Birma: groeiende ontgoocheling in Aung San Suu Kyi

Vincent Kolo (Chinaworker.info) sprak met de Birmese student Ye Naing

In november 2015 haalde de pro-democratische NLD (Nationale Liga voor Democratie) een overweldigende meerderheid in de nationale verkiezingen in Birma (Myanmar). De NLD wordt geleid door Aung San Suu Kyi, Nobelprijswinnaar en dochter van de legendarische vrijheidsstrijder. De partij haalde bijna 80% van de zetels die verkozen worden. De vroegere militaire dictatuur legde een systeem op waarin de NLD verplicht wordt om met het leger samen te regeren. De generaals houden de controle over belangrijke onderdelen zoals leger en politie, de regeringsbureaucratie en de natuurlijke grondstoffen van het land.

We vroegen Ye Naing wat er veranderde sinds de verkiezingsoverwinning van de NLD. “Er is weinig veranderd, wat ironisch is. De verkiezingsslogan van de NLD was immers ‘Tijd voor verandering.’ Veel mensen zeggen dat we hen nog wat tijd moeten geven, dat het te vroeg is om te oordelen.”

De ontgoocheling is wel sterk onder activisten die voor democratie opkomen, onder jongeren en onder etnische minderheden. Bij tussentijdse verkiezingen in april om enkele vrijgekomen zetels in te vullen in het parlement was er een afname van de steun voor de NLD in de regio’s waar minderheden wonen. De partij haalde nog 47% terwijl dit in de parlementsverkiezingen van 2015 60% was.

Ye zegt dat hij voor de NLD stemde, maar niet verwachtte dat deze partij revolutionaire verandering zou brengen of strijd zou voeren tegen het Birmees-Boeddhistisch nationalisme en organisaties als de Patriottische Associatie van Birma (PAB), een chauvinistische kracht geleid door Boeddhistische monniken. Hij stemde voor de NLD in de hoop dat er minstens vrije meningsuiting en vrijheid van religie zou komen, met autonomie en decentralisatie in de regio’s met etnische minderheden die gebukt gaan onder de gevolgen van een jarenlange burgeroorlog tegen het Birmese leger.

“Ik hoopte dat de NLD de zwakken en kwetsbaren zou beschermen, de armen zoals de werkenden die tot 13 uur per dag moeten werken, de landbouwers van wie de grond afgepakt werd door het leger of de interne vluchtelingen uit de deelstaten Shan, Kachin, …”

Deze hoop is niet ingelost, zegt Ye. Iedereen, zelfs de meeste NLD-aanhangers, waren verrast door de omvang van de overwinning in 2015. De USDP (Eenheid, Solidariteit en Ontwikkelingspartij) die in 2010 was opgezet door de voormalige militaire dictatuur, speelde voor de verkiezingen de kaart van het racisme.

“Gesteund door de USDP trokken Boeddhistische monniken langs plattelandsgebieden van het land waar ze dreigden dat een NLD-overwinning het land zou omvormen tot een ‘Kalar land’ [Kalar is een verwijt dat doorgaans gebruikt wordt voor donkergekleurde Indiërs, maar ook voor moslims.].” Deze campagne botste op de populariteit van Aung San Suu Kyi. Er was een breed verspreide verkiezingsfraude door het leger, maar het hielp niet om de NLD van een overwinning te houden.

Nu groeit de frustratie over het feit dat de NLD, ondanks die grote meerderheid, als onderdeel van de nieuwe regering de oude repressieve wetten en methoden behoudt. “De NLD heeft een grote meerderheid in het parlement en kan dus wetten afschaffen of aanpassen. Maar de parlementsleden van de NLD weigerden bijvoorbeeld om het beruchte artikel 66(d) van de wet inzake telecommunicatie te schrappen, een artikel dat lijkt om de wetten die door het militaire bewind gebruikt werden om opposanten gevangen te nemen. NLD-politici gebruiken nu artikel 66(d) om mensen die bijvoorbeeld op Facebook uithalen naar Aung San Suu Kyi of andere partijleiders te vervolgen. Dit toont dat de partij niet voor vrije meningsuiting staat, terwijl dat toch een centraal element van democratie is.”

Wat is er sinds de verkiezingen veranderd in het leven van de massa’s? Birma is één van de armste landen van Azië: het gemiddeld inkomen ligt er lager dan in Noord-Korea. Kinderarbeid is schering en inslag, veel kinderen werken voor Chinese en Koreaanse textielbedrijven. Slechts de helft van de kinderen loopt school tot op het einde van het lager onderwijs.

“De school zou gratis moeten zijn, maar dat is niet zo. Schooluniformen, onze traditionele longyi, een dagelijkse lunchbox en de boeken kosten veel geld. Heel wat van de armste leerlingen haken af omdat ze geen geld hebben.”

