In zowat alle belangrijke bewegingen in de samenleving spelen jongeren een grote rol. Denk maar aan mei ’68 in Frankrijk, waar de studentenprotesten aanleiding gaven tot een massale staking van de arbeiders en zo zorgden voor een revolutionaire situatie. Of dichter bij huis: de antiglobaliseringsbeweging of anti-oorlogsbeweging.
Luc Wendelen
Jongeren zijn ook veel sneller in beweging te krijgen: de meeste jongeren hebben veel minder verantwoordelijkheden dan arbeiders – geen job te verliezen, geen huishuur te betalen of geen kinderen op te voeden. Anderzijds zijn de jongeren van vandaag de arbeiders van morgen. We zien dan ook dat elke revolutionaire partij de grootste steun krijgt van de jongere generatie van de klasse. Politiek verval drukt zich uit in het verlies van het vermogen om jongeren aan te trekken.
Wanneer we naar de Russische Revolutie kijken, zien we dat de bolsjevieken toen ze ondergronds werkten steeds een partij van jonge arbeiders waren. De mensjevieken, daarentegen, vertrouwden meer op de eerder respectabele, geschoolde arbeiders van de bovenste laag van de klasse. Ze waren hier steeds fier op en keken neer op de bolsjevieken, die jongerenpartij. Maar op de beslissende momenten was het wel de jeugd die de meest bewuste laag van arbeiders en zelfs ouderen met zich meekreeg.
De gemiddelde leeftijd van de 9 leiders van de bolsjevieken op het 5e partijcongres in 1907 was 34 jaar. Met hun 37 jaar waren Krasin, Lenin en Krasikov de oudsten. Dit terwijl de leiding van de mensjevieken gemiddeld 44 jaar was. 4 waren er boven de 50. Dit kunnen we doortrekken naar de gehele organisatie. Zo was 1/6 van de bolsjevistische “activisten” onder de 20, terwijl dit er bij de mensjevieken op dat moment geen enkele was. Ook bij de hele groep militanten zien we deze tendens: terwijl 1/5 van de bolsjevieken hier onder de 20 was, was dit bij de mensjevieken amper 1/20.
We hebben later ook gezien dat de stalinistische bureaucratie de jeugd vreesde. De jeugd werd toen simpelweg elementaire rechten ontzegd. Het wisselen van gedachten, maken van fouten, dingen uitproberen, fouten maken en ze terug rechtzetten,… Alle vragen, inclusief die van henzelf, werden voor hen beantwoord. Elke jongere die er uitstak, ongehoorzaam was of te hard protesteerde, werd systematisch verwijderd, monddood gemaakt of zelfs fysiek verwijderd samen met de oude garde van bolsjevieken die de jeugd haar ideeën zou kunnen doorgeven.
De jongeren hadden onder het stalinisme 3 mogelijkheden. Ze konden proberen om carrière te maken binnen de bureaucratie. Ze konden zich terugtrekken in de persoonlijke levenssfeer en hopen toch nog iets van het leven te maken. Of, tenslotte, ondergronds gaan, leren te strijden en geduldig het verzet opbouwen.
De carrière binnen de bureaucratie was echter maar weggelegd voor een elite. Langs de andere kant was er een kleine minderheid die de rangen van de oppositie vervoegde. Maar het waren de groepen hiertussen, de zogenaamde onverschilligen, die beslissend zouden zijn voor de toekomst.
Zoals het de taak was van de jeugd in de ondergrondse oppositie om hun ideeën bij de “onverschillige” lagen van jongeren bekend te maken en het verzet te organiseren, is het vandaag de taak van de revolutionaire jeugd om de discussie over socialisme met andere jonge- jongeren ren aan te gaan en hen een alternatief aan te bieden.
