Orkaan Harvey – kapitalisme maakt tragedie erger

Foto: Flickr.com/myfwcmedia

Orkaan Harvey is een historische ramp die miljoenen mensen raakt. Socialist Alternative betuigt solidariteit met alle slachtoffers.

Analyse door Brian Harrison, Ramy Khalil en Patrick Ayers

Houston is de vierde grootste stad van de VS met een regionale bevolking van zes miljoen. Er viel een record hoeveelheid regen en volgens Democracy Now was dit de grootste regenstorm in de Amerikaanse geschiedenis. Op dit ogenblik is er bevestiging van 47 doden en heel wat anderen zijn nog vermist, mogelijk omgekomen in overstroomde auto’s en huizen. Minstens 100.000 huizen zijn verwoest, aldus Homeland Security Adviser Tom Bossert. Tienduizenden vonden tijdelijk onderdak in opvangcentra, maar op iets langere termijn is de opvang van deze mensen niet gegarandeerd.

Een half miljoen auto’s zijn naar schatting compleet vernield. De scholen hebben de start van het schooljaar met weken moeten uitstellen, sommige scholen zullen helemaal niet meer starten. Slechts 20% van de bevolking in de regio heeft een verzekering tegen overstromingen en zelfs dat programma heeft een gebrek aan financiering waardoor het parlement in september moet tussenkomen.

Orkaan Harvey en de overstromingen zijn een natuurramp, maar de effecten zijn erger gemaakt door het kapitalisme. Twee waterbekkens die 80 jaar oud zijn en kampten met een gebrek aan onderhoud en middelen omdat de regeringen erop bespaarden, hebben een grote hoeveelheid water verloren waardoor een aantal extra huizen geraakt werd door overstromingen. Uit chemische bedrijven lekken er gevaarlijke stoffen in het water, hier en daar waren er explosies en branden. In het stadje Crosby viel de stroom uit in een chemisch bedrijf dat ontplofte. De CEO van het bedrijf wilde nog niet veel informatie vrijgeven. Bewoners uit de buurt van olieraffinaderijen en chemische bedrijven hadden het over een onnatuurlijke geur. Een toxicoloog van het Environment Defense Fund “verwacht dat er een grote hoeveelheid giftige chemicaliën vrijkomt rond Houston als gevolg van de storm en de overstromingen. Een deel hiervan is kankerverwekkend.” (NPR 30 augustus)

Antwoord van de regering volstaat niet

Naarmate het water steeg en mensen vastzaten in hun huizen, werd het duidelijk dat de hulpoperaties van de regering en andere hulpdiensten niet volstonden. Het duurde verschillende dagen voor de volledige National Guard van Texas werd opgeroepen. De autoriteiten voorzagen onvoldoende opvang voor wie geëvacueerd werd, er werd beroep gedaan op de generositeit van gewone mensen uit Houston die minder geraakt waren door de storm.

Duizenden gewone werkenden kwamen spontaan in actie om hun buren uit het water te halen. De enorme uitbarsting van solidariteit door gewone mensen die elkaar helpen, was indrukwekkend. De nood was zo dringend en overweldigend dat het politieke establishment een oproep lanceerde aan mensen met een boot om hun reddingsoperaties niet te registreren maar zoveel mogelijk te doen zonder enige coördinatie. Zelfs de New York Times merkte op: “Kleine bootjes, Jet Skis, vissersbootjes kwamen allemaal ter hulp geschoten om mensen die vastzaten in hun huizen te bevrijden. De boten werden bestuurd door lassers, dakbedekkers en vissers die shorts, hoofdlampen en poncho’s droegen. De werkende klasse werd in grote mate gered door de werkende klasse.”

Nu de ware omvang van de crisis duidelijk wordt, is er een groeiende roep naar actie. De eerste bekommernis is om ervoor te zorgen dat de bevolking van de kustregio – iedereen en in het bijzonder de meest kwetsbaren – de nodige hulp krijgt om te overleven en aan de heropbouw te starten. De werkende klasse heeft vaak niet onmiddellijk de middelen om aan die heropbouw te beginnen.

Alle slachtoffers verdienen waardigheid en aangepaste steun om de komende dagen en maanden door te komen. De herinnering aan Katrina, de Superdome, de racistische militaire bezetting van New Orleans en de opvangkampen zijn in het bewustzijn van de natie gegrift. We kunnen niet nog eens een dergelijke hulpoperatie en heropbouw als na Katrina toelaten.

Na Katrina gaf de federale regering meer dan 100 miljard dollar uit aan hulp, maar dat was niet genoeg. Mensen woonden tien jaar later nog altijd in tijdelijke containers. Er werd meer dan 40 miljard dollar aan schadevergoedingen uitbetaald aan 55.000 mensen uit Louisiana, Texas, Alabama en Mississippi omdat de containers schadelijke stoffen bleken te bevatten.

We kunnen geen vertrouwen stellen in Trump, de Republikeinen, de Democraten of de grote bedrijven om aan de noden van de bevolking te voldoen. Het parlement zal wellicht met middelen komen, maar de werkende bevolking moet massale druk op de regering zetten om te eisen dat al wie getroffen is de nodige hulp krijgt.

We moeten eisen dat elke dollar er komt die nodig is om werkende mensen terug te laten keren naar een gewoon leven. We eisen ook een massaal programma van publieke investeringen betaald door belastingen op de superrijken om de dammen, waterreservoirs, wegen, bruggen en andere belangrijke delen van de infrastructuur herop te bouwen en om ervoor te zorgen dat alles wat gebouwd wordt stormbestendig is.

Bij dergelijke rampen zijn het steeds de werkenden die hun solidariteit tonen en die betalen. Ondertussen blijven de rijkste 1% op hun geld zitten. Meer nog: we zagen hoe de rijkste 1% crisissen als kansen ziet om de eigen winsten op te drijven. Er zijn nu al aanwijzingen dat vastgoedkantoren en investeerders de vernielingen door orkaan Harvey als een enorme opportuniteit bestempelen en als een kans om miljoenenwinsten te realiseren in de heropbouw.

De door de grote bedrijven gedomineerde regeringen hebben een geschiedenis van groteske bureaucratische mislukkingen bij noodsituaties. Wie door de storm geraakt is, moet zelf een stem hebben in hoe de hulp wordt georganiseerd. Er is nood aan democratische comités die echte beslissingsmacht en de nodige middelen hebben om de hulp toe te kennen waar nodig. De geschiedenis toont dat actieve mobilisatie van werkenden en massaprotest de beste manieren zijn om ervoor te zorgen dat alle hulp er ook komt.

Kon dit vermeden worden?

Er is een discussie over hoe dergelijke rampen in de toekomst kunnen vermeden worden.

Er was duidelijk niet genoeg gedaan om voorbereid te zijn op de orkaan, ondanks duidelijke waarschuwingen door klimatologen. Het gebrek aan regels rond vervuiling en uitstoot, een eis van de bedrijven uit de fossiele energiesector en de automobiel, vergroot de globale opwarming. Klimaatverandering is niet noodzakelijk de oorzaak van deze specifieke orkaan, maar het leidt tot warmere oceanen en een warmere planeet met meer intensieve regenval tot gevolg. Klimaatverandering leidt tot meer extreem weer, waaronder krachtige orkanen.

De regering-Trump en de Republikeinen verzetten zich tegen elke maatregel om de klimaatverandering aan te pakken. Trump trok de VS terug uit het klimaatakkoord van Parijs en liet verwijzingen naar klimaatverandering van regeringswebsites halen. Enkele dagen voor de orkaan schrapte Trump regels voor bouwprojecten om steden beter te voorzien op de gevolgen van overstromingen.

Het belangrijkste obstakel is de oliesector die discussies en maatregelen tegen klimaatverandering blokkeert. Olie is het belangrijkste exportproduct uit Houston. De ecologische gevolgen van de beschadigingen aan olie- en chemische bedrijven in de regio zullen mogelijk rampzalig zijn.

De grote bazen zullen pogingen om hen te laten betalen voor de crisis die ze veroorzaken afwenden en zich blijven verzetten tegen belastingen, boetes of regels. Genoeg is genoeg. We moeten een einde stellen aan de kortzichtige inhaligheid van de rijksten. We moeten een einde maken aan hun macht om daadwerkelijk iets te kunnen doen: de fossiele brandstoffenindustrie moet in publieke handen komen zodat het milieu kan beschermd worden en zodat er een overgang komt naar hernieuwbare energie, met compensaties op basis van bewezen behoefte, nieuwe degelijke jobs en een opleiding voor het bestaande personeel om in de hernieuwbare energiesector te werken.

Een andere belangrijke factor was de wijze waarop de gevestigde politici in Houston, zowel Republikeinen als Democraten, de voorbije decennia een enorme ongeregelde economische ontwikkeling stimuleerden. Er is een gebrek aan planning tegen de achtergrond van een beleid gericht op vastgoedontwikkelaars waarbij grote stukken grond onder een laag beton terechtkwamen waardoor de regen nergens anders heen kan dan naar de huizen van mensen.

Professor Phil Bedient van de Rice University stelde dat de ontwikkeling gebeurde zonder voldoende open ruimte of overstromingsgebieden. “We weten al jaren hoe het moet, maar het kost de ontwikkelaars teveel om het zo te doen.” (NY Times)

In 2015 onderzocht de krant Houston Chronicle een aantal vergunningen voor ontwikkelaars. Daaruit bleek dat meer dan de helft van hen de richtlijnen van de ingenieurs van het Amerikaanse leger rond overstromingsgebieden niet naleefde.

Robert Bullard stelde aan Democracy Now: “Houston was een ramp die er zat aan te komen, een gevolg van ongecontroleerd kapitalisme, geen ruimtelijke planning, geen reguleringen en geen controle op de industrie die heel wat problemen veroorzaakt inzake uitstoot en andere vervuiling. De impact daarvan is jarenlang genegeerd. Feit is dat het een ramp is, maar wel een erg voorspelbare ramp.”

We moeten erkennen dat het kapitalisme, een systeem gebaseerd op het privaat bezit van bedrijven die met elkaar concurreren voor de winst, ernstige beperkingen plaatst op onze mogelijkheden om te afdoende te antwoorden op de klimaatcrisis en het gebrek aan ruimtelijke planning.

Het alternatief op de chaos van het kapitalisme en de inhaligheid van de miljardairs is socialisme: democratische planning in plaats van de anarchie van de markt. We moeten de arbeidersbeweging opbouwen rond de centrale eis om de 500 grootste bedrijven in publiek bezit te nemen onder democratisch bezit en beheer van de werkende bevolking. Dit zou de basis zijn waarop we een rationele, democratische planning van de samenleving kunnen realiseren waarin niet de winsten maar de behoeften van de bevolking en de planeet centraal staan.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie