We publiceerden eerder het pamflet van Socialist Action dat gemaakt werd voor de betoging van 20 augustus. Deze betoging was gericht tegen de toenemende repressie in Hong Kong: 16 jonge activisten, voortrekkers uit de democratiebeweging, werden eerder opgepakt en 6 parlementsleden werden geschorst. Hong Kong wordt steeds meer omgevormd naar het model van het Chinese vasteland. Het protest hiertegen groeit aan: zondag betoogden 140.000 mensen. Een verslag door onze correspondenten ter plaatse.
De massale betoging van 20 augustus toont hoe groot het ongenoegen is tegenover de arrestatie van 16 jonge activisten. 140.000 mensen kwamen samen in de straten van Hong Kong voor de grootste anti-regeringsbetoging sinds de Paraplubeweging van 2014. Deze enorme betoging tegen de arrestatie van 16 jonge democratie-activisten was op vijf dagen tijd georganiseerd.
De opkomst was veel groter dan verwacht door de organisatoren. Het grote aantal inwoners van Hong Kong dat op straat kwam, staat in een schril contrast met de wel erg voorzichtige en twijfelende benadering van de pan-democratische oppositieleiders die aarzelen om tot protest op te roepen ondanks de scherper wordende repressie van de pro-Peking regering. De liberale leiders hebben hun gebrek aan actie maandenlang afgeschoven op het gebrek aan actiebereidheid van de massa’s. Dat is duidelijk niet het geval.
De gevangenzetting van de zestien, waaronder drie studentenleiders van de beweging in 2014, was de druppel die de emmer deed overlopen. Het ongenoegen nam al toe door de scherpere repressie die gecoördineerd verloopt met als doel om toekomstige verkiezingen te vervalsen. Wie meer dan drie maanden in de gevangenis zit, mag gedurende vijf jaar niet aan verkiezingen deelnemen. Tot hiertoe vond het ongenoegen geen manier om zich te uiten.
Het ultra-repressieve plan van de regering omvat ook het afzetten van verkozen parlementsleden en het arresteren en vervolgen van al wie deelneemt aan politieke protesten. Het plan wordt gecoördineerd vanuit Peking met het oog op de belangen van de Chinese dictatuur. De massale betoging van afgelopen zondag zal het establishment tot nadenken aanzetten: hoe ver kunnen ze met hun plan gaan zonder nog groter en kwader protest uit te lokken? Zoals de Wall Street Journal correct titelde: “Jailing of Hong Kong Protesters Revives Pro-Democracy Movement.” Er is effectief het potentieel om de massastrijd voor democratie nieuw leven in te blazen op een sterker fundament. Maar dan moet wel verder gebouwd worden op het succes van zondag.
De organisatoren van de betoging gaven geen cijfer van het aantal betogers, maar stelden dat het de grootste mobilisatie was sinds de Paraplubeweging van 2014. Toen waren er 79 dagen lang acties met bezettingen en massa-acties waarin 1,2 miljoen mensen, of een zesde van de totale bevolking, betrokken waren. De omvang van de betoging zondag inschatten, was moeilijk omdat de organisatoren minder volk verwacht hadden en een te kleine ruimte hadden voorzien als vertrekplaats. De betogers trokken onder een loodzware hitte van 36 graden naar het Hof van Beroep waar de 16 jongeren veroordeeld werden tot 6 à 13 maanden gevangenisstraf tijdens een schandalige procedure afgelopen week. Toen de eerste mensen naar huis gingen, waren er nog grote groepen betogers die aan de vertrekplaats verzamelden.
De politie heeft de gewoonte om het aantal antiregeringsbetogers steeds vier tot vijf keer lager in te schatten. Nu had de politie het over 22.000 aanwezigen.
