De afgelopen dagen kwam Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten naar buiten met enkele opmerkelijke stellingen. Ze zei dat ‘onze manier van leven’ superieur is. Dit werd gecombineerd met een retoriek die hard leek op de uithalen van coalitiepartners N-VA en CD&V naar migranten en moslims in het bijzonder. Als mensen met een migratie-achtergrond het in ons land moeilijker hebben op vlak van onderwijs, tewerkstelling, … dan in de buurlanden, hebben ze dat aan zichzelf en hun ‘waarden’ te danken. Zo luidt het klassieke rechtse verwijt. Het asociale beleid van de regering wordt ondergesneeuwd onder een laagje moralistische verdeeldheid.
Voor een groot deel van de bevolking is het leven in België effectief beter dan in bijvoorbeeld Syrië of Irak. Maar waaraan ligt dat? Uiteraard heeft het veel te maken met de oorlogspolitiek die volgde op decennia van koloniale en neokoloniale plundering van volledige continenten waardoor het leven in landen als Irak en Syrië tot een hel is omgevormd. Rutten lijkt eraan voorbij te gaan dat de materiële omstandigheden het denken bepalen en niet omgekeerd. Over hoe die materiële omstandigheden tot stand kwamen, stelt ze zich al helemaal geen vragen.
Volgens Rutten kan de ‘superioriteit’ van de ‘westerse, liberale samenleving’ nog versterkt worden door onder meer de vakbonden af te bouwen en meer flexibiliteit op de werkvloer mogelijk te maken. In naam van de “nieuwe vrijheid” wil Rutten de werkgevers dus meer vrijheid geven om hun personeel lagere lonen te betalen en meer flexibiliteit op te leggen. Wil ze het aantal burn-outs nog verder opdrijven? Rutten speelt in op het neoliberale dogma dat vakbonden “ouderwets” zijn en een “rem op vooruitgang.” Vooruitgang zoals in steeds grotere ongelijkheid met amper 8 mensen die even rijk zijn als de armste helft van de wereldbevolking. Het IMF stelde recent vast dat het aandeel van arbeidsinkomen in het nationaal inkomen in de gevestigde industrielanden gedaald is van gemiddeld 55% midden jaren 1970 tot 51% vandaag. Anders gezegd: de lonen volgen de productiviteitsstijgingen niet en dit leidt tot meer ongelijkheid. In landen waar de vakbonden sterker achteruitgingen, is dit proces meer uitgesproken. Als de ongelijkheid in ons land beperkter is dan in heel wat andere, heeft dat veel te maken met de sterke positie van onze vakbonden (een positie waar de vakbondsleiding soms schrik van lijkt te hebben). De voorstellen van Rutten lezen als een pleidooi voor meer ongelijkheid, terwijl dit vandaag al leidt tot heel wat sociale problemen en een bijhorende afkeer van de gevestigde politici.
De woorden van Rutten over ‘superioriteit’ worden vooral onderbouwd met morele argumenten. Die kregen een forse deuk nu blijkt dat de liberale verantwoordelijken voor Buitenlandse Zaken – zowel Reynders als De Croo – de Belgische steun aan Saoedisch lidmaatschap voor de VN-Commissie voor Vrouwenrechten goedpraten.
Dat lidmaatschap is opmerkelijk: in Saoedi-Arabië mogen vrouwen niet met de auto rijden en mogen ze zelfs niet buitenkomen zonder begeleiding door hun man of een ander mannelijk familielid. Pas in 2015 konden vrouwen voor het eerst stemmen in de gemeenteraadsverkiezingen. In Saoedi-Arabië wordt de doodstraf actief toegepast met onthoofdingen zoals die ook door ISIS worden toegepast. In 2016 was er ophef over een Sri Lankese huishoudster – ‘huisslaaf’ is wellicht een betere omschrijving voor deze superflexibele job tegen lage loonkost – die tot de dood met steniging veroordeeld werd wegens overspel. Een verkrachte vrouw werd veroordeeld tot 200 stokslagen omdat ze ‘gelegenheid gaf’ tot de verkrachting toen ze met een niet-verwante man buitenshuis ging. Volgens de Global Gender Gap van het Wereldeconomisch Forum staat Saoedi-Arabië 134ste op 145 landen in een lijst van gendergelijkheid.
Toch stemde België voor het opnemen van Saoedi-Arabië in de VN-Commissie voor Vrouwenrechten. Uiteraard zou geen kat eraan denken om pakweg Marc Dutroux aan te stellen in een werkgroep over pedofilie of Vangheluwe in een commissie over misbruik in de kerk. De opname van de Saoedi’s in de VN-Commissie doet nochtans daaraan denken: een regime dat vrouwenrechten zo hard met de voeten treedt en waartegen activisten al zo lang campagne voeren, krijgt een rode loper uitgerold. De enige reden die hiervoor kan bedacht worden, moet bij de oliedollars gezocht worden.
Reynders zelf zegt dat “dialoog” belangrijk is, “hoe klein de kans ook is dat het iets oplevert.” Alexander De Croo stelde: “Ik spreek liever met mensen die een andere mening hebben, dan hen de rug toe te keren en zeker te zijn dat er niets zal verbeteren voor de vrouwen daar.” Tegenover aartsconservatieve regimes die vrouwenrechten bestrijden, stellen de liberalen zich welwillender op dan tegen migranten in eigen land. De oliedollars zijn duidelijk superieur aan de liberale moraal…
