Interview met Peshraw Mohammed, leidinggevende activist van het Socialist Review Centre in Iraaks Koerdistan
Peshraw Mohammed is een leidinggevende activist van het Socialist Review Centre in Iraaks Koerdistan. Hij is momenteel als vluchteling in Duitsland actief. Sascha Stanicic van SAV, de Duitse afdeling van het CWI, sprak met hem over de situatie in Iraaks Koerdistan.
Westerse regeringen en de media stellen de situatie in de Koerdische autonome regio van Noord-Irak graag voor als één van vrijheid en democratie. Jij moest uit die regio vluchten als socialistische activist. Wat is er aan de hand in die regio?
“De Koerdische bevolking in Irak werd decennialang brutaal onderdrukt door het regime van Saddam Hoessein. In de nasleep van de door de VS geleide oorlog tegen Irak in 1991 vestigde de Koerdische regio in Irak autonomie, waardoor de twee pro-kapitalistische partijen KDP en PUK de macht kregen. In de verkiezingen van 1992 haalden deze twee partijen samen zowat alle zetels in het parlement. De KDP wordt geleid door Massoud Barzani en de PUK door Jalal Talabani. Er ontstonden vrij snel conflicten rond de besteding van het geld van de douane aan de grenzen met Iran en Turkije. Er begon een burgeroorlog die drie jaar duurde. Onder leiding van Bill Clinton kwam er in 1997 een akkoord waarbij de regio Suleimaniyah onder controle van de PUK kwam en de rest van het gebied aan de KDP van Barzani werd toegewezen.
“Na de oorlog in Irak van 2003 vormden Talabani en Barzani een nieuwe gezamenlijke regering waarbij de macht werd gedeeld. Toen Talabani de president van de Iraakse republiek werd en zijn invloed in heel Irak probeerde uit te bouwen, concentreerde Barzani zich op het verwerven van vollediger controle op de olievelden en het onderwijs in de Koerdische regio.
“Het resultaat is dat de PUK verzwakt is met heel wat interne spanningen, terwijl de KDP eigenlijk de economie controleert en probeert om een economisch stelsel naar het voorbeeld van Dubai uit te bouwen, een economie gebaseerd op olie-inkomsten. Barzani had volgens de grondwet in 2013 moeten stoppen, maar hij weigerde de macht af te staan. In 2015 sloot hij het parlement. Parlementsvoorzitter Yussuf Mohammed, van de kleine partij “Veranderingsbeweging”, moet in Suleimaniyah blijven en kan niet naar de hoofdstad Erbil omdat hij het stempel van ‘vijand van de KDP’ kreeg.”
Zijn er acties en betogingen van onderuit?
“Er waren acties tegen het ondemocratisch karakter van het regime. Zo waren er in 2011 grote betogingen die begonnen op 17 februari. Het protest hield twee maanden aan. In 2014 begon er een economische crisis die negatieve gevolgen had op de sociale positie van de werkenden. Een flinke hap van het lonen ging verloren, heel wat werkenden zagen hun loon gehalveerd worden en velen werden gewoon niet betaald. Ik was in 2015 zelf tewerkgesteld aan de universiteit van Suleimaniyah en kreeg dat jaar slechts acht maandlonen uitbetaald, waarbij telkens slechts de helft van het loon werd betaald. Sindsdien waren er meer betogingen van werkenden, leraars, ambtenaren, … uit diverse sectoren.
“In Erbil zijn betogingen momenteel helemaal verboden. Deze maand was er een poging om te betogen tegen het legeroffensief tegen de Jezidi-bevolking. Iedereen werd opgepakt. Heel wat journalisten werden vermoord door regeringstroepen.
“In Suleimaniyah is de situatie een beetje anders en zijn betogingen toegelaten. Maar deze worden vaak aangevallen door gewapende troepen van de PUK en de Peshmerga, die zowel tegen ISIS vecht als tegen het eigen volk.
“De familie-Barzani heeft heel veel macht in handen. Familieleden van president Barzani hebben tal van centrale posities ingenomen.”
Het regime van Barzani wordt voorgesteld als een bondgenoot in de strijd tegen ISIS/Daesh. Kan het op dat punt gesteund worden?
“Barzani is een bondgenoot van Erdogan in Turkije. Er is een strategische overeenkomst met het Turkse leger dat in Iraaks-Koerdistan opereert om Barzani te steunen in zijn strijd tegen de Jezidi. Barzani verkocht ook heel wat licenties voor de uitbating van olievelden aan Turkse bedrijven. De samenstelling van het personeel in de oliesector is sinds 2003 sterk veranderd. Nu zijn er vooral migranten actief en is nog slechts ongeveer 20% Koerdisch.
