Een historische doorbraak voor de PVDA
Deze achtste editie van Manifiesta zal gekenmerkt worden door het enthousiasme dat de recente peilingen voor de PVDA opwekken. Terwijl het sociaal verzet tegen de regering de voorbije maanden geblokkeerd bleef, heeft zich een verlinksing op het politieke terrein voor gedaan. Welke impact zal die historische doorbraak hebben? De gemeenteraadsverkiezingen zullen een honderdtal verkozenen opleveren, het jaar nadien zou de PVDA mogelijk heel wat extra parlementairen tellen. Die zullen de stem van de gewone bevolking doen weerklinken, niet enkel in de parlementen, maar ook erbuiten. Dat zal het hele maatschappelijke debat sterk naar links duwen.
Dat plaatst de PVDA voor grote uitdagingen. Het zou een fout zijn om het even wat te doen met het oog op oppervlakkige successen. Maar ook het momentum verloren laten gaan, zou een vergissing zijn. Integendeel, er zijn initiatieven nodig om dit enthousiasme maximaal aan te grijpen, niet enkel op electoraal vlak, maar ook om het verzet tegen de sociale afbraak te relanceren. Zo kan de staking van 10 oktober tegen de provocaties van Michel in de bedrijven en op straat gepaard gaan met een offensief antwoord in de media (televisie, kranten, …).
De traditionele partijen zijn meer en meer in diskrediet gebracht. Uiteindelijk vervoegt ook de PS de diepe crisis van de sociaaldemocratie in Europa. De recente bocht naar links van de PS, uit schrik om net zoals haar Griekse zusterpartij een verschijnsel uit het verleden te worden, heeft noch de achtergrond, noch de geloofwaardigheid van de beweging rond Jeremy Corbyn in Engeland. Enerzijds heeft Di Rupo zelf een besparingsregering geleid en anderzijds bestaat er nu een links electoraal alternatief, de PVDA en haar verkozenen aan een gemiddeld arbeidersloon.
Inspiratie halen uit de dynamiek rond Sanders, Corbyn, Podemos & Mélenchon
De PVDA heeft de oproep “Join the Wave” gelanceerd. De linkse campagnes die de grootste electorale successen hebben geboekt, zijn die welke enthousiasme en massale participatie hebben opgewekt, door te steunen op brede en inclusieve actiecampagnes. Podemos heeft kunnen bouwen op de Indignados in de Spaanse staat. Voor Sanders was er Occupy in de VS en er waren ook de meetings en massabetogingen rond Corbyn in Engeland en met Mélenchon in Frankrijk.
Podemos kon haar eerste burgemeesters binnen halen met linkse eenheidslijsten. Die verenigden verschillende linkse partijen maar ook activisten, betrokken in de sociale bewegingen, zoals de burgemeester van Barcelona, Ada Colau, gewezen woordvoerster van de PAH (Platform van de Slachtoffers van Hypothecaire Leningen). De dynamiek van France Insoumise leverde een half miljoen leden op met honderden lokale steungroepen waaraan iedereen die de kandidatuur van Mélenchon steunde, kon deelnemen.
Peter Mertens roept op om niet enkel PVDA te stemmen, maar zich ook te organiseren. Meer dan alleen praktische taken te verdelen onder vrijwilligers voor verkiezingscampagnes, kan de oproep “#Join The Wave” kiezen voor zo’n brede, inclusieve en op actie gebaseerde benadering.
Dat zou een actief engagement van tienduizenden mensen rond de PVDA mogelijk maken. Zowel uit de vakbonden, de jongerenbeweging, de vrouwenrechtenbeweging, de klimaatbeweging, de antiracisten, pacifisten, … Een dergelijke campagne zou kunnen beginnen met een brede mobilisatie voor publieke debatten in alle steden met iedereen die de Wave wil vervoegen, als individu of met zijn/haar partij, syndicale delegatie, vereniging, … Het opzetten van steungroepen naar het voorbeeld van La France Insoumise, kan er voorgesteld worden. Die speelden een belangrijke rol voor de succesvolle massameetings in Parijs, Marseille, Toulouse, Rijsel.
Die steungroepen zouden in de eerste plaats opgericht worden tijdens de verkiezingscampagnes die op dit moment centraal staan, maar zouden zich daar niet toe beperken. Lutgen heeft de CDH geherpositioneerd met het oog op een tweede hard rechtse regering vanaf 2019. De nieuwe aanvallen in het Zomerakkoord van de federale regering, verduidelijken dat een thatcheriaanse regering niet vanzelf zal ophouden als we haar niet stoppen. Dat vereist het vertalen van de electorale successen naar een brede verzetsbeweging, naar het voorbeeld van France Insoumise. Naast haar parlementaire werk, lanceren de steungroepen vandaag de oproep voor een betoging op 23 september tegen de asociale staatsgreep van Macron. Dit stoutmoedig initiatief komt net op tijd om de nationale staking van de CGT op 12 september en die van 21 september te versterken.
De financiële dwangbuis breken
Het is waar, zoals Peter Mertens schrijft, dat de PVDA nog niet klaar is om een “regering te vormen die de confrontatie aan kan met de huidige principes van concurrentie en onevenwicht” en die “daartoe de actieve steun vraagt van de bevolking”. Maar als de PVDA de resultaten van de peilingen bevestigt in oktober 2018, kan de kwestie van progressieve meerderheden op lokaal niveau zich snel stellen.
Dat vereist dat die lokale meerderheden verduidelijken dat ze de ambitie hebben om een fundamenteel ander beleid te voeren. De onmiddellijke invoering van de 30-urenweek zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen voor alle gemeentepersoneel, de vervanging van precaire contracten door ambtenarenstatuten of, op z’n minst, contracten van onbepaalde duur, een programma van massale publieke investeringen om meer kwalitatieve en energieneutrale sociale woningen te bouwen en tegelijk de opvang voor alle daklozen of mensen in armoede mogelijk te garanderen.
Er gaapt een enorme kloof tussen wat het linkse stadsbestuur van Barcelona heeft verwezenlijkt en de resultaten van de voorgaande meerderheden. Zeker voor de zwaarste slachtoffers van de crisis: gegarandeerde toegang tot schoolrefters, hulp aan eenoudergezinnen, goedkopere crèches, nieuwe sociale woningen. Maar voor de PAH, is dat onvoldoende: er is nood aan 120.000 sociale woningen. Het plan tegen energiearmoede werd geboycot door de private leveranciers en de oprichting van een openbaar energiebedrijf komt in conflict met de wetten van de vrije concurrentie. Ada Colau botst op de grenzen van de begroting en het wettelijke om haar volledige programma door te voeren.
De PVDA en de progressieve meerderheden zullen in conflict komen met de financiële dwangbuis waarin de gemeenten worden gedwongen door de regionale en federale regeringen. In de jaren ‘80, vond het stadsbestuur van Liverpool in Engeland een manier om haar reusachtig plan voor openbare investeringen te lanceren. Het bouwde een verzetsfront op van een twintigtal linkse gemeenten en, via stakingen en massabetogingen, dwong het de Thatcher-regering tot een herfinanciering van de stad.
Een inclusief initiatief, gebaseerd op actie, is nodig om iedereen politiek voor te bereiden via open en democratische discussies, maar ook om het programma te verdedigen en populariseren dat een overwinning mogelijk maakt. Concrete voorstellen en maatregelen zijn onmisbaar, maar ook een project van wat we gaan doen als het establishment ons tracht te wurgen; een project dat enkel het echte democratisch socialisme kan inhouden, omdat de “ruimte voor een andere politiek” binnen het kapitalisme niet bestaat.
