Op donderdag trok ik samen met een collega en tevens militant van ACOD-onderwijs aan de Universiteit Antwerpen naar het stakerspiket van de arbeiders bij Eandis Deurne. Mijn collega kent een aantal stakende arbeiders (ze spelen namelijk in dezelfde basketballploeg), en zo werd ons solidariteitsbezoek erg gesmaakt. Voor Socialisme.be interviewde ik Ronny Van Pellecom (vakbondsafgevaardigde voor het ACOD) en Patrick Van Mellem (vakbondsafgevaardigde voor het ACV).
Kunnen jullie eens uitleggen wat Eandis juist doet?
Eandis exploiteert en onderhoudt de gas- en elektriciteitsnetten in Vlaanderen. Daarnaast voeren we nog andere taken uit zoals het plaatsen van budgetmeters en dergelijke.
Waarvoor wordt er vandaag gestaakt?
Vanaf 2002 besliste de patroon om nieuw aangeworven mensen tegen veel slechtere voorwaarden tewerk te stellen. Arbeiders die sinds 2002 in dienst zijn verdienen op jaarbasis 30% tot 40% minder dan hun collega’s die in de periode daarvoor aangenomen werden. Dit verschil wordt bovendien elke keer groter wanneer de lonen procentueel verhoogd worden.
Daarnaast voerde men een evaluatiesysteem in waarvoor echter geen duidelijke objectieve criteria bestaan, waardoor onze mensen overgeleverd zijn aan de willekeur van de bedrijfsverantwoordelijke die evalueert. Zo wordt er gelet op de “houding” van de werknemer in kwestie, zijn/haar “klantgerichtheid” enz. Op deze manier vrezen arbeiders die regelmatig hun mond opentrekken over allerlei wantoestanden in het bedrijf de dupe te worden van de willekeur van het management.
Welke argumenten gebruiken de bazen om deze situatie te rechtvaardigen?
Ze verwijzen naar de arbeidscontracten die gangbaar zijn in de sector, en ook over het evaluatiesysteem zeggen ze dat dit overal gebruikt wordt. Ze beweren er bovendien de mensen mee te kunnen motiveren …
Is er een grote bereidheid tot actie?
De stakingsbereidheid is zeer groot. Gisteren zijn de vestigingen in Turnhout, Sint-Niklaas, Brugge, Melle en Erembodegem ook in staking gegaan. Het mag duidelijk zijn dat we voortgestuwd worden door de basis en dat de sfeer aan het piket erg strijdbaar is. Men is vastberaden om een overwinning te behalen.
Waarom wordt er nu plots gestaakt, 6 jaar na de invoering van de slechte contracten?
Bij de invoering van de nieuwe contracten hebben we ook heftig geprotesteerd, maar het management heeft voet bij stuk gehouden. De meeste arbeiders dachten dat de situatie over de jaren heen zou verbeteren via onderhandelingen. Dit is echter niet gebeurd, integendeel, de verschillen zijn groter geworden. Ondertussen is het aandeel arbeiders die werken op basis van de nieuwe arbeidscontracten groter geworden, waardoor uiteraard ook het ongenoegen is toegenomen, en de basis om actie te voeren groter werd.
Je mag ook niet vergeten dat de dalende koopkracht zeker als spreekwoordelijke druppel heeft gediend. Sommige mensen die hier administratieve functies vervullen verdienen slechts 1100 euro per maand! Hoe moeten zij rondkomen in een situatie waarbij de energie- en voedselprijzen en zaken zoals huur de hoogte in geschoten zijn?
Wat is de stand van zaken op dit moment, na verscheidene dagen van staking?
We hebben daarnet bericht gekregen dat werkgeversfederatie Sofedeg bereid is tot praten vanaf maandag. Dit is uiteraard reeds een stap vooruit, want tot gisteren kregen we te horen dat er enkel gepraat kon worden indien we onze acties zouden stoppen. We zullen zien in hoeverre men bereid is om tegemoet te komen aan onze eisen, want er zijn nog altijd geen garanties.
Vandaag is er ook een betoging in Brussel voor de kantoren van Sofedeg. Het is een goede zaak dat er beter samengewerkt en gecommuniceerd wordt tussen de verschillende vestigingen en bedrijven in de energiesector, dat versterkt de staking.
We zien overal dat de patroons deurwaarders inzetten om stakingen te breken. Wat vinden jullie hiervan?
Deze morgen werden onze collega’s in Erembodegem geconfronteerd met een deurwaarder, wij blijven er vooralsnog van gespaard. De deurwaarders zijn uiteraard een spijtige zaak, een regelrechte provocatie van de patroons. Het is een aantasting van het stakingsrecht en we betreuren het feit dat de rechters in kortgeding systematisch tegemoet komen aan de eisen van de bazen.
Wat kunnen we hiertegen beginnen?
Er is duidelijk geen politieke wil bij de huidige partijen om hier iets tegen te beginnen. We zouden beroep kunnen aantekenen tegen de vonnissen maar er gaat ongeveer een week over alvorens we een uitspraak mogen verwachten. In die tijd kan de staking al danig verzwakt zijn, het is dus ook niet echt een oplossing.
We gaan met jou akkoord dat er solidariteit binnen de sector en over de sectoren heen zou moeten komen opdat we als vakbonden in staat zijn om met behulp van de nodige acties een krachtig antwoord aan het patronaat kunnen formuleren. Maar dat is ook niet zo evident, zie maar naar de pogingen om solidariteit te organiseren rond de onrechtmatige ontslagen van vakbondsafgevaardigden her en der. Dit hangt nochtans nauw samen met de huidige aanvallen op het stakingsrecht: de fundamenten van een syndicale werking komen hierdoor in het gedrang.
Krijgen jullie steun vanuit een of andere politieke hoek?
Patrick: Ik ben christen-democraat en uiteraard zijn er banden met de CD&V. Deze zijn echter zeker niet exclusief. In het huidige conflict bij Eandis is er niet echt toenadering geweest tot een politieke partij.
Ronny: We merken aan alles dat er geen partij meer is die steeds de belangen van de werkende mensen verdedigt. Er zijn betrouwbare individuen bij CD&V en misschien nog meer bij sp.a, die genieten dan ook mijn steun, maar ik kan niet zeggen dat er een partij is die het steeds voor ons opneemt. Ik ben ervan overtuigd dat een vakbond los moet staan van eender welke politieke partij, en in concrete zaken haar politieke medestanders moet zoeken indien dat nodig is (Patrick knikt instemmend)
Bedankt voor het interview en nog veel succes met jullie strijd!