De werkenden moeten overleven met erg lage lonen en lange werkdagen. De vakbonden zijn nog erg zwak of bestaan zelfs niet in de meeste fabrieken. Birma is een ideale prooi voor grote multinationals als H&M en Gap. In 2015, nog voor de overwinning van de NLD, werd een nieuw minimum dagloon van 3.600 Kyat (ongeveer 2,5 euro) ingevoerd. Maar een onderzoek door NGO’s toonde vorig jaar aan dat 61% van de werkenden klagen over de ‘negatieve gevolgen’ van het minimumloon dat gebruikt wordt om hardere arbeidsvoorwaarden op te leggen en om diegenen die geen zes dagen per week werken te straffen.

“De meeste fabrieken trekken zich niets aan van die minimumlonen. Er is weinig toezicht op de naleving van de arbeidswetten. Fabriekseigenaars dreigen de deuren te sluiten en naar andere landen te trekken. Zelfs in de publieke sector wordt de wet niet gevolgd: er wordt geen overloon voor overuren betaald en het recht op vakantie of weekends wordt niet nagekomen. Als de regering zich niets van de wet aantrekt, waarom zouden private bedrijven het dan doen?”

Een maand nadat de NLD-regering gevormd werd, onderdrukte de politie een staking in een houtfabriek in een voorstad van de hoofdstad Naypyidaw. De arbeiders protesteerden tegen een massale afdankingsgolf die volgde op de vraag van de arbeiders om betaald te worden voor overuren. De politie ging over tot massale arrestaties en beschuldigde de arbeiders ervan dat ze “onwettelijk bijeenkwamen en rel schopten.” De politie baseerde zich daartoe op de wetten die onveranderd zijn sinds de dagen van het oude regime.

“De politie valt onder het door het leger gecontroleerde ministerie van Binnenlandse Zaken. Maar de NLD zweeg hierover in plaats zich uit te spreken voor de arbeiders. De NLD toonde eenzelfde nalatige houding toen er een confrontatie was tussen landbouwers en de politie.”

De regering kondigde recent aan dat de nieuwjaarsvakantie (in april) van tien tot vijf dagen teruggebracht wordt. In deze vakantie trekken de meeste arbeiders, doorgaans migranten uit andere delen van het land, naar hun verafgelegen dorpen. “Nu wordt zelfs dit hen afgepakt,” zegt Ye.

Hij denkt dat de NLD-regering een samenwerking en compromis zoekt met de USDP en het leger, waarbij er overeenstemming tussen hen is rond het economisch beleid en rond de kwestie van de etnische minderheden in het land.

“Aung San Suu Kyi lijkt wel erg positief te staan tegenover de generaals. Ze had bijeenkomsten met maffiosi kapitalisten die superrijk worden door het land van de boeren af te nemen, kapitalisten die bijna gratis regeringsgebouwen en publieke grond krijgen en de markt monopoliseren. Ze zei aan deze kapitalisten dat ze verzoening met hen wil omdat ze ook burgers van Birma zijn.”

Er is duidelijk een probleem met de interne structuren van de NLD zelf. Voor een pro-democratiepartij is ze zelf niet zo democratisch. “De NLD werd door voormalige leden bekritiseerd wegens te autoritair met een machtsconcentratie bij een handvol mensen. Toen de partij vervolgd werd onder de militaire dictatuur, werd deze kritiek opgeborgen en was er een begrip dat het niet gemakkelijk was voor de partij om die politieke omstandigheden te overleven.”

“Maar de autoritaire interne methoden van de NLD bleken ook in de verkiezingsperiode. Er waren bijvoorbeeld geen moslimkandidaten voor het parlement. Het hoofdkwartier van de partij schoof bewust alle potentiële moslimkandidaten aan de kant. Vervolgens werd geopteerd voor die kandidaten die volledige trouw toonden aan Aung San Suu Kyi en de partijleiding. Wie het niet eens was met Aung San Suu Kyi kon hierdoor niet opkomen.”

De nationale kwestie in Birma is een kruitvat. Etnische Bamaren zijn goed voor 57% van de bevolking. Etnische minderheden stemden voor Aung San Suu Kyi in de hoop dat dit tot meer lokale autonomie zou leiden en een meer federaal systeem dat tot stand zou komen in de onderhandelingen over het einde van de langdurige burgeroorlog in het land.

Op 10 juli 2015 betoogden een 100-tal mensen in Antwerpen tegen de vervolging van Rohingya in Birma.

“Minderheden zoals de Rohingys, moslims en andere groepen voelen zich verraden. Aung San Suu Kyi verwijt beide kanten – het leger en de etnische gewapende krachten – verantwoordelijkheid voor de burgeroorlog. Maar het is het voormalige militaire regime dat de belangrijkste verantwoordelijkheid draagt. Het leger plunderde de grondstoffen in de staten waar de etnische minderheden leven, zonder dat ze hiervoor gecompenseerd werden.”

