De jongerenwerkloosheid begint problematisch te worden. Op dit moment zijn er volgens de RVA in België officieel 536.662 niet-werkende werkzoekzoekenden, onder wie 426.071 volledige werklozen met een uitkering. Als we hierbij het aantal deeltijdse werklozen, bruggepensioneerden, schoolverlaters en iedereen met een nepstatuut bijtellen, komt het aantal op meer dan 1 miljoen.
Nikei De Pooter
1 op 5 jongeren is officieel werkloos
In 2003 beloofde de paarse regering de creatie van 200.000 jobs tegen 2007. De regering beloofde vooral de jongerenwerkloosheid aan te pakken. Het bleken veel mooie woorden te zijn, vergelijkbaar met de Jongerenbanenplannen 10 jaar geleden. Al verschillende jaren evolueren de werkloosheidscijfers voor jongeren in stijgende lijn. In december 2003 waren er ongeveer 1 op 5 jongeren officieel werkloos. Het gaat over 74.801 jongeren. Een stijging met 4501 tegenover december 2002 (of +13% in Vlaanderen, +8% in Wallonië en +9% in Brussel). In sommige Waalse steden belandt meer dan 30% van de schoolverlaters in de werkloosheid. In Charleroi zelfs 43% van alle vrouwelijke schoolverlaters!
Als antwoord op de stijgende werkloosheid creëert de regering allerhande nepjobs, gekoppeld aan extra lastenverlagingen voor de bedrijven. Een voorbeeld hiervan is de jobkaart, ingevoerd door Landuyt. Met zo’n jobkaart kom je in aanmerking voor een IBO: een zogenaamde opleiding in het bedrijf, waarbij je 6 maanden in het bedrijf werkt.
Ondertussen blijf je je werkloosheidsuitkering trekken: het verschil met het reële nettoloon wordt bijgepast door de VDAB. Een ander voorbeeld zijn de Rosettaplannen van Onckelinx.
Bij al deze banenplannen wordt de tewerkstelling van jongeren fors door de overheid gesubsidieerd. Geen enkele patroon zal nieuwe jongeren aanwerven als hij geen arbeidskrachten nodig heeft. Het is dus enkel een geschenk aan de bedrijven. De strategie van de regering zorgt er ook voor dat oudere arbeiders eerder afgedankt worden, omdat ze wegens hun anciënniteit duurder zijn.
Oudere arbeiders worden dus tegen jongere opgezet. De patroon zal de jongere gebruiken om de lonen en arbeidsvoorwaarden van alle arbeiders te drukken.
Een ander probleem waar jongeren mee geconfronteerd worden is dat ze meer en meer als flexibele en onderbetaalde arbeidskrachten worden tewerkgesteld. Vandaag vindt 1 op 5 jongeren zijn eerste job via interimarbeid. Deze interimjobs zijn echter conjunctureel bepaald: als de economie in crisis zit, vliegen ze er als eerste uit. Dat zal er niet op verbeteren nu Frank Vandenbroucke (SP.a) voorstelde om 25.000 “jobs” te voorzien via de dienstencheques. Volgens Vandenbroucke zouden die ook door interimkantoren moeten kunnen worden geleverd. Hiermee wordt de idee van vast werk met een volwaardig contract volledig ondermijnd.
Ook in de uitkeringen werd de voorbije 20 jaar stevig gesneden. Twintig jaar geleden bedroeg de werkloosheidsuitkering 42% van het gemiddelde loon, nu is dat nog maar 28%. De invaliditeitsuitkering viel van 44% van het laatste loon terug naar 33%.
Regering wil 30.000 werklozen schrappen
De maatregelen en besparingen van de regering betekenen voor de bedrijven hogere winsten, voor de jongeren leveren ze een lager loon en flexibelere arbeidsvoorwaarden op. Jongeren worden niet meer als een volwaardige arbeidskracht beschouwd. Als je als jongere niet bereid bent om in deze logica mee te stappen, zullen er sancties volgen. Uit interne nota’s van een aantal kabinetten, die in de krant De Tijd werden bekendgemaakt, blijkt dat er plannen zijn om tegen 2007 30.000 werklozen te schrappen.
De regering geeft de controle, een ernstige breuk met het verleden, bovendien in handen van de RVA. Die zal niet dienen als “begeleiding” van de werklozen, maar wordt geacht een uitsluitings- en schorsingsmechanisme op gang te zetten voor tienduizenden werklozen. Concreet betekent dit dat in juli werklozen jonger dan 30 een brief in hun bus zullen zien vallen om zich aan te melden bij de RVA. Dit soort maatregelen zal een nog groter deel van de bevolking in de armoede storten. In 2003 vroegen 19.000 jongeren tussen de 18 en 25 jaar een leefloon aan bij het OCMW. Dit is een verviervoudiging tegenover 1990!
