Standpunt door Bart Vandersteene, woordvoerder LSP en Amerika-kenner
Na 100 dagen in zijn presidentschap heeft Trump de laagste steun ooit voor een Amerikaans president. Maar dat is op zich geen verrassing. Hij werd als tweede meest gehate politicus ooit verkozen. Zijn enige voordeel was dat hij het opnam tegen de enige politicus die nog meer veracht werd dan hijzelf: Hillary Clinton. Je zou denken dat Trump het als president geen vier jaar kan uitzingen. En dat klopt. Trump en zijn kabinet kunnen ten val worden gebracht. Maar daarvoor zal een juiste strategie noodzakelijk zijn. Indien dat niet lukt, is een tweede termijn van Trump in 2020 niet uitgesloten.
De eedaflegging van Trump eind januari ging gepaard met de grootste protesten uit de Amerikaanse geschiedenis. Miljoenen Amerikanen kwamen op straat om hun ongenoegen en walging te uiten over hun nieuwe president. De beurzen daarentegen floreerden. Het uitzicht op nog meer belastingverlagingen en financiële deregulering deed de grote aandeelhouders watertanden. Trump was voor een groot deel van de elite niet de eerste keuze. Maar de kapitalisten zijn flexibel. Eens Trump verkozen was, probeerden ze de voordelen van de situatie te benutten.
Het grootste probleem ziet het establishment in het massaal verzet en de sociale onrust. Om dat te bedwingen, kan het beroep doen op de leiding van de Democratische Partij. Die probeert zich aan het hoofd van de tegenbeweging te hijsen om er controle over te krijgen en het in ongevaarlijke wateren te brengen. Maar de autoriteit van de Democratische leiding kreeg forse klappen. Vanuit de beweging eigen onafhankelijke organisaties uitbouwen, is cruciaal.
Trump probeert daadkracht te tonen
De voorbije weken heeft Trump zich na enkele mislukte beleidsinitiatieven vooral gemanifesteerd op het buitenlands beleid waar hij noch straffe uitspraken noch militaire ingrepen schuwde. Naast het intimideren van andere landen is dit ook een klassieke en bloederige methode om de aandacht af te leiden van interne problemen. Daartoe lijkt Trump zijn eerder isolationistische opstelling in te ruilen voor een meer interventionistische buitenlandse politiek.
Wellicht is de lang aangekondigde aanval op de gezondheidszorg het thema dat op het grootste verzet kan botsen. Obamacare had beperkingen, maar garandeerde miljoenen Amerikanen minstens een vorm van gezondheidszorg. Dit was gebaseerd op private bedrijven die de facturen doorschoven naar andere verzekerden of naar de deelstaten. De hervorming van Trump is er niet op gericht om de zwakke elementen in Obamacare aan te pakken. Hij wil integendeel de toegang tot gezondheidszorg afbouwen. Dit zou dramatische gevolgen hebben voor miljoenen Amerikanen.
Nog nooit was er in de VS zo’n massale steun voor een universele en publieke gezondheidszorg in plaats van de huidige private verzekering. Bernie Sanders voert campagne rond dit thema en krijgt enorm veel steun. De Democratische Partij weigert dit standpunt te verdedigen omdat ze volledig in de zak zit van de farmaceutische en verzekeringsindustrie.
Sanders is ondertussen de populairste politicus in de VS: 57% van de bevolking heeft een positieve opinie over hem. In een rechtstreekse verkiezing tegen Trump zou hij volgens alle peilingen met de vingers in de neus hebben gewonnen, met gemiddeld 56% tegenover 44%. Dat een 75-jarige zelfverklaarde socialist de populairste politicus in het land is geworden, zegt veel over de aantrekkingskracht van socialistische ideeën op een groot deel van de Amerikaanse bevolking. Het zegt ook veel over de mate waarin de werkende klasse haar buik vol heeft van de twee grote politieke families. Deze verdedigen in grote lijnen eenzelfde politiek ten voordele van de kleine kapitalistische elite. Volgens 62% van de Amerikanen heeft de Republikeinse Partij geen voeling meer met de gewone bevolking. Voor de Democratische Partij is het verdict een dramatische 67%.
Het is een zoveelste bevestiging dat Trumps overwinning geen uitdrukking was van een groot enthousiasme over zijn programma. Het was een massale en resolute afwijzing van Hillary Clinton en alles waar haar kliek van het Democratische establishment voor stond.
De situatie schreeuwt om een nieuwe socialistische politieke beweging, onafhankelijk van Democraten en Republikeinen, en onafhankelijk van het grote geld. Helaas blijft Sanders de illusie voeden dat de Democratische Partij hervormd kan worden. Jammer genoeg brengt hij op die manier veel goede activisten in een doodlopende straat. Ondertussen sluiten vele duizenden Amerikanen aan bij expliciet socialistische organisaties, zoals onze zusterorganisatie Socialist Alternative. Er bestaat een enorm potentieel voor massa-acties tegen Trump, zijn kabinet en beleid. Overal in het land waren er al massale betogingen en acties van burgerlijke ongehoorzaamheid. Om de druk nog verder op te voeren, zullen ook werkonderbrekingen en stakingsacties noodzakelijk zijn. De strijd tegen Trumpcare kan daarvoor als katalysator dienen.
Elke vorm van verzet en oppositie tegen Trump die de vingerafdrukken draagt van de Democraten en/of de Clinton-clan is gedoemd om te mislukken. Enkel een massale beweging van de werkende bevolking, onafhankelijk van de door velen gehate Democratische Partij kan Trump verslaan en kan de basis leggen voor een links en sociaal alternatief.
