Zaterdag voerde Geneeskunde voor het Volk actie door met honderden patiënten naar Nederland te trekken om er eenmalig medicijnen aan te kopen. Daarmee werd gewezen op de grote prijsverschillen tussen beide landen. Waar in Nederland een openbare aanbesteding de prijzen drukt, krijgen de farmaceutische bedrijven bij ons de vrije hand. Het resultaat: wij betalen een pak meer.
De actievoerders kwamen op voor een Kiwimodel waarbij aanbestedingen bij de farmaceutische bedrijven de prijzen naar beneden halen. De verschillen tussen Nederlandse en Belgische prijzen is effectief groot: voor een neusspray betaal je bij ons tot 30 euro, in Nederland slechts 7 euro. Minister De Block reageerde vorige week op de actie en bijhorende tussenkomst in het parlement door PVDA-verkozene Van Hees met de stelling dat goedkopere prijzen tot “overconsumptie” kunnen leiden en het kiwimodel tot tekorten.
Deze argumenten zijn bij de haren getrokken: het aantal voorschriften voor geneesmiddelen zal niet toenemen omdat de prijzen lager zijn. Bovendien zijn de dure prijzen vandaag vaak een obstakel om toegang te hebben tot degelijke zorg. De gezondheid van wie het niet breed heeft, botst onvermijdelijk op de winsthonger van de farmaceutische sector.
Met een Kiwimodel de winsten van de farmaceutische sector aan banden leggen, kan zeker effect hebben. Maar het schakelt de winsthonger als drijfveer niet uit: dit blijft prioritair op de gezondheid van de mensen. Farmabedrijven kunnen de druk op de prijzen aangrijpen om op de arbeids- en loonvoorwaarden van het personeel te besparen. Als een openbare aanbesteding teveel voorwaarden oplegt in het belang van patiënten, is het mogelijk dat farmabedrijven het stelsel boycotten. Het is een andere sector, maar een openbare aanbesteding voor energie in de stad Barcelona leverde geen enkele kandidaat op toen het linkse bestuur voorwaarden oplegde inzake bestrijding van energie-armoede. Als we afhankelijk blijven van private bedrijven die enkel op winst uit zijn, hebben we het niet zelf in de hand.
Het Kiwimodel laat toe om de prijzen van geneesmiddelen wat te drukken, maar indien niet buiten het principe van de winsthonger wordt getreden, volstaat dit niet. De prijzen zijn niet het enige probleem. Denk maar aan de concurrentie tussen de farmaceutische bedrijven die maakt dat patenten ingezet worden om toegang tot nieuwe ontdekkingen af te schermen waardoor deze niet op grotere schaal kunnen toegepast worden. Bovendien zou een druk op de prijzen binnen het kader van de huidige farmaceutische sector leiden tot druk op de kosten, waaronder de lonen. In een land als België waar de farmaceutische industrie sterk staat, zou een neerwaartse druk op de lonen rampzalige gevolgen hebben. In de sector van de productie van vaccins, bij GSK, wordt ondanks de grote winsten steeds verder gegaan in het ondermijnen van de arbeidsvoorwaarden voor jongeren (geen contracten van onbepaalde duur meer en steeds meer onzekere tijdelijke contracten). Om die aanval op de arbeid- en loonvoorwaarden te rechtvaardigen, grijpt de directie terug naar het argument van de concurrentie.
Om een antwoord te bieden op de verschillende tegenstellingen in de farmaceutische industrie is er nood aan een nationalisatie onder controle en beheer van de gemeenschap als onderdeel van een nationale gezondheidsdienst. Gezondheid is te belangrijk om het aan de winsten van de private sector over te laten: hoog tijd om alles wat met zorg te maken heeft in publieke handen te nemen!