Nog voor de verkiezingen van juni kondigde de regering deze maatregelen aan. Dit doet ons vrezen dat het slechts om het begin van een meer algemene aanval op de verworvenheden van de arbeidersklasse gaat. De regering hield haar budget in evenwicht door de uitverkoop van haar “kroonjuwelen” (de verkoop van de gronden van Biac en allerlei gebouwen van de Belgische staat) en door het overnemen van het pensioenfonds van Belgacom. We verwachten dat de komende regering besparingsplannen zal voorleggen vergelijkbaar met die in Nederland, Frankrijk en Duitsland.
Ook de privatisering van openbare diensten staat op de agenda. De Post wordt omgevormd tot een “rendabel, concurrentieel bedrijf ”, waarbij er 10.000 jobs zullen worden weggesaneerd. De NMBS wordt opgesplitst in 2 delen, waarbij het goederenvervoer en het internationaal personenvervoer zullen worden geprivatiseerd. Ook hier wordt er gesproken over duizenden afvloeiingen. De privatisering van de openbare diensten betekent dat ze geen dienst aan de bevolking meer zullen zijn: ze zullen winst moeten maken. Dit gaat ten koste van de arbeidscondities en de dienstverlening aan de bevolking.
We denken dat alle maatregelen die de regering neemt, gericht zijn tegen de verworvenheden van de arbeidersklasse. Om de werkloosheid fundamenteel op te lossen, hebben we structurele maatregelen nodig. We moeten niet de werklozen aanpakken, maar de werkloosheid! Dit kunnen we alleen maar door in te gaan tegen de neoliberale politiek. En door te vechten voor een 32-urenweek zonder loonverlies, met bijkomende aanwervingen. Door te eisen, dus, dat de beschikbare arbeid verdeeld wordt onder alle arbeiders, zodat de wetenschappelijke en technische vooruitgang niet langer leiden tot meer werkloosheid, en meer winsten, maar tot meer vrije tijd en een gegarandeerd inkomen voor iedereen. Als dezelfde welvaart geproduceerd kan worden in minder arbeidstijd, is er geen enkele reden om kortere arbeidstijd te ruilen voor lagere lonen.
Doe mee met de campagne voor een Jongerenmars voor Werk
Willen we de maatregelen van de regering stoppen en echte oplossingen voor de stijgende werkloosheid afdwingen, dan zullen we een krachtsverhouding moeten uitbouwen. In 1982 en ’84 werden jongerenmarsen georganiseerd voor werk en tegen de antisociale plannen van de regering. Op 24 oktober ’93 vond de laatste jongerenmars plaats. Blokbuster nam hiertoe het initiatief en contacteerde een hele reeks organisaties, rekening houdend met de ervaring uit de jaren ’80. 10.000 jongeren betoogden voor jobs en tegen racisme. Het AFF, de ABVV-jongeren en de Jongsocialisten organiseerden mee de jongerenmars.
In ’93 waren er officieel 107.000 jongeren onder de 25 werkloos en lanceerde de regering ook een aanval op de werklozen. Het artikel 80 werd geïntroduceerd, waarmee samenwonende langdurige werklozen konden worden geschrapt. Hiermee werden in de eerste helft van dat jaar 67.000 mensen van hun uitkering beroofd. Vooral jongeren en vrouwen waren het slachtoffer. Op 10 jaar tijd verloren niet minder dan 193.000 vrouwen hun uitkering. Op het hoogtepunt van de antiracistische beweging dachten we dat het noodzakelijk was om de strijd tegen racisme te koppelen aan de strijd voor degelijke jobs en een inkomen voor iedereen. We wilden ons door de economische crisis niet laten verdelen langs lijnen van afkomst.
Vandaag denken we dat het noodzakelijk is deze traditie weer op te nemen, als eerste stap in de uitbouw van een krachtsverhouding. In dit kader hebben we een brief gestuurd naar de jongerenorganisaties van de vakbonden. Op dit moment zijn we nog in discussie. Maar vandaag willen we iedereen al oproepen aan de festivals, op de werkvloer, in de wijken en de scholen om zijn naam op te geven bij LSP en Blokbuster om, zodra we groen licht hebben gekregen, volop met de campagne te kunnen starten. Werk mee aan een succesvolle jongerenmars voor werk!
