Irak: bezetting versterkt terrorisme en chaos

Actualiteit van de week – internationaal

Irak

De donorconferentie voor Irak wordt voorgesteld als een overwinning. Nochtans werd slechts 33 miljard dollar gecollecteerd – er werd 58 miljard nodig geacht voor de heropbouw van het land. Zelfs deze laatste raming lag al een stuk lager dan de oorspronkelijke schatting van 150 miljard dollar.

Van die 33 miljard komt 20,3 miljard van de VS. Meer dan de helft van die som is geen gift, maar een lening. Hetzelfde geldt voor de tweede grootste "gift" van 5 miljard dollar door Japan. De 900 miljoen euro die GB beloofde en de 300 miljoen euro van Spanje lopen over maar liefst 5 en 6 jaar. Het belangrijkste is echter dat noch Frankrijk, noch Duitsland, noch Rusland met geld over de brug kwamen. Daarmee weigeren ze de legitimiteit van de VS-bezetting te erkennen en hopen ze ongetwijfeld de positie van Bush te verzwakken. Verwilghen (VLD) meende daarover te moeten uitpakken naar die landen. Verhofstadt en Michel moesten hals over kop tussenkomen om Verwilghen terug te fluiten en hun loyauteit ten aanzien van de 3 landen te herbevestigen.

Intussen werd met 5 aanslagen op de eerste dag van de ramadan – waarvan 3 op politiekantoren in Bagdad, één op het Al Rasheed-hotel waar Wolfowitz verbleef en een op het hoofdkwartier van het Rode Kruis – extra in de verf gezet dat de instabiliteit in Irak verder toeneemt. Het was met een bang hart dat Wolfowitz benadrukte dat de VS de strijd tegen het terrorisme zullen verderzetten (zelf zal hij die strijd wellicht vanop veilige Amerikaanse bodem verderzetten). Het uit de lucht halen van een Amerikaanse helicopter (Black Hawk) moest de smadelijke afgang van de VS in Somalië nog eens in herinnering brengen.

De aanhouding van een Syriër in de enige mislukte aanslag lijkt het verhaal te bevestigen dat buitenlandse terroristen en Baathisten het land willen destabiliseren. In werkelijkheid toont het vooral aan dat de bezetting door de VS, net zoals in Afghanistan, de voedingsbodem voor terrorisme enkel heeft versterkt en een situatie van chaos heeft gecreëerd.

VS

Er wordt veel spel gemaakt van de voorspelling van een groei van 6% voor het derde kwartaal. Dat is echter hoofdzakelijk het gevolg van de belastingsvermindering die er in de VS toe leidt dat mensen ook echt geld krijgen terugbetaald. Daardoor is de consumptie de laatste maanden kortstondig opgeveerd. Niemand gelooft er echter in dat dit van blijvende duur zou zijn en kan leiden tot een terugkeer van de investeringen. Intussen werd het tekort op de begroting 2003 (in de VS rekent men van september op september) bekendgemaakt: het gaat om een absoluut record van maar liefst 374 miljard dollar (zowat 15.000 miljard Bfr, anderhalve keer het BBP van België!). In % van het BBP is dat -3,5%.

Colombia

Het referendum van Uribe – de rechtse president van Colombia met minstens sympathie voor de rechtse doodseskaders – die onder het mom van strijd tegen terrorisme en corruptie een neoliberaal programma wou doordrukken, is mislukt. Bovendien is een ex-communist en vakbondsleider verkozen tot burgemeester van de hoofdstad Bogota. Dit illustreert dat ondanks de waanzinnige geweldcampagnes van de "linkse" guerilla (FARC en het ELN) en de rechtse doodseskaders de bevolking niet zomaar bereid is het neoliberale beleid te slikken. Een vergelijkbaar referendum in Roemenië slaagde nipt doordat kiezers uit de cafés en de kerken werden gehaald. Dat referendum behandelde een nieuwe grondwet die onder meer hernationalisatie verbiedt.

Rusland

Het conflict tussen Rusland en de Oekraïne over het eiland Tuzla is voorlopig uit de weg. Voor Poetin is dat een magere troost na de mijnramp in Chackhty, in de mijn Zapadnaya, waar mijnwerkers werden vermist na een ondergrondse overstroming in een oud gedeelte dat omwille van besparingen nooit werd dichtgegooid. Dat deed de beurskoersen geen vin verroeren. Die stuikten wel 10% naar beneden na de aanhouding van de oligarch Chodorkovsky op beschuldiging van fraude, maar wellicht vooral omdat hij de liberale oppositie tegen Poetin steunt. Burgerlijke commentatoren wijzen erop dat de kapitalisten niet willen investeren in een land waar zakenlui lastig worden gevallen. Hadden ze maar evenveel problemen met die landen waar arbeiders lastig worden gevallen.

