De berichten over de vervolging van holebi’s in Tsjetsjenië zijn schokkend. De regering ontkent dat er concentratiekampen zijn, maar voegt er meteen aan toe dat homoseksualiteit niet bestaat in het land. De regering ontkent betrokkenheid bij homofoob geweld omdat families dit zelf ‘regelen’. Internationale solidariteit met de LGBTQI-gemeenschap in Tsjetsjenië en Rusland is nodig!
Artikel door Anna (Antwerpen) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Kadyrov: marionet van Poetin
Tsjetsjenië is een deelrepubliek van Rusland in de noordelijke Kaukasus. Het is in principe een autonome regio van de Russische Federatie, maar in werkelijkheid een bijna onafhankelijk gebied. Tsjetsjenië is al lang een conflictgebied door de grote regionale verschillen in religie en cultuur. In 1944 vonden er onder Stalin grootschalige deportaties plaats van etnische Tsjetsjenen en Ingoesjen. Het doel was om de regio te ‘stabiliseren.’
De laatste decennia waren er nog twee oorlogen (1994-96 en 1999-2009) tussen Tsjetsjeense separatisten en het Russische leger. In 2000 werd de actieve oorlog beëindigd met de bombardementen van de hoofdstad Grozny en de vestiging van een pro-Kremlinregering onder leiding van Ahmat Kadyrov. Die was van de separatisten naar het Russische leger overgelopen.
Ramzan Kadyrov, de huidige leider van Tsjetsjenië, volgde zijn vader op nadat die bij een aanslag omkwam. Hij blijft de meest trouwe fan van Poetin, zo zegt hij het zelf. Dat is niet verwonderlijk gezien de royale financiele steun die hij van zijn idool krijgt.
Een voorbeeld dat aantoont hoe hecht de banden tussen Poetin en Kadyrov zijn en hoe corrupt het lokale regime is: tijdens de parlementsverkiezingen voor de Russische Doema was er in 2007 en 2011 telkens een officiële opkomst van 99% van de stemgerechtigde inwoners van Tsjetsjenië waarbij 99% van de stemmen naar Verenigd Rusland, de partij van Poetin met Kadyrov als lijsttrekker in Tsjetsjenië, ging.
De Tsjetsjeense politiek is een weerspiegeling van de Russische met een oligarchie die haar macht concentreert in bepaalde figuren om zo de controle over de economie en de politiek in handen te houden.
Homofoob geweld
Rusland is één van de meest homofobe plaatsen ter wereld en het wordt nog erger. Verenigd Rusland voert al jaren een beleid tegen de LGBTQI-gemeenschap vanuit het idee dat Rusland haar waarden verloor door te ‘verwestersen.’ Poetin haalt de Orthodoxe Kerk aan en heeft de scheiding tussen kerk en staat de facto opgeheven.
Dit alles versterkt homofobie: holebi’s zouden niet thuishoren in een traditioneel Russisch gezin. Zoals altijd op ogenblikken van crisis en afbouw van openbare diensten, wordt daarmee een gezin van man, vrouw en kinderen voorgesteld waarbij de ouders instaan voor alle huishoudelijk werk, inclusief de sociale taken die geprivatiseerd werden.
In Rusland worden ideeën van openheid als ‘gay’ voorgesteld. Maar ook de reactionaire terroristen van ISIS worden omschreven als ‘gekke homoseksuelen.’
Het maakt dat het gevaarlijk leven is voor Russische holebi’s. Hand in hand op straat lopen is uit den boze, zich organiseren is evenmin evident: ‘propaganda voor homoseksualiteit’ is immers verboden. De bevolking wordt tegen elkaar uitgespeeld. De verdeeldheid moet de grote sociale tegenstellingen in Rusland verbergen.
Alle vormen van protest worden overigens verzwegen: toen recent tienduizenden mensen op straat kwamen tegen de corruptie van premier Medvedev kwam dit niet in het nieuws. De staatsmedia zwijgen en de oppositie wordt de mond gesnoerd.
Wat er in Tsjetsjenië zelf gebeurt, is moeilijk met zekerheid te zeggen. De informatie is beperkt: de repressie beperkt zich niet tot holebi’s, ook opposanten en journalisten worden aangepakt. Er is sprake van meer dan 100 gevangenen, minstens 3 doden, vervolging van journalisten en strafkampen.
De Tsjetsjeense overheid ontkent: “Er zijn geen holebi’s in Tsjetsjenië, er is dus niemand om te vervolgen.” En nog: “Een klacht over een haatmisdrijf tegen homo’s zou onontvankelijk verklaard worden, want dat is een eermisdrijf en dat kan enkel aangemoedigd worden.” De overheid probeert families zelf aan te zetten tot geweld op holebi-familieleden.
Dit heeft een impact op het bewustzijn van de bevolking. Statistieken geven aan dat 74% van de respondenten in Rusland negatief stond tegenover de vraag of de samenleving holebi’s moet aanvaarden (Pew Research Center, 2013). Een groeiend aantal mensen (63% in 2015) staat positief tegenover de homofobe wetgeving in het land. Wat een contrast met de situatie 100 jaar geleden in Rusland: de revolutie van 1917 bracht onder meer de legalisering van het homohuwelijk mee, net als het recht op abortus, erkenning van transseksualiteit, stemrecht voor vrouwen, …
De val van het stalinisme, de crisis van de jaren 1990 toen alles wat niet vast zat geprivatiseerd werd, de hernieuwde crisis in de jaren 2000, gevolgd door een algemene daling van de levensstandaard, maakt verzet en een duidelijk antwoord op de verdelende aanvallen zeer moeilijk. Dit is een van de redenen waarom internationale solidariteit belangrijk is.
Wat nu?
De zaak krijgt steeds meer internationale aandacht. Op 20 april hielden Pride.be, Cavaria en andere LGBT-organisaties een actie in Brussel met een 500-tal aanwezigen. We kunnen niet vertrouwen op internationale instellingen en het establishment in Europa, maar moeten verder massaal mobiliseren en zo de druk opvoeren. Op de Pride in Brussel op 20 mei zullen we bijvoorbeeld actie voeren rond de situatie in Tsjetsjenië en Rusland (deze krant ging naar de drukker voor de Pride). Nadien stellen we voor om een protestactie aan de Russische ambassade te houden. Er is een petitie die door activisten in Rusland verspreid wordt. Teken deze petitie en moedig je omgeving aan om hetzelfde te doen!
-> Teken de online petitie
