De brand in de Grenfell Tower in West Londen kon erg snel ontwikkelen. Getuigen beschreven de hartverscheurende taferelen van bewoners die het flatgebouw probeerden te ontkomen. Het is een vreselijke ramp en er volgde een golf van solidariteit met de getroffen bewoners en hun gezinnen.
Door Paul Kershaw, Socialist Party, Londen
We weten dat er veel doden vielen en minstens 74 mensen naar ziekenhuizen werden afgevoerd. Er waren minstens 20 ambulances ter plaatse. De details zijn nog niet volledig bekend, maar de moed van de brandweerlieden en de lokale bewoners is wel al duidelijk. De inzet van de brandweerlieden, de lokale bewoners en de ambulancediensten die erg snel reageerden, was opmerkelijk.
Naast een enorme sympathie en rouw, is er ook een gevoel van woede.
Leden van de vakbondsafdeling van Unite onder personeel in de sociale huisvesting werden de hele dag aangesproken door collega’s die bang zijn voor de gevolgen. Er is woede omdat de bekommernissen van de bewoners niet ernstig genomen werden en omdat deze vreselijke gebeurtenissen mogelijk konden vermeden worden.
Er zijn al langer problemen met het onderhoud van dit flatgebouw. Bewoners gaven aan dat er veiligheidsproblemen zijn. De bewonersgroep Grenfell Action Group verklaarde dat de eigenaars van het flatgebouw, het conservatieve gemeentebestuur van Kensington en Chelsea en de Kensington and Chelsea Tenant Management Organisation, meermaals op de hoogte gebracht werden van de “erg slechte brandveiligheid” in het gebouw. De actiegroep stelde dat alle waarschuwingen “in dovemansoren” vielen.
Kensington en Chelsea is een van de rijkste plaatsen van het land, maar er zijn ook nog heel wat gewone werkenden. De woede tegenover de huisvestingproblemen in de buurt vormde een belangrijke factor in de verrassende verkiezingswinst van Labour in het district. Die kandidaat voerde bij de verkiezingen van vorige week campagne rond huisvesting.
De bewoners kregen op voorhand het advies om bij brand binnen te blijven omdat de beveiliging van het gebouw voldoende tijd geeft aan de veiligheidsdiensten om hen te redden. Ooggetuigen verklaarden blij te zijn dat ze dit advies negeerden.
Vragen over de renovatie
Ooggetuigen stelden dat de recent aangebrachte buitenisolatie vuur vatte. Dit leidt tot vragen over de brandwerendheid van het gebruikte materiaal – geen nieuw probleem bij flatgebouwen. In The Guardian werd opgemerkt dat het bedrijf Rydon, de verantwoordelijke voor de renovatie van Grenfell Tower, alle verwijzingen naar deze renovatie meteen van zijn site had geschrapt.
De Londense brandweer had het over een “nooit geziene situatie.” Matt Wrack van de brandweervakbond FBU stelde op de televisie dat het onmogelijk zou moeten zijn dat een brand op deze manier ontwikkelt. De vakbond eist een grondig onderzoek naar het gebouw. Deze oproep kreeg ook navolging van de Unite-afdeling van personeel in de sociale huisvesting.
Zoals bij de recente terreuraanslagen wijst ook deze vreselijke gebeurtenis op de problemen als gevolg van het verminderen van het aantal brandweerlieden met 550 eenheden in Londen. Er werden tien brandweerkazernes gesloten en in andere kazernes werd het personeelsbestand afgebouwd. Het aantal doden bij branden is de voorbije jaren toegenomen. De cijfers over de tijd die nodig is om ter plaatse te geraken met de nooddiensten en de ambulances blijven stelselmatig onder de doelstellingen. De gezondheidszorg kon de crisis amper aan, maar toch worden bijkomende besparingen gepland.
Nationale gevolgen
De oorzaak van deze brand is nog niet bekend, maar er is ongerustheid omdat er overal in het land onaanvaardbare risico’s genomen worden.
In het parlement roept de All-Party Parliamentary Fire Safety and Rescue Group al Jaren op tot een herziening van de bouwvoorschriften. Er werden gebreken vastgesteld na een vernietigende brand in een flatgebouw in Southwark in 2009 waarbij zes doden vielen. Het ging onder meer om gebreken als een afwezigheid van een onderzoek naar brandrisico’s en de vaststelling dat de buitenbekleding van het gebouw onvoldoende brandwerend was.
Toenmalig minister van Huisvesting Gavin Barwell zei in oktober vorig jaar in het parlement dat de regering de wetgeving rond brandveiligheid zal herzien als antwoord op de brand van 2009. Ronnie King, een voormalige brandweercommandant en secretaris van het parlementair comité stelde begin maart dat er bij de bouwvoorschriften geen rekening wordt gehouden met de resultaten van het onderzoek naar de brand van 2009. (Inside Housing 7 maart 2017)
Het materiaal dat aangebracht werd om de isolatie te verbeteren, heeft de brandveiligheid ondermijnd. Begin dit jaar vroeg het magazine Inside Housing tevergeefs naar een datum waarop het onderzoek van de regering hierover beschikbaar zou zijn. De toenmalige minister van huisvesting, Gavin Barwell, verloor vorige week in de verkiezingen zijn zetel en werd hierna de kabinetschef van Theresa May.
Het antwoord beperken tot een aanpassing van de bouwvoorschriften volstaat niet, ook bestaande gebouwen moeten onderzocht worden. Dit kan veel kosten, maar het besparingsbeleid mag een aangepast antwoord niet in de weg staan.
De 400 tot 600 mensen die nu dakloos zijn, moeten zo snel mogelijk nieuw onderdak vinden in veilige en betaalbare huisvesting. De regering moet snel handelen en het argument van een gebrek aan middelen mag hier niet gebruikt worden.
Er is een grondig onderzoek nodig naar de brand in Grenfell Tower en de gevolgen hiervan voor huisvesting doorheen het land. Het onderzoek moet onafhankelijk van de regering gebeuren en moet conclusies kunnen trekken zonder rekening te moeten houden met het besparingsbeleid. De vakbonden en bewonersgroepen moeten een grote rol in het onderzoek spelen naast onafhankelijke onderzoekers.
Alle gemeentebesturen moeten onmiddellijk overgaan tot veiligheidsonderzoeken van sociale huisvesting en dringend investeren in veiligheid, voldoende branduitgangen, … Gemeentebesturen onder leiding van Labour moeten elke nieuwe besparingsoperatie weigeren. Er is verzet nodig tegen de privatisering van sociale huisvesting, herstellingen en renovatie. De Londense burgemeester Sadiq Khan moet tenslotte alle besparingen op de brandweer in Londen teniet doen.
Een activist van de Socialist Party in West Londen, Bob Sulatycki, stelde nog: “Het is duidelijk dat dit geen tragisch ongeval is, maar een voorspelbaar en crimineel gevolg van een beleid van besparingen, privatiseringen, gebrek aan democratische verantwoording en een bewuste politiek van verwaarlozing op zowel nationaal als lokaal vlak. Alle sociale huurders in de buurt en daarbuiten zijn geschokt door wat er gebeurde. Het is ook schandalig dat er bespaard werd op de gezondheidszorg in de buurt: het ziekenhuis van Charing Cross en andere ziekenhuizen waar nu de slachtoffers van de ramp behandeld worden, zijn bedreigd door besparingen en sluitingen.”
