Uit een recente studie van het Centrum voor Sociaal Beleid (CSB) van de Universiteit Antwerpen (UA) blijkt dat een groot aantal gepensioneerden het met een veel lager pensioen moet doen dan hun leeftijdgenoten in onze buurlanden.
Karel Mortier
Een gepensioneerd koppel kreeg in ons land in 2001 zo’n 753 euro netto per maand. Het Europese gemiddelde bedroeg toen 1.135 euro, bijna 400 euro meer. In Luxemburg zou het koppel 1.379 euro hebben gekregen, bijna het dubbele. In Frankrijk 1.281 euro, in Nederland 1.126 euro. De koopkracht van een gepensioneerd koppel in België ligt dus maar liefst 34% onder het Europese gemiddelde!
Niet alleen gepensioneerden zijn in België slechter af. Veel mensen die leven van het bestaansminimum (of leefloon, zoals ze dat nu noemen) zijn hier ook slechter af dan in onze buurlanden. Een koppel dat leeft van het bestaansminimum krijgt in België 100 euro minder dan het Europese gemiddelde. De studie stelt ook dat het argument van de zogenaamde “werkloosheidsvallen” niet klopt. Deze stelling beweert dat als de uitkeringen worden verhoogd, mensen niet meer zullen willen werken: ze zouden immers niet veel meer verdienen dan wat ze als uitkeringsgerechtigde krijgen. In België is de kloof tussen een uitkering en het minimumloon immers groter dan in de meeste andere Europese landen. België is ook een van de weinige landen waar de hoogte van de uitkeringen niet gekoppeld is aan de stijging van de welvaart.
De recente stijging van de olieprijzen wordt bovendien niet meer verrekend in de lonen of uitkeringen: benzine is niet langer opgenomen in de gezondheidsindex. Deze besparingsmaatregel, en vele anderen, werd in de jaren ‘90 ingevoerd om de zogenaamde Maastrichtnormen te halen, om de euro in te voeren. Tijdens de jaren ‘90 daalde dan ook de welvaart van een groot deel van de mensen die moeten leven van een uitkering. Het beeld van het “hoge beschermingsland” België, stelt het rapport, moet sterk worden genuanceerd.
In België komt daar nog eens bij dat de overheid veel minder geld geeft aan mensen die het moeilijk hebben om een deftige en betaalbare woning te vinden. Hierdoor worden velen verplicht om een steeds groter deel van hun inkomen te besteden aan het betalen van de huur. De huurprijzen stijgen immers sneller dan de lonen, laat staan de uitkeringen.
Op een ogenblik dat sommigen de mond vol hebben over de “actieve welvaartstaat” blijkt nu dat België op veel punten achterloopt op de buurlanden. Op een ogenblik dat de gevolgen van de vergrijzing nog maar net voelbaar beginnen te worden, liggen de pensioenen in ons land al een pak lager dan het Europese gemiddelde. Hoeveel lager zullen ze de komende jaren nog worden als we de huidige regeringen, die de neoliberale logica volgen, hun gang laten gaan?
