Discriminatie tegenover vrouwen is alomtegenwoordig in tal van gedaanten. Er is natuurlijk het dagelijkse seksisme, op straat of thuis. Maar de discriminatie van vrouwen is ook aanwezig op de werkvloer. Maar liefst 94% van de vrouwen geven aan dat er sprake is van discriminatie op het werk, zo blijkt uit een onderzoek dat afgelopen zomer werd gedaan. In 2016 was er bij het Instituut voor Gelijkheid tussen Mannen en Vrouwen een toename van het aantal aangiften wegens discriminatie op basis van sekse of gender met 18% tegenover het jaar ervoor. De overgrote meerderheid van de aangiften werd door vrouwen gedaan en had betrekking op discriminatie op het werk. Volgens het instituut tonen die cijfers aan dat “de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt kwetsbaar blijft.”
door Emily, coördinatrice van de campagne ROSA (Reageer tegen Onderdrukking, Seksisme en het Asociaal Beleid)
Zo geven 80% van de vrouwen aan dat ze regelmatig onderbroken worden als ze spreken of dat er niet naar hen geluisterd wordt, 75% zegt opmerkingen te krijgen over de kledij die ze dragen of die ze zouden moeten dragen of krijgt nog te maken met grapjes of misplaatste opmerkingen. (1) Daar bovenop komt er een loonkloof van meer dan 20% tussen het gemiddelde jaarloon van mannen en dat van vrouwen. Het inkomensverschil is nog groter bij gepensioneerden: een pensioen van vrouwen is gemiddeld 34% lager dan dat van mannen. Hierdoor zitten veel vrouwen in de praktijk in een situatie van armoede of afhankelijkheid.
Het verschil is groter geworden door de pensioenhervorming van de rechtse regering. Het beleid van sociale afbraak en het bijhorende gebrek aan openbare diensten maakt dat in veel gezinnen de persoon met het laagste inkomen (meestal de vrouw) veel taken op zich neemt die vroeger door de gemeenschap georganiseerd werden: een zieke ouder opvangen of zorgen voor een kind dat geen plaats heeft in de kinderopvang. Zorg geven aan een familielid is de meest voorkomende reden voor tijdskrediet, maar het heeft uiteraard financiële gevolgen. De druk op het werk is erg groot: meer dan de helft van de vrouwen verklaart met discriminatie geconfronteerd te zijn bij een zwangerschap en moederschapsverlof, in de ergste gevallen leidde dit zelfs tot ontslag. (2) In heel wat gevallen is er al discriminatie bij de aanwerving van jonge vrouwen die het ‘risico’ lopen om zwanger te worden. Het gebrek aan economische onafhankelijkheid maakt dat vrouwen soms het dagelijkse seksisme op de werkvloer aanvaarden om toch maar niet zonder werk te vallen. Al deze elementen hebben natuurlijk een impact op hoe vrouwen in het algemeen in de samenleving worden gezien.
Opkomen voor vrouwenrechten, betekent ingaan tegen het asociale beleid
Er is nood aan een actieplan om de regering te stoppen. We hebben dringend nood aan massale publieke investeringen in de openbare diensten. De middelen hiervoor bestaan, ze zijn in handen van een kleine minderheid van superrijken terwijl ze zouden kunnen gebruikt worden in het belang van de sociale meerderheid van de bevolking. Daartoe moeten we de sleutelsectoren van de economie in publieke handen nemen onder democratische controle en beheer.
Als we vaststellen dat vrouwen minder verdienen dan mannen is dit geen pleidooi om de lonen en pensioenen van mannen te verminderen. Integendeel: er zijn genoeg middelen om iedereen een degelijk inkomen te garanderen. Samen met een massale investering in openbare diensten zou een degelijk inkomen voor iedereen de basis vormen om efficiënt te strijden tegen alle vormen van discriminatie en seksisme.
- https://www.youtube.com/watch?v=5z7q4W_XcPU
- https://www.rtbf.be/info/societe/detail_plus-de-la-moitie-des-femmes-discriminees-au-travail-pendant-leur-grossesse?id=9621774
Precaire sectoren worden nog harder geraakt door seksisme
Dat is onder meer het geval voor schoonmakers en huishoudhulpen. Mensen die werken voor dienstenchequebedrijven krijgen een laag uurloon. Dit loon is al helemaal laag als er ook rekening wordt gehouden met de verplaatsingen die soms heel wat tijd vergen, bijvoorbeeld om van de ene klant naar de andere te gaan. Dat maakt het overigens nog moeilijker om voltijds te werken. 31,7% van de schoonmakers en huishoudhulpen werden ooit het slachtoffer van seksueel geweld of ongewenste intimiteiten op het werk. Dit blijkt uit een onderzoek van ACV Voeding en Diensten bij meer dan 7.000 leden. Bij gevallen van agressie klagen veel slachtoffers overigens over het totale gebrek aan steun door de dienstenchequebedrijven. De klanten die voor de financiële inkomsten zorgen, zijn vanuit hun logica immers belangrijker…
Het is belangrijk dat we opkomen voor een herwaardering van de sector, te beginnen met de lonen. Om een correct uurrooster en een realistische voltijdse betrekking mogelijk te maken, moet ook de verplaatsingstijd tussen klanten als arbeidstijd beschouwd worden. Het is niet gemakkelijk om het personeel met de vakbond te organiseren, in kleine bedrijfjes is dat al helemaal moeilijk. Maar het is mogelijk en het levert resultaat op: een stakingsdreiging bij dienstenchequebedrijf Partena (met ruim 1.500 huishoudhulpen) leverde begin juni een verhoging van de maaltijdcheques van 3 tot 4 euro op.
Opdat iedereen een haalbare voltijdse job zou kunnen uitoefenen, moeten we de arbeid herverdelen met een collectieve arbeidsduurvermindering waarbij 32 uur of zelfs 30 uur per week het nieuwe voltijds wordt. In de schoonmaaksector, waar vooral vrouwen werken en waar deeltijds werken de norm is, zou dit vooral een loonsverhoging inhouden. In het algemeen zou een vermindering van de arbeidstijd voor voltijdse jobs mogelijkheden bieden om extra personeel aan te werven en zo het probleem van de werkloosheid aan te pakken. Er is nog nooit zoveel rijkdom geproduceerd, arbeidsduurvermindering kan dan ook zonder loonverlies indien het geld gezocht wordt waar het zit.
We moeten vooral ook de sector van schoonmaak en huishoudhulp uit de handen van de private sector halen. Waarom moeten eigenaars en aandeelhouders van dienstenchequebedrijven winsten boeken op de kap van een sociaal werk dat via de dienstencheques sterk ondersteund wordt door de gemeenschap? Laat er ons een echte openbare dienst van maken zodat de slechte arbeidsvoorwaarden in de huidige op concurrentie gerichte sector verdwijnen. Een openbare dienst zou het bovendien mogelijk maken dat meer mensen van huishoudhulp kunnen genieten en niet altijd moeten terugvallen op familieleden. Het zou dus ook de dubbele dagtaak van vrouwen verzachten. Die dubbele dagtaak is er immers nog steeds: vrouwen zijn gemiddeld goed voor 245 minuten onbetaald huishoudelijk werk per week tegenover 151 minuten voor mannen.
