. Het Mechels kartel van partijkopstuk Kristof Calvo met de liberalen van Bart Somers is er een logisch onderdeel van. Er wordt ingespeeld op terechte punten van ongenoegen, maar zonder collectieve oplossingen aan te bieden door de middelen te zoeken waar ze zitten. Met een overheidsbank naast de andere financiële haaien of een door particulieren gefinancierd investeringsfonds zullen we er niet komen. Hierdoor lijkt elke poging tot vergroening van het beleid al snel af te stevenen op allerhande weinig populaire ecotaksen die de middelen bij de gewone mensen zoeken.
