Dit najaar zal belangrijk zijn voor de strijd voor het recht op abortus in Ierland. Momenteel is abortus nog verboden door het 8ste amendement op de grondwet. Onder de slogan ‘Repeal the 8th’ wordt de intrekking van de anti-abortuswetgeving geëist. De afgelopen jaren is de steun hiervoor sterk toegenomen, zeker onder jongeren en vrouwen. Een nieuwe generatie komt vol zelfvertrouwen op voor het recht om zelf over het eigen lichaam te beslissen.
De regering had een Citizen’s Assemby, een burgerraad van 100 gewone mensen, opgezet om de kwestie op de lange baan te schuiven. Maar de Citizen’s Assembly kwam met progressieve aanbevelingen. Dit verhoogt de druk om effectief een referendum te houden over het recht op abortus, maar uiteraard zullen conservatieve politici om de vraagstelling vaag te houden. De druk moet dus hoog gehouden worden.
De campagne ROSA in Ierland en de socialistische parlementsleden, waaronder Ruth Coppinger, spelen daar een grote rol in. Ze mobiliseren voor de grote ‘March for Choice’ van 30 september (net na het ter perse gaan van deze krant). De publieke druk wordt opgevoerd zodat het parlementaire comité dat de aanbevelingen van de Citizen’s Assembly behandelt niet wegkomt met vertragingsmaneuvers. Met Ruth Coppinger in het parlementaire comité komt die publieke druk ook daar aan bod.
Op 30 september was er een grote ‘March for Choice’ in Dublin. Hieronder een video vanop dat protest
Ruth Coppinger spreekt op 21 oktober tijdens Socialisme 2017 over de strijd voor abortusrechten. We vroegen haar een reactie op de nieuwe ontwikkelingen.
“De Citizens’ Assembly was door het parlement opgezet om de groeiende steun voor de pro-keuze campagne te stoppen. Het establishment dacht dat een burgerraad met conservatieve voorstellen zou komen, maar de Citizens’ Assembly liep niet in de pas. Controversiële beslissingen uitbesteden aan gewone mensen is duidelijk een riskante zaak voor het establishment.
“De burgerraad informeerde zich grondig en kwam tot de conclusie dat het parlement moet handelen. In essentie wordt voorgesteld om het 8ste amendement op de grondwet te schrappen en het recht op abortus op grond van een aantal redenen in te voeren. Het gaat onder meer om gezondheid, sociaaleconomische redenen of misvorming van de foetus in de eerste 22 weken van een zwangerschap en ‘zonder enige beperkingen’ in de eerste 12 weken.
“Er is nu een scherpe confrontatie: het eerste publieke forum ooit over abortusrechten komt met radicale aanbevelingen. Maar het parlement is ultraconservatief. Slechts een parlementaire fractie, Solidarity-People Before Profit, en enkele individuele parlementsleden steunen de voorstellen van de Citizens’ Assembly. Er zal grote publieke druk nodig zijn om de andere partijen verder te laten gaan dan hun huidige positie.
“Als socialist en pro-keuze-activist in het parlementair comité, een positie die ik namens Solidarity en People Before Profit inneem, zal ik pleiten voor een volledige intrekking van het 8ste amendement zonder dat er in de plaats daarvan in de Grondwet iets gezegd wordt over het lichaam van vrouwen. Ik zal er pleiten voor een wettelijke erkenning van het recht op abortus.
“Solidarity verdedigt ook het idee van een referendum waarbij de aanbevelingen van de Citizens’ Assembly aan de bevolking worden voorgelegd. Dat zou beter zijn dan de beslissing overlaten aan een onrepresentatief parlementair comité. Een referendum kan bepalen hoe de wettelijke regeling eruit ziet.
“Eerder vond het Ierse establishment het nodig om het homohuwelijk aan een referendum te onderwerpen omdat het dit zelf niet durfde door te voeren. Er zijn nauwe banden tussen het politieke establishment en de katholieke kerk. We kunnen er dan ook niet op vertrouwen om sociale maatregelen door te voeren die in andere EU-landen evident zijn, zoals een scheiding van kerk en staat, het geven van onbevooroordeelde seksuele opvoeding, toegang tot gratis of betaalbare contraceptie en uiteraard het recht op abortus. Dit zal door een erg sterke en actieve beweging moeten afgedwongen worden.
“Vijf jaar na de dood van Savita Halappanavar [een jonge vrouw die omkwam bij een miskraam nadat haar abortus was ontzegd] is het ongelooflijk dat er nog altijd geen wet is die abortus toelaat in situaties als die waarin Savita zich bevond.
“Alle partijen in het parlement moeten nu kleur bekennen. Sommige verkozenen van traditionele partijen zien vrouwen nog steeds als het zwakke geslacht. Anderen proberen te zwijgen, maar we mogen niet toelaten dat ze aan hun middeleeuwse standpunten vasthouden. Zelfs partijen die voor de intrekking van het 8ste amendement zijn, zoals Labour en de Greens, zijn voorstander van een reeks voorwaarden vooraleer er recht op abortus is. Daarmee gaan ze minder ver dan de 50 jaar oude abortuswet in Groot-Brittannië. Sinn Fein steunt de intrekking van het 8ste amendement, maar beperkt het recht op abortus tot het geval van “ernstige dreiging” voor de mentale gezondheid van de vrouw. Dat komt neer op de reeds bestaande mogelijkheid van abortus om zelfmoord te vermijden. Die mogelijkheid is overigens zo goed als onbestaande: recent was er een geval van een suïcidaal slachtoffer van verkrachting aan wie het recht op abortus werd ontzegd. Het standpunt van Sinn Fein moet veranderen: als het nu niet gebeurt, wanneer dan wel?
“Er wordt soms nogal snel gezegd dat we in historische tijden leven. Maar nu is er zeker een kans om een historische sociale verandering te bekomen in Ierland: de intrekking van dat vreselijke 8ste amendement dat ons opgelegd is door de katholieke rechterzijde en opportunistische politici. Hoe de abortuswetgeving er zal uitzien, wordt mee beslist door de kracht van de beweging de komende maanden. We moeten er alles aan doen om een historische vooruitgang af te dwingen voor vrouwen, voor zwangere mensen en voor deze generatie.”
