De basishuurprijs van een gemiddelde eengezinswoning in de sociale huursector is volgens VRT de laatste 10 jaar met maar liefst 67% gestegen. Volgens Marino Keulen (VLD), de minister van huisvesting, gaat het om een "inhaalbeweging" omdat de huurprijzen in het verleden nauwelijks zouden zijn aangepast. De stijging zou ook een gevolg zijn van de toename van het aantal huurders met een laag inkomen.
Karel Mortier
Tal van onderzoeken tonen aan dat huisvesting één van de belangrijkste oorzaken van armoede is in Vlaanderen. Daar waar de meeste uitkeringen in de jaren 90 nauwelijks zijn gestegen en in een aantal gevallen zelfs zijn achteruitgegaan zijn de huurprijzen wel sterk gestegen. Veel alleenstaanden zijn bejaarden. Uit een onderzoek van Bea Cantillon (UA) blijkt dat de bijstanduitkering van die mensen flink lager ligt dan het Europees gemiddelde. Een alleenstaande bejaarde kreeg in België 563 euro als bijstandsuitkering; het Europees gemiddelde bedroeg 774 euro, ruim 200 euro meer. In Nederland was dit 803 euro, in Frankrijk 794 euro en in Luxemburg 939 euro.
Het zogenaamde "leefloon" ligt voor veel mensen, afhankelijk van de gezinssituatie, ook lager dan het Europees gemiddelde. In België zijn de uitkeringen gekoppeld aan de zogenaamde gezondheidsindex (1) maar niet aan de evolutie van de welvaart waardoor de uitkeringen in vergelijking met de lonen dalen. Uit een oud interview van Het Nieuwsblad met de heer Stevaert blijkt dat die mensen niet moeten rekenen op veel begrip van hun situatie. Arme huurders worden armer, huiseigenaren "rijker". Huisvesting is en blijft de eerste oorzaak van armoede, concluderen de onderzoekers. Verrast? "Helemaal niet. Deze studie bevestigt wat ik al jaren met mijn buik aanvoel: huren is iets voor rijke mensen. Rijke mensen leasen een auto, armere mensen sparen en lenen om een auto te kunnen kopen. We moeten er alles aan doen om zoveel mogelijk mensen aan een eigen woning te helpen. Een eigen huis, dat is pas echt een sociale woning."
De SP-a is er in belangrijke mate verantwoordelijk voor dat in de jaren 90 de uitkeringen niet of nauwelijks zijn gestegen, in tegenstelling dus tot de huurprijzen, die blijkbaar wel aangepast moeten worden. In plaats van de uitkeringen op te krikken zodat mensen er van kunnen leven en te zorgen voor betaalbare huisvesting zoekt men dus naar oplossingen die voor de meeste mensen geen oplossingen zijn. Hoeveel mensen die in staat zijn om een eigen woning te kopen wonen er in een sociale woning? Hoeveel mensen die een woning op de private of sociale huurmarkt huren kunnen een woning kopen zelfs als ze beroep kunnen doen op de batterij aan fiscale maatregelen om eigendomsverwerving te stimuleren? Meer dan 700.000 gezinnen in België zijn niet in staat om een woning te kopen. Welke boodschap hebben zij aan het verhaal van Stevaert?
Op een ogenblik dat nog geen 6% van het woningbestand in Vlaanderen bestaat uit sociale (huur)woningen en dat er nood is aan 100.000 bijkomende sociale woningen om de ergste noden te ledigen discussieert men in de burgerlijke partijen hoe ze de "sociale mix" kunnen verbeteren (vooral om de fiscale leefbaarheid van de huisvestingsmaatschappijen te verbeteren (2), niet zozeer de sociale leefbaarheid), hoe ze sociale woningen kunnen verkopen (om toch een beetje geld te hebben om er nieuwe te kunnen bouwen) en hoe ze de eigendomsverwerving verder kunnen opkrikken (hoewel nog steeds niet echt duidelijk is welke invloed de overheid heeft op dit proces ondanks de vele miljarden dat er ieder jaar tegen aan worden gegooid.)
Carl De Caluwé (CD&V) stelt dat de overheid de maatschappijen structureel meer moet steunen. "Binnen een paar jaar gaan alle bouwmaatschappijen structureel verlieslatend zijn en dat betekent dat het systeem moet aangepast worden", zegt De Caluwé aan de VRT. "Het probleem moet structureel aangepakt worden. De rest zijn nepoplossingen", "Desnoods zullen er wat minder snel sociale woningen moeten worden bijgebouwd." De vraag is uiteraard of het mogelijk is om nog trager sociale woningen te bouwen dan nu en wat er met de 72.800 gezinnen moet gebeuren die op een wachtlijst staan voor een sociale woning?
LSP wil strijd voeren om dit asociale huisvestingsbeleid om te gooien. Wonen is een basisbehoefte en zou niet arm mogen maken. Daartoe moet de samenleving over de nodige middelen beschikken: een uitgebreide markt van betaalbare sociale woningen.
(1) Deze index bevat een aantal producten dat mensen gebruiken in het dagelijks leven. Deze index bevat, in tegenstelling tot de oude index, geen producten die schadelijk zijn voor de gezondheid zoals tabakswaren en producten waarvan België sterk afhankelijk is van het buitenland, in de eerste plaats olie. De stijging van de olieprijzen heeft dus geen invloed op de gezondheidsindex hoewel mensen het uiteraard wel zeer sterk in hun portemonnee voelen.
(2) "De liberale minister Keulen wil opnieuw meer verscheidenheid. Op die manier zou het systeem voor de huisvestingsmaatschappijen betaalbaar blijven." (VRTnieuws.net 17/08/04)
