Officieel zal er op de top van Bush en zijn Australische collega Howard vooral gesproken worden over hun pyrrus-overwinning in Irak en zullen ze enkele verklaringen$ afleggen tegen het terrorisme. Maar de echte agenda van de top bestaat uit een Vrijhandelsakkoord tussen de VS en Australië.
Socialist Party, Australië
Howard heeft zich gepositioneerd als lokale sheriff van de VS in Oost-Azië en als de regionale Tony Blair.
Zoals de Financial Review vorige zaterdag schreef: "De wereldwijde vraag voor de aandacht van Washington is zo groot dat het moeilijk lijkt voor de VS om optimaal tussen te komen in Azië of om de tijd te vinden om zelf de situatie daar te analyseren – zoals duidelijk werd in Oost-Timor. Daarom moet Australië de VS bijstaan."
Howard ziet de vrijhandelsakkoorden als een economische band die de goede relaties tussen beide landen moet benadrukken. Deze band is uiteraard vooral interessant voor de VS.
Vorige week kondigde de Australische minister van defensie, Robert Hill aan dat de regering tot 150 miljoen dollar zal investeren in de Joint Strike Fighter, geld dat recht in de koffers van de Amerikaanse wapenindustrie zal verdwijnen.
Deze politieke beslissing is volgens andere delen van de heersende klasse op economisch vlak te riskant. Australië heeft vooral economische banden met Oost-Azië en China – niet zozeer met de VS. 19% van de Australische export gaat naar Japan, 10% naar China en slechts 9% naar de VS. Die delen van het Australische patronaat die nauwe banden hebben met de Aziatische handel vrezen dat een vrijhandelsakkoord hen nadeel zal berokkenen in Oost-Azië omdat ze gezien worden als te nauw verbonden met de VS of omdat ze kwetsbaarder worden voor import vanuit de VS.
Een Australische krant stelde vorige week dat Australië onder leiding van Howard wel in de regio ligt, maar er niet echt deel van uitmaakt. De commentaar van de Maleisische premier Mahathir Mahamad dat "Australië een inplanting van een andere regio" is, doet de angst onder de patroons die naar Oost-Azië exporteren toenemen.
Een teken aan de wand voor deze delen van de elite, is dat de landen van de ASEAN aangaven dat ze tegen 2020 een economische zone willen vormen en daarbij aangeven dat China, Japan en Korea zouden betrokken worden in dat project, maar er wordt tegelijk uitdrukkelijk gesteld dat Australië en Nieuw-Zeeland niet zouden opgenomen worden in het project. De vrijhandelsakkoorden met de VS zijn een dubieuze beloning voor de steun van de Australische regering aan de VS-invasie in Irak. Howard hoopt het akkoord rond te krijgen tegen kerstmis zodat het voor het Amerikaanse parlement kan passeren voor de komende presidentsverkiezingen in de VS.
Met de mislukking van de WTO-top in Cancún zullen het opzetten van regionale allianties en vrijhandelsakkoorden aan belang winnen tegenover multilateriale handelsakkoorden. De VS weet dit en Bush zal op harde wijze kunnen onderhandelen met Howard. Het dagblad "Financial Review" voorspelt een portie armworstelen van de VS.
De VS eist de afschaffing van exportsubsidies voor graan, suiker en rijst. Het wil ook de afschaffing van de gezondheidsregels die de import van landbouwproducten uit de VS beperken en het wil ook de regels voor genetisch gemanipuleerd voedsel zien verdwijnen. De VS wil een sterkere bekrachtiging van de regels inzake patenten en copyrights, een deregulering van de telecommunicatie en de financiële diensten, de privatisering van die bedrijven die nog in overheidshanden zijn, een einde van de controle op buitenlandse investeringen,… De VS wil tenslotte ook een einde op de quota op de Australische TV voor binnenlandse programma’s en advertenties.
Wat nog de arbeiders nog het meest kan treffen, is de eis van Bush dat er een einde komt aan de Pharmacutical Benefits Scheme (een subsidiëring van lokaal geproduceerde geneesmiddelen). De farmaceutische industrie in de VS ziet dit als een bedreiging voor haar winsten. Het afschaffen van dit systeem zou echter leiden tot scherpe prijsverhogingen voor geneesmiddelen.
Het is dan ook niet vreemd dat Howard de publicatie van een studie probeerde tegen te houden waarin wordt gesteld dat een vrijhandelsakkoord zou leiden tot een daling van het Bruto Nationaal Product met 0,2%.
De overblijfselen van de ALP (Sociaal-democratische ‘Australian Labour Party’) en de "zachte linksen" in de vakbonden, zoals de nationaal secretaris van de AMWU, zijn net zoals wij tegen de vrijhandelsakkoorden. Hun alternatief is echter een terugkeer naar multilaterale handelsakkoorden. De WTO heeft in de voorbije periode de internationale economische relaties gedomineerd en de gevolgen zijn duidelijk: 1,2 miljard mensen hebben een inkomen lager dan 1 dollar per dag volgens het US Human Development Report 2003. Een hervorming van de WTO of andere internationale instellingen (die uiteindelijk instrumenten van de VS en andere kapitalistische krachten) zal geen fundamentele verandering aanbrengen in het wereldwijde kapitalisme.
Explosieve gebeurtenissen, zoals die vandaag plaatsvinden in Bolivië, stellen de noodzaak van een alternatief op het huidig systeem. De anarchie van de markt, de dictatuur van de rijken, moeten vervangen worden door een democratische economische planning. Ook de internationale handel moet gepland worden aangezien noch vrije handel noch protectionisme economische vooruitgang kan garanderen. Natuurlijke rijkdommen en de productiekrachten kunnen ontwikkeld worden op basis van internationale samenwerking en planning, met aandacht voor het milieu, om zo de enorme ongelijkheden weg te werken en te voldoen in de behoeften van de arbeiders en boeren.
Dat is het socialistische alternatief waarvoor een transformatie van het systeem nodig is door de arbeiders en haar bondgenoten onder de boeren en de armste lagen van de bevolking.
