Acht jaar is het al geleden. Op 18 mei 2009 kwam een einde aan de burgeroorlog die Sri Lanka jarenlang had geteisterd. De burgeroorlog eindigde niet met vrede, maar met een bloedbad waarin het Sinhalese establishment van toenmalig president Rajapakse komaf maakte met de Tamil Tijgers (LTTE) en meteen ook met grote delen van de Tamil bevolking in het algemeen. Op enkele weken tijd vielen meer dan 40.000 slachtoffers.
Onmiddellijk na de slachtpartij van 2009 waren er wereldwijd grote protestacties van uitgeweken Tamils. Zij vormen een minderheid in Sri Lanka en kwamen decennialang op voor het recht om hun taal te spreken en het recht op zelfbeschikking. De onderdrukking door de Sinhalese meerderheid versterkt de roep naar een onafhankelijk Tamil Eelam in het noorden en oosten van Sri Lanka. De grote protestacties van onmiddellijk na 2009 zijn vandaag veel beperkter, nochtans is er nog niets opgelost.
Acht jaar geleden merkten we op: “Nog voor de bevestiging van de dood van LTTE-leider Velupillai Prabhakaran, kondigde de Sri Lankese president Mahinda Rajapakse aan dat de oorlog beëindigd was. Voor de president betekende dit het bereiken van zijn doelstelling die bij de verkiezingen van 2005 werd aangekondigd: het vestigen van een eengemaakte natie met geen enkele autonomie voor de Tamil-minderheid in het noorden en oosten.” En nog: “De burgerlijke regering van Rajapakse zal geen blijvende vrede brengen en zeker geen welvaart voor de arbeiders en armen in Sri Lanka, zowel de Sinhalezen als de Tamils.”
Ondertussen is Rajapakse weggestemd als president. De beloften van zijn opvolger werden niet gerealiseerd. De spanningen lopen verder op, ook de nationale spanningen. Eind vorig jaar publiceerden we een interview met Siritunga Yajasuriya. Hij stelde: “De regimewissel zorgt voor relatieve vrijheid in vergelijking met wat er vroeger was. Werkenden, studenten en boeren kunnen voor hun rechten opkomen. Er is wat ademruimte, ook voor de linkerzijde. Maar het neoliberale beleid en de bijhorende onpopulariteit leiden tot hoogoplopende communautaire spanningen. Sinhalese extremisten winnen steun. Tegelijk ligt de elite van de Tamil politici onder vuur. De Tamil National Alliance steunde de nieuwe regering, maar de bevolking merkt geen fundamentele verbetering. Na twee jaar worden daden verwacht.”
In het noorden van het land, waar de Tamils een meerderheid vormen, zijn er op een bevolking van een half miljoen Tamils maar liefst 150.000 Sinhalese soldaten. Die soldaten zitten nu in de kazernes, maar ze zijn er wel. Ook blijven er enorme problemen met de grond: een deel ging terug naar de oude eigenaars, maar een groot deel blijft in handen van het leger. Het doet denken aan de kolonisatiepolitiek tegen de Palestijnen.
De oorlog heeft de vluchtelingenstroom verder aangewakkerd. Er waren al grote groepen Tamils in de diaspora, maar rond en na 2009 volgden er nog tienduizenden. Ook in ons land heeft de oorlog in Sri Lanka geleid tot een grote Tamil gemeenschap, voornamelijk in Antwerpen waar er enkele duizenden Tamils wonen. Tot een jaar of twee geleden, voor het aantreden van de nieuwe regering in Sri Lanka, werden de meeste vluchtelingen erkend. Sindsdien lijkt het beleid eruit te bestaan dat gewacht wordt. Er worden geen negatieve, maar ook geen positieve beslissingen genomen. Sommige vluchtelingen zitten hierdoor jaren vast in asielcentra. We kennen dergelijke vluchtelingen die al jaren in onzekerheid in een asielcentrum leven, maar tegelijk een vast arbeidscontract hebben in de horeca.
De Tamil diaspora in Antwerpen houdt op 18 mei activiteiten om het ‘einde’ van de oorlog in 2009 te herdenken. Er is een optocht van het monument voor de slachtoffers van de oorlog op de begraafplaats in Berchem naar het Centraal Station. Enkele militanten van Tamil Solidariteit grijpen 18 mei aan om bloed te geven aan het Rode Kruis. Het is symbolisch dat ervoor gekozen wordt om bloed te geven: we willen niet alleen stilstaan bij het verleden, maar ook bouwen aan de toekomst.
Met Tamil Solidariteit hebben we de voorbije jaren nadruk gelegd op de noodzaak om hier in België georganiseerd te zijn, ook op de werkvloer. Een paar honderd Tamils werken in de Antwerpse horeca, vaak met laagbetaalde en erg flexibele jobs. Afwassers die 11 euro per uur verdienen en met gebroken shiften werken: tussen de middagdienst en de avonddienst zitten enkele ‘vrije uren’. We proberen meer van deze werkenden syndicaal georganiseerd te krijgen, wat actief ondersteund wordt door ABVV Horval. Op 1 mei stapte een delegatie Tamils mee op met ABVV Horval tijdens de optocht in Antwerpen.
De slachtoffers van het verleden zijn niet vergeten. Elke Tamil vluchteling heeft wel iemand verloren: vader, moeder, broers, zussen, vrienden, … 18 mei is voor hen een dag van rouw en herdenking van een wonde die nooit zal verdwijnen. Tegelijk moeten we ons organiseren om dergelijke rampen in de toekomst te vermijden. Dat kan door in te gaan tegen elke vorm van onderdrukking en tegen het systeem dat leidt tot oorlog en ellende. Dat is waarom Tamil Solidariteit op 24 mei ook mee zal betogen tegen het bezoek van Trump aan België.
Schokkende documentaire van Channel 4 over ‘Sri Lanka’s Killing Fields’
Onderstaande documentaire werd enkele jaren geleden vertoond op Channel 4. Het is niet voor gevoelige kijkers: de horror is immers vreselijk.