Rechtbanken aangepast naar model van Chinese vasteland
De betoging van zondag was historisch omwille van verschillende redenen. Het was de eerste massabetoging tegen een rechterlijke uitspraak. Dit geeft aan dat het gebruik van de rechtbank als politiek instrument met de illusie van ‘onafhankelijkheid’ van justitie een flinke knauw gekregen heeft. In de South China Morning Post merkte de regeringsgezinde Alex Lo op: “Als ze het nu echt geloven of niet, maar velen roepen dat de rechtstaat dood is. Er wordt beweerd dat onze rechtbanken ‘rood’ geworden zijn of aangepast naar het ‘vasteland.’” Dat is effectief wat we vandaag zien gebeuren, onder meer met de arrestatie van de 16 en de mogelijkheid van nieuwe arrestaties.
De regering van Carrie Lam Cheng Yuet-ngor is door het protest in een defensieve positie terechtgekomen. De regering probeert zich voor te stellen als slachtoffer van onterechte kritiek. Carrie Lam benadrukt dat er geen “politieke gevangenen” zijn in Hong Kong en dat het schadelijk is om een politieke agenda achter rechterlijke uitspraken te zoeken. De grote aanwezigheid op het protest afgelopen zondag geeft aan dat deze propaganda van Carrie Lam niet pakt. Niemand gelooft dit. De “blauwe linten”, aanhangers van de regering maar dan van de harde lijn, roepen dat de rechtbanken meer politieke repressie moeten uitvoeren. De meerderheid van de gewone mensen zien door de pogingen van Carrie Lam om zich achter het gerecht te verstoppen bij het uitvoeren van de bevelen van Peking. Een regeringsadviseur, de advocaat en voormalige pan-democratische politicus Ronnie Tong Ka-wah, verklaarde dat kritiek geven op rechterlijke uitspraken wel eens een strafbaar feit kan worden.
De pan-democratische leiders proberen om tot een compromis met de regering te komen. Dit wordt nu moeilijker. Door de actieve rol van de massa’s wordt het ook moeilijker om nog meer activisten aan gevangenisstraffen te onderwerpen, ook al is dat duidelijk het plan. De mobilisatie van afgelopen zondag is een waarschuwing voor wat er kan gebeuren als geschorste parlementsleden naar de gevangenis moeten om ervoor te zorgen dat ze geen kandidaat meer kunnen zijn.
Het is ook opmerkelijk dat het initiatief voor de betoging van zondag kwam van kleinere en meer radicale partijen en groepen, zoals de linkse Liga van Sociaaldemocraten en de door studenten geleide groep Demosisto. De grote pan-democratische organisaties moesten onder druk van de mobilisatie volgen. Dit bevestigt wat Socialist Action al langer stelt: de ‘radicalen’ kunnen een massale steun krijgen in het verzet tegen repressie als ze acties opzetten en richting hieraan geven. Ze moeten zich niet afhankelijk opstellen tegenover de meer conservatieve pan-democraten.
Acties verderzetten
De dringende kwestie nu is de vraag: hoe verder? De strategie van de regering (zowel die van Hong Kong als die van Peking) is om de storm uit te zitten. Ze rekenen erop dat de pan-democratische leiders de strijd niet zullen aangaan en er alles aan zullen doen om het terug te laten afkoelen. Socialist Action denkt dat er een historische kans is om de democratiebeweging op te bouwen. We mogen niet toelaten dat de woede en de actiebereidheid verdwijnen. Maar er moet een duidelijk plan zijn om de massa-acties voor te zetten.
We verdeelden op de betoging een pamflet waarin we suggesties doen over hoe de beweging kan opgebouwd worden en wat de volgende stappen kunnen zijn. Ons materiaal benadrukte de nood aan een 24-urenstaking als volgende stap, minstens een staking in de scholen en universiteiten om activisten bijeen te brengen en een nieuwe methode in de strijd voor democratische rechten in Hong Kong te vestigen: het stakingswapen. Socialist Action benadrukte ook dat we de strijd voor democratie moeten verbinden met die tegen kapitalisme en dat we ook moeten ingaan tegen de dictatuur in China.