Israël/Palestina

Sharon heeft tegenover een reeks Europese parlementairen moeten verklaren dat hij Arafat niet dood wil, dat die "springlevend is en volop terroristische aanslagen aan het voorbereiden". Intussen wordt Sharon door de vakbond (Histadruth) bedreigd met een algemene staking in november. Sharon pareert door te stellen dat dit een staking is tegen de 6,5 miljoen inwoners van Israël. Tot nog toe had dat geen effect.

China

De Chinese economie is nu al de zesde ter wereld. Economisten waarschuwen dat met de huidige groei van investeringen en de lage rentevoeten de economie kan overhitten. Dit wil zeggen dat er teveel geld in de economie gepompt wordt zonder dat de productie van goederen gelijke tred kan houden. Zoiets leidt tot inflatie of geldontwaarding. Geldontwaarding is uiteraard gunstig voor de Chinese export en ondermijnt de westerse markten met goedkope Chinese producten. Economisten "vragen" dat China de rentevoeten zou optrekken om haar munt te onderstutten en overhitting van de economie te voorkomen.

Tegelijk pleit Bush – die voorheen, toen de dollar nog sterk (eigenlijk overgewaardeerd) was steeds voor een koppeling van nationale munten aan de dollar pleitte (dat zorgde ervoor dat die landen geen gebruik konden maken van de exportvoordelen van een zwakkere munt) – nu voor een loskoppeling van de yuan van de dollar. De koppeling van de yuan aan de dollar zorgt er immers voor dat Amerikaanse investeerders – lees: Amerikaanse aasgieren die hopen de beste Chinese industriële brokken voor een appel en een ei uit te kopen – niet kunnen profiteren van de meerwaarde van de dollar ten aanzien van de yuan.

Europa

De Duitse begroting stevent dit jaar af op een tekort van 4,3%. Daardoor moet de regering 43,4 miljard euro lenen, in plaats van de voorziene 18,9 miljard (een meeruitgave van maar liefst 1000 miljard Bfr!). Ook voor volgend jaar verwacht men dat het tekort hoger zal uitvallen dan het voor Europa maximaal toegestane tekort van 3%. Dat is al het vierde jaar voor Duitsland. Al eerder moest Europa Frankrijk opnieuw uitstel verlenen tot 2005. Berlusconi, deze week nog geconfronteerd met een 4-urenstaking en 1,5 miljoen betogers tegen zijn pensioenplannen (optrekken van de pensioenleeftijd tot 60j. voor vrouwen en 65j. voor mannen en van de werkjaren voor een volledig pensioen van 35j. naar 40j.), vindt een begrotingstekort van 4 tot 5% best aanvaardbaar. Zelfs GB kijkt nu tegen een tekort van 2,9% aan. Dat betekent dat geen enkele van de grote economieën in de EU erin slaagt de zogenaamde Maastrichtnormen en het zogenaamde stabiliteitspact na te leven.

Intussen leveren de Oosteuropese regeringen heroïsche gevechten om de norm van een maximaal begrotingstekort van 3% te halen. In Hongarije is het tekort hoger dan 5%, tegen 2008 zou de 3% behaald moeten worden. Om dat te doen werden al 8.000 ambtenaren ontslagen en overschat de regering de economische groei voor 2004 met een totaal onrealistische verwachting van 3,5%. In Polen wordt voor 2004 een tekort van 5,4% verwacht. De sociaal-democratische premier Miller staat onder zware druk. Er was een explosie van klassenstrijd, inclusief een gewelddadige mijnstaking. In Servië is een massaal privatiseringsprogramma aan de gang, onder meer met de verkoop van staatsaandelen in de tabaksproductie van Philip Morris en de verkoop van het Servische oliebedrijf aan het Russische Lukoil.

Dehaene, destijds op verzet van GB gestoten, zou nu in aanmerking komen voor het voorzitterschap van de EU binnen een jaar in opvolging van Prodi. Diens conservatieve concurrenten zijn Aznar, maar die zal wellicht op een njet van Frankrijk en Duitsland stoten en de Luxemburgse ex-premier Junker. Voor de sociaal-democraten zou Wim Kok, altijd in voor een postje, kandidaat zijn. Voor de kleine, kansloze liberale fractie Guy himself Verhofstadt en voor de groenen de onvermijdelijke Joschka Fisher.

Intussen heeft het Nederlands Planbureau de liberaliseringsbakens alweer wat verder verlegd. De welvaartstaat – hoe raad je het – is onbetaalbaar geworden. 10 jaar na Maastricht komt het Planbureau tot de vaststelling dat de pensioenlasten en de zorgdiensten te hoog oplopen, dat kapitaal te mobiel is om een hoge vennootschapsbelasting vol te houden, dat de overheden kleiner moeten worden en dat we moeten opletten voor fiscale concurrentie. Kortom: oude wijn in nieuwe zakken, maar dan wel bedoeld om het mes nog eens extra diep in onze verworvenheden te zetten.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie