Nieuw boek over Bob Marley

Jason Toynbee, een Engelse marxist, schreef een boek over Bob Marley. Het is hier moeilijk te verkrijgen, maar ongetwijfeld zullen er wel enkele exemplaren doorsijpelen naar het vasteland en anders kan je het ook lezen op google (zie verwijzing onderaan deze recensie). In ‘The Socialist’ verscheen een recensie van dit boek en we publiceren hier een vertaling van deze recensie.

Recensie door Dave Gorton

De afgelopen 50 jaar hebben slechts weinig artiesten een reputatie gekend die van generatie op generatie werd verder gezet. Dergelijke artiesten worden vaak “wereldsterren” genoemd. In West-Europa en de VS wordt dan gedacht aan bijvoorbeeld Elvis Presley, Bob Dylan, The Beatles en de Rolling Stones.

Maar zijn dat ook echt wereldsterren? Wordt ook naar Dylan geluisterd op het Afrikaanse continent? Zitten de honderdduizenden Zuidoost-Aziaten vol spanning te wachten op de 734ste wereldtournee van de Rolling Stones? Het boek van Jason Toynbee toont aan dat Bob Marley er wel in slaagde om de grenzen van verschillende continenten te overstijgen en wellicht de enige muzikant is die echt wereldwijd populair is.

Voor mij was Bob Marley een integraal onderdeel van mijn tienerjaren (in de jaren 1970). Bij het eerste optreden van Marley op televisie was ik enorm onder de indruk. Ik had het geluk dat ik hem twee keer live aan het werk kon zien voor zijn vroegtijdige dood. De eerste keer kostte een ingangsticket 1 pond. Het album “Bob Marley & the Wailers Live” uit 1975 was ongetwijfeld één van de beste live-albums waarin de sfeer van een live concert goed aanwezig is.

Was er nood aan nog een boek over Bob Marley? Ongetwijfeld is alles al tien keer beschreven? Na het lezen van het boek van Jason Toynbee vond ik dat dit boek wel degelijk een plaats verdient in wat misschien al een overbevolkte markt is. Dit boek is namelijk geen droge geschiedenis over de muzikale en andere aspecten van het leven van Marley. Er wordt ook ingegaan op de symboliek waar Marley voor stond en staat. Dat komt al tot uiting in de ondertitel van het boek: “Held van een postkoloniale wereld”.

Het centrale thema van dit boek is het politieke aspect dat uit de muziek en de teksten van Marley blijkt. En ook hoe dit een rol speelde in het aanscherpen van het bewustzijn van de luisteraars. Jason herrinert er de lezers aan hoe hij in 1973 de openingssong van het album Burnin voor het eerste hoorde en diep onder de indruk was van het refrein: “Get up, stand up. Stand up for your rights. Get up, stand up. Don’t give up the fight.”

Jason stelt dat dit heel aangrijpend was voor hem, de duidelijkheid van deze woorden en de herhaling ervan. Was dat mogelijk op een plaat? Bob Marley roept in feite op tot een revolutie en doet dat met een groot zelfvertrouwen en overtuiging.

Het boek gaat niet alleen in op de politieke standpunten van Marley, maar ook op de oorsprong van reggae muziek, waarbij ook wordt ingegaan op de verhouding tussen reggae muziek en de politieke situaties die plaatsvonden op verschillende belangrijke kruispunten van de twintigste eeuw. Als marxist slaagt Jason er in om dergelijke gebeurtenissen in hun context te zien waardoor de lezers van het boek het verband kunnen maken tussen de muziek van Bob Marley en de strijd van de onderdrukten.

Muziek en politiek

Voor een boek met slechts 230 pagina’s worden toch veel zaken behandeld. De bibliografie wijst erop dat er veel onderzoek werd gedaan. Wellicht zijn er weinig andere boeken over Bob Marley die ingaan op 19de eeuwse slavenopstanden, muziekstijlen als mento of nyabinghi, werkloosheid en politiegeweld in Birmingham in de jaren 1970,…

Toch een kleine waarschuwing. Jason is docent sociologie en heeft een sociologische benadering. Hij geeft in de inleiding toe dat de taal en de concepten die in het boek worden gebruikt soms moeilijk zijn voor lezers die, zoals mezelf, niet bepaald thuis zijn in theoriën zoals het “kritisch realisme”.

Laat je echter niet afschrikken. Ik zette door en kreeg een algemeen idee van wat Jason bedoelde en ik was blij dat ik het boek volledig heb gelezen. Het is een aanrader voor al wie graag naar Bob Marley luistert of wie interesse heeft in de oorsprong en verspreiding van de reggae muziek.

Lees dit boek online

> Op books.google vind je de integrale versie

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie