Het zijn natuurlijk nog maar peilingen, maar de PVDA/PTB lijkt aan de vooravond van een historische verkiezingsdoorbraak te staan. Eindelijk is er een nieuwe linkse wind in het land. Op internationaal vlak wint die wind aan kracht sinds de grote recessie van 2008, de afbraak van onze sociale verworvenheden en het falen van dit systeem om iets anders te bieden dan economische, sociale, ecologische en humanitaire crisissen.
Artikel door Ben (Charleroi) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Met een brede en open benadering, en op basis van een radicaal links reformistisch programma, kon France Insoumise snel een grote steun opbouwen. Op iets meer dan een jaar bereikte het 540.000 leden (het lidmaatschap is wel gratis…). Labour onder leiding van Jeremy Corbyn groeide van minder dan 200.000 leden in 2015 tot 800.000 leden vandaag met een toevloed van gewone werkenden en jongeren die een kans zien om de Blairisten aan de kant te schuiven en een echt links programma naar voor te schuiven. In België zou een gelijkaardige ontwikkeling neerkomen op 90.000 mensen. In een politieke context die gunstig is voor een nieuwe linkse politiek, is het mogelijk om zo’n organisatie of massabeweging uit te bouwen. Mogelijk kan dit zelfs overtroffen worden als we rekening houden met de sterke inplanting van de vakbonden in ons land.
De PVDA kan een motor zijn in de heropbouw van de politieke linkerzijde. Daarvoor zal een meer open dynamiek nodig zijn, met gerichte campagnes maar ook brede en publieke debatten over het programma, strategieën en tactieken. Dergelijke debatten moeten de kiezers, potentiële kiezers, sympathisanten en de bevolking in het algemeen voorbereiden op de kwestie van de macht, hoe daar te geraken en hoe kan geantwoord worden op het onvermijdelijke verzet van het establishment hiertegen. Om massaal te worden, zal het nodig zijn om de controle wat los te laten en ruimte te laten voor spontane initiatieven.
In Frankijk nam onze zusterorganisatie actief deel aan de campagne van France Insoumise, één van onze leden was kandidaat in de parlementsverkiezingen. In Groot-Brittannië verdedigen we het linkse programma van Corbyn tegen de aanvallen van de rechterzijde zowel binnen als buiten Labour. We doen hetzelfde in tal van landen waar er een nieuwe linkse wind is, zoals in de VS met Bernie Sanders. In België willen we hetzelfde doen met een groeiende PVDA. Nieuwe overwinningen voor de PVDA zullen stappen vooruit zijn voor de volledige linkerzijde. Het breekt het monopolie van de gevestigde partijen op de instellingen en een deel van de vakbondsleiding.
Het is uitermate positief dat de discussie over een breuk met de besparingen op een grotere schaal gevoerd wordt. Wij denken dat een breuk met het huidige beleid enkel kan geconsolideerd worden als we het beheer en de controle op de sleutelsectoren niet overlaten aan de private sector en de concurrentielogica. Zowel in het verre als het meer recente verleden zagen we dat linkse regeringen heel snel voor een keuze geplaatst worden om te buigen voor de kapitalistische klasse of veel verregaandere maatregelen door te voeren. Daarop voorbereid zijn, is geen luxe maar een noodzaak.
Om te vermijden dat de kapitalisten de economie blokkeren zodra er een linkse regering aan de macht komt, via beurs- of muntspeculatie of andere meer directe vormen van sabotage en economische destabilisatie, moet een socialistische regering de belangrijkste productiemiddelen, distributie en handel in publieke handen nemen. Door te beginnen met de grootste bedrijven en met een monopolie op buitenlandse handel, zou een socialistische regering starten met het plannen van de economie onder democratisch beheer en controle van de werkenden.
Onze directe taken
Als we brede lagen van de bevolking willen voorbereiden op de klassenstrijd waartoe een dergelijk scenario leidt, moeten we nu met de voorbereiding starten. Een arbeidersregering staat natuurlijk nog niet meteen op de agenda in ons land, er is nog een lange weg te gaan. Die weg zal niet rechtlijnig zijn, er zijn nog tal van scenario’s mogelijk die afhankelijk zijn van verschillende factoren. Zo is de PS nu wel in crisis, maar nog niet verdwenen. Er is ook de vraag wat de houding van de vakbonden zal zijn en hoe sterk de druk van onderuit zal zijn om te breken met de traditionele partijen.
Er hangt echter ook veel af van de PVDA zelf. Er opent zich een nieuwe periode met heel veel mogelijkheden. De PVDA zal onder druk staan om snel aan de macht deel te nemen. Het zou een grote fout zijn om samen te werken met partijen die een besparingsbeleid voeren. Maar tegelijk kan de PVDA het zich ook niet permitteren om verantwoordelijk geacht te worden voor de vestiging van rechtse coalities na de volgende verkiezingen, zowel in de gemeenten als op regionaal vlak.
Het realiseren van het enorme potentieel voor de PVDA en de volledige politieke en syndicale linkerzijde, zal voor een groot deel afhangen van de vraag of de PVDA een rol als motor van massabewegingen zal spelen. Bewegingen die open en democratisch zijn en waarin zowel leden als niet-leden van PVDA verenigd rond gemeenschappelijke doelstellingen actief zijn. Kiest de PVDA hiervoor of behoudt ze liever een strikte controle van bovenaf waardoor op de duur een remmende rol wordt gespeeld? Ook is het uitkijken naar de politieke benadering: zal de PVDA zich vooral aanvaardbaar opstellen voor toekomstige coalitiepartners of zal de partij net offensief opkomen voor een strijdbaar alternatief op basis van de belangen van de meerderheid van de bevolking waarbij het dit alternatief klaar en duidelijk als socialisme omschrijft?