“Het is een schande dat de Duitse regering en zelfs sommigen ter linkerzijde de Peshmerga steunen omdat ze denken dat deze tegen Daesh vecht. Toen Daesh de Jezidi aanviel in Sengal, waren het strijders van de YPG en de PKK die er gingen strijden tegen Daesh. De Jezidi-bevolking heeft zich daarop georganiseerd in eigen gewapende krachten, de Jezid Khan, die verbonden zijn met de YPG en de controle over de regio overnamen. Barzani begon toen een nieuw leger onder de naam ‘Rojava Peshmerga’ met als doel om een burgeroorlog tegen de Jezidi te beginnen. Ze bekampen de Jezidi met Duitse wapens, zo onthulde Der Spiegel. Gezien het strategisch belang van de regio Sengal is deze oorlog een groot cadeau voor Erdogan.”
Wat zijn de activiteiten van de politieke groep waartoe je behoort?
“Twee jaar geleden begonnen er betogingen in Suleimaniyah, maar er was geen leiding. Islamitische en burgerlijke krachten probeerden tussen te komen om het protest te controleren. In 2016 kwam het IMF naar Koerdistan en adviseerde het de regering om meer te privatiseren. De elektriciteitssector, hoger onderwijs en de landbouw zouden geprivatiseerd worden. De regering stelt dat de elementen van publiek bezit in deze sectoren “socialistisch” zijn en de oorzaak van de economische problemen.
“We kwamen tussen in de acties, organiseerden meetings en deden interviews op televisie. Maar dan werden we aangevallen door de KDP en de PUK. Ik moest spreken op een bijeenkomst in Erbil, maar de politie had de zaal gesloten. In Suleimaniyah werden al onze activiteiten verboden en we konden niet langer aan betogingen deelnemen omdat de politie ons persoonlijk tegenhield.
“We hadden toen geen politieke organisatie, enkel een cultureel en politiek centrum van marxisten: Socialist Centre Review. We proberen nu een nieuwe organisatie op te zetten, maar kunnen niet openlijk werken. Ik kreeg het advies van de veiligheidsdiensten om alle politieke activiteiten te stoppen of om het land te verlaten.
“Het Socialist Centre Review publiceert socialistische boeken, zoals klassiekers van Trotski en Luxemburg. We hebben heel wat materiaal in het Koerdisch vertaald, ook marxistische boeken die dicht bij onze politieke doelstellingen staan. Sommige boeken zijn aan hun tweede of derde druk toe, wat betekent dat er meer dan 1.000 van verkocht werden. Zo verkochten we meer dan 3.000 exemplaren van ‘Het Communistisch Manifest’ en zijn er van alle boeken van Trotski tussen 1.000 en 3.000 exemplaren verkocht. We hielden heel wat meetings voor studenten en werkenden en probeerden daarnaast in betogingen tussen te komen om zo te bouwen aan een nieuwe leiding. Nu proberen we een nieuwe politieke organisatie op te zetten. Er is een website en een magazine onder de titel ‘Alternatief.’ De eerste editie van het magazine moet volgende maand uitkomen. Via leden in ballingschap proberen we banden te creëren met socialisten in landen als Australië, Nederland, Groot-Brittannië en Duitsland.”
Jullie zijn de eersten die Trotski naar het Koerdisch vertalen. Waarom Trotski?
“Ik heb veel gelezen over de geschiedenis van het marxisme en de Russische Revolutie en stelde vast dat Trotski nooit in het Koerdisch was verschenen. Nochtans bood Trotski mij antwoorden op vragen als wat de bureaucratie was, waarom socialisme in één land niet werkt, waarom de Sovjet-Unie in elkaar stortte, … Maar ook voor de taken van socialisten in het Midden-Oosten geeft Trotski heel wat antwoorden. Zo begreep ik na het lezen van Trotski waarom de stalinistische politiek tot rampen leidde zoals de Iraanse revolutie van 1979.
“Door Trotski te bestuderen begreep ik dat de taken voor de revolutie gecombineerd worden. We hebben nu kapitalistische landen in het Midden-Oosten. Maar zonder democratische rechten voor de bevolking. We moeten opkomen voor democratische rechten en ook voor socialisme, beiden zijn met elkaar verbonden. De ervaring van 25 jaar kapitalistische autonomie van de Koerdische regio in Irak toont aan dat zelfbeschikking op kapitalistische basis niets oplost voor de massa’s. Er is socialistische verandering nodig met arbeidersdemocratie. Trotski geeft ideeën over hoe dit kan. Dat is waarom ik besloot om Trotski te vertalen. Zelf vertaalde ik als vijf boeken van Trotski en nu werk ik aan zijn ‘Geschiedenis van de Russische Revolutie,’ ‘Marxisme in onze tijd’ en ‘De Verraden Revolutie.’”
In Duitsland werk je samen met SAV, de Duitse afdeling van het CWI. Waarom?
“Toen ik in Duitsland aankwam, zocht ik contact met SAV. Ik nam deel aan het nationaal congres van SAV en kon er spreken. Dit is een nieuwe ervaring voor mij. SAV en het CWI staan dicht bij onze ideeën en politieke doelstellingen. Ik hoop dat we kunnen samenwerken aangezien we beiden socialisme en internationale revolutie willen. Hopelijk kunnen socialisten in Duitsland solidariteit organiseren voor ons en onze strijd voor verandering in Koerdistan.”
