Naar aanleiding van de chantage van Siemens in Duitsland waarbij een arbeidsduurverlenging zonder loonsverhoging werd opgelegd, is ook in België de discussie hierover gelanceerd door het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO). De patroonsfederatie ziet uiteraard heel wat voordelen bij zo’n arbeidsduurverlenging: meer werken voor hetzelfde loon betekent meer winsten.
Overal in Europa wordt die discussie momenteel gevoerd: de werkweek wordt langer, de pensioenleeftijd gaat omhoog,… Hiertegen werd reeds meermaals actie gevoerd, zo was er recent in Londen een betoging tegen de aanval op de pensioenen en was er eerder dit jaar een belangrijke beweging in Frankrijk waarbij geprotesteerd werd tegen de aanval op de pensioenleeftijd.
Vandaag wordt door de patroons gesteld dat een verlenging van de werkweek nodig is om de concurrentie aan te gaan met lageloonlanden. Niet dat er geen winst genoeg gemaakt wordt op dit ogenblik… Tussen 1985 en 2000 is de gemiddelde winst per werknemer bij de 200 grootste multinationals verdrievoudigd. De arbeidsproductiviteit wordt bovendien sterk opgedreven. Volgens studies van de Internationale Arbeidsorganisatie haalt België met een gemiddelde omzet van 54.333 dollar per werknemer per jaar de op één na hoogste productiviteit in de wereld. Dat wil men nu dus nog opdrijven door de discussie te lanceren over een langere werkweek!
Het gaat tegen alle logica in om op een ogenblik dat er 421.872 uitkeringsgerechtigde volledige werklozen (UVW) zijn in België (cijfers uit de maand mei), diegenen die wel werken meer te laten werken. Het zou veel logischer zijn om de beschikbare arbeid te verdelen onder een grotere groep werkenden. Vandaag vormen stress en de hoge werkdruk al belangrijke gezondheidsproblemen voor veel mensen. Werklozen daarentegen voelen zich in veel gevallen niet nuttig en aan de kant geschoven. Een arbeidsduurvermindering tot 32-uren, zonder loonsverlies, is dan ook een logische eis.
De patroons lijken echter hun slag thuis te halen. Volgens cijfers van Eurostat bedroeg de gemiddelde werkweek in België in 2002 39,3 uur. Dat is 1 uur meer dan in 1997. Er is in de praktijk dus al een stijging van de werkweek bezig. Door die stijging te officialiseren, wil men uiteraard voorkomen dat er extra overuren moeten betaald worden. Door het invoeren van mechanismen zoals het annualiseren van de arbeidstijd (vastleggen van een gemiddelde arbeidsduur op jaarbasis), wil het patronaat bovendien een volledige flexibiliteit waardoor het quasi onmogelijk wordt om overuren te presteren (en uitbetaald te krijgen).
Het feit dat het patronaat vandaag de discussie lanceert over de 40-urenweek kadert in de aanval die we overal in Europa zien. De vakbonden moeten hiertegen protesteren en ieder voorstel voor arbeidsduurverlenging resoluut afwijzen. Met een offensieve campagne voor arbeidsduurvermindering kan bovendien de noodzakelijke solidariteit opgebouwd worden tussen werkenden en werklozen.