“Aung San Suu Kyi behoudt het status quo en neemt het niet op voor de rechten van minderheden. Toen ze aan de macht kwam, keken de Rohingya, moslims en Kachins hoopvol naar haar. Maar ze toonde geen enkele blijk van sympathie voor de minderheden. Zo bezocht ze vluchtelingenkampen en vertelde ze daar dat er maar twee opties waren: het vredesproces vervoegen of in de kampen blijven.”

Op die manier wilde de NLD druk zetten op verschillende etnische gewapende groepen om een vredesakkoord te aanvaarden dat niet aan hun eisen tegemoet komt. “Ze vroeg de oorlogsslachtoffers om voor vrede te kiezen alsof zij de oorlog voeren,” zegt Ye.

Het lot van de Rohingya kreeg wereldwijd aandacht en besmeurt de reputatie van Aung San Suu Kyi. De Rohingya werden door de VN omschreven als de “meest vervolgde minderheid ter wereld.”

“Rohingya zijn de inheemse moslimbevolking van de deelstaat Rakhine. Ze worden door de regering en de meerderheid van de bevolking gezien als illegale migranten uit Bangladesh. Er is een geschiedenis van spanningen russen de Boeddhisten in Rakhine en de Rohingya.”

De acties van het door Boeddhisten gecontroleerde leger komen neer op een etnische zuivering tegen de Rohingya. Ze worden uit hun huizen verdreven – een probleem dat nog erger werd onder de NLD-regering. Aung San Suu Kyi schokte heel wat van haar liberale volgers in de rest van de wereld toen ze recent verklaarde dat rapporten over hoe verkrachtingen als terreurwapen door het leger en door chauvinistische Boeddhisten werden ingezet, gewoon niet waar zijn.

“Er zijn verslagen over Rohingya vrouwen die slachtoffer werden van groepsverkrachtingen door de veiligheidsdiensten. Zij zijn niet de enigen: het Birmese leger heeft ook in de burgeroorlog verkrachtingen gebruikt als wapen. Het is dan ook revolterend om op de officiële Facebookpagina van Aung San Suu Kyi te lezen dat deze incidenten als ‘fake’ afgedaan worden.”

“Voor de verkiezingen werd er in de media al op gewezen dat ze zweeg over de Rohingya. We dachten dat dit een tactische stilte was om een gevoelig thema te vermijden en dat ze nadien rechten zou geven aan de Rohingya, onder meer het recht op burgerschap. Maar nu wordt het duidelijk dat Aung San Suu Kyi niet geïnteresseerd is in het lot van de Rohingya en hen wil laten rotten in de concentratiekampen of verdrinken op zee.”

 

Onze mening: geen vrijheid op kapitalistische basis

Door Dikang, Chinaworker.info

De overwinning van de NLD in 2015 en de schijnbare nederlaag van het brutale militaire regime werden wereldwijd verwelkomd. De dictatuur had massabewegingen tegen zich neergeslagen: eerst in 1988 en nadien opnieuw in 2007.

Westerse regeringen en internationale instanties zoals de VN en ASEAN gebruiken Birma als een model voor de ‘hervorming’ van autoritaire staten. De generaals deden een stap opzij en richten zich vooral op hun grote zakelijke belangen, maar ondertussen blijft de macht van het leger wel bijzonder groot. Zoals uit bovenstaand interview blijkt, proberen de NLD-leiders het op een akkoord te gooien met die militaire macht in plaats van het te bestrijden.

“We garanderen dat de militaire bedrijven hun activiteiten kunnen verderzetten,” verklaarde de verantwoordelijke van het economisch comité van de NLD, Han Tha Myint, in december 2015 aan de Wall Street Journal. “We moeten de huidige bureaucratie niet volledig overhoop halen,” voegde hij eraan toe.

Dit wijst eens te meer op het centrale probleem in de strijd voor democratie – en dit geldt voor alle “opkomende economieën” – met name dat democratie niet mogelijk is in het kader van het zieke kapitalisme en imperialisme. De enige kracht die een autoritair regime kan omverwerpen en het vervangen door een oprecht democratische regeringsvorm, is de arbeidersklasse ondersteund door andere lagen van armen en onderdrukten. Dat is een belangrijke les uit de Russische Revolutie van 100 jaar geleden.

Het programma van Aung San Suu Kyi omarmt het kapitalisme, de globalisering en de economische voorschriften van het IMF en de Wereldbank. Dit beleid doorvoeren waarbij de rijksten rijker worden en de armen armer, betekent dat beroep gedaan wordt op repressieve maatregelen en een staatsmachine onder controle van de elite om de meerderheid van de bevolking in de pas te doen lopen. De strijd voor echte democratie moet deze weg verwerpen, zoniet dreigen mislukkingen en zelfs een terugkeer naar dictatoriale regimes. De weg vooruit bestaat uit de opbouw van een arbeidersalternatief – een massale socialistische partij onder democratische controle van de leden – om het kapitalisme omver te werpen.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie