De door de bolsjewieken geleide Russische Revolutie van 1917 zorgde voor een schok doorheen de wereld. De wereldwijde kapitalistische keten brak in zijn zwakste schakel. Het idee dat de werkenden, armen en meest onderdrukten de tirannie, het geweld en het privaat bezit van de kapitalisten stopten, was ook bijzonder inspirerend in de VS. De Russische Revolutie en de vestiging van de eerste democratische arbeidersrepubliek zorgde voor een nieuw politiek paradigma dat een grote invloed had op de zwarte bevolking. De voortrekkers op politiek en cultureel vlak van de historische zwarte bevrijdingsbeweging leunden over naar de revolutie en haalden er veel lessen uit, ook op vlak van strijdmethoden.
Artikel door Eljeer Hawkins
Van Harlem tot Rusland
Dit was onder meer het geval met sleutelactivisten zoals de zwarte voortrekker van de Socialist Party en vakbondsactivist A. Philip Randolph die samen met Chandler Owens het magazine ‘Messenger’ uitgaf. Ze gaven hun volledige steun aan de revolutie en werden spottend de ‘Lenin en Trotski van Harlem’ genoemd.
De revolutie beïnvloedde het denken en het politieke programma van organisaties als de African Blood Brotherhood (ABB) van Cyril Briggs, een in West-India geboren radicale activist. De ABB was een volledig zwarte organisatie die een revolutionair nationalisme combineerde met communistische standpunten. Het zou nauwe banden ontwikkelen met de Communist Party (CP) en leverde een belangrijke theoretische bijdrage aan de zwarte bevrijdingsbeweging. Historicus Mark Solomon stelde dat de ABB van Briggs “probeerde om de thema’s van patriottisme, anti-kapitalisme, anti-kolonialisme en georganiseerde verdediging tegen racistisch geweld te combineren.” (Solomon, ‘The Cry was Unity: Communists and African-Americans, 1917-1936).
De Russische Revolutie gaf artiesten en activisten een nieuw ideologisch kader om in te gaan tegen de politieke koers van Marcus Garvey’s Pan-Africanist Universal Negro Improvement Association, de grootste zwarte beweging uit die tijd, en de hervormingsgezinde vanuit de middenklasse geleide National Association for the Advancement of Colored People. Zo nam de in Jamaica geboren activist Claude McKay, de auteur van het bekende gedicht ‘If we must die’, als afgevaardigde deel aan het vierde congres van de Communistische Internationale in 1922. Hij bleef een jaar in Rusland voor discussies met leidinggevende leden van de Comintern, waaronder Leon Trotski.
Waarom haalden zwarte activisten inspiratie uit de Russische Revolutie en de Bolsjewieken? Zoals we in de brochure ‘Marxism and the Fight for Black Freedom’ opmerkten: “Het standpunt van de Bolsjewieken over de nationale kwestie was essentieel voor de overwinning van de Oktoberrevolutie. Er werd sterk nadruk gelegd op het recht op zelfbeschikking van alle nationaliteiten die onderdrukt werden onder het tsaristische rijk en er was verzet tegen elke uiting van groot-Russisch chauvinisme. Dit was van groot belang om klasseneenheid te bekomen in het proces van de revolutie.”
Dit speelde ook een grote rol in de invloed van de revolutie op radicalen onder de onderdrukte volkeren van de hele wereld.
De Bolsjewieken dwongen de Amerikaanse socialisten om hun standpunt over de rassenkwestie te herzien. Zoals James Cannon, een leidinggevende Amerikaanse marxist, opmerkte: “Lenin en de Bolsjewieken onderscheidden zich van alle anderen in de internationale socialistische en arbeidersbeweging door hun aandacht voor de problemen van onderdrukte naties en nationale minderheden, en door hun bevestigende steun aan de strijd voor vrijheid, onafhankelijkheid en het recht op zelfbeschikking. De Russen in de Comintern waren erg hard tegen de Amerikaanse communisten om af te stappen van hun onuitgesproken vooroordelen en om aandacht te schenken aan de specifieke problemen van de zwarte Amerikanen en een werking onder deze bevolking te organiseren en hun bekommernissen naar voor te schuiven onder de blanke gemeenschap.” (Trotsky, On Black Nationalism and Self-Determination)
De Communistische Partij en zwarte bevrijding
De rol van de jonge Communistische Partij in de strijd voor zwarte bevrijding is erg leerrijk voor werkenden, jongeren en zwarten die vandaag een beweging proberen op te bouwen.
Het was pas in de jaren 1930 dat de Communistische Partij een significante basis onder de zwarte arbeidersklasse kon uitbouwen. De partij verdedigde de Scottsboro Boys, negen jonge zwarten die valselijk beschuldigd werden van het verkrachten van twee blanke vrouwen in Alabama. Deze campagne was doorslaggevend om een basis uit te bouwen onder Afro-Amerikanen.
Tragisch genoeg werden de Sovjet-Unie en de Comintern toen reeds gedomineerd door het stalinisme. Hierdoor werden alle nationale afdelingen marionetten van het Kremlin dat de klassenstrijd ondergeschikt maakte aan de stalinistische greep op de macht. De rol van de Communistische Partij in de VS werd een obstakel voor de werkenden en de armen in het opzetten van een eigen massale partij die onafhankelijk was van de Democraten en de Republikeinen. De gevolgen hiervan voelen we tot op vandaag.
Maar ondanks de vele en verregaande politieke fouten van de CP, waren er ook krachtige voorbeelden van inspanningen om de dagelijkse bekommernissen van zwarte werkenden op te nemen en om gelijkheid te bekomen in de Amerikaanse samenleving te bekomen.
In het noorden was de CP erg actief in het organiseren van werklozen, het bestrijden van uithuiszettingen, campagnes tegen politiegeweld en voor het syndiceren van werkenden. In het zuiden van de VS hielp de CP de arbeiders organiseren in onder meer de textiel- en de staalsector. Er waren belangrijke stakingen zoals de textielstaking in Gastonia, North Carolina, in 1929 of de mijnwerkersstaking van 1931 in Harlan County, Kentucky. De CP probeerde ook pachters te organiseren in een vakbond.
Er waren antiracistische campagnes in de vakbonden om de blanke suprematie en de vooroordelen tegenover zwarten te bestrijden. Zeker onder de blanke werkenden in het zuiden was dit van groot belang. De CP had een tijdlang een momentum en had met een correcte benadering rond de opbouw van een massale arbeiderspartij een groot deel van die blanke zuidelijke arbeiders kunnen overwinnen. De CP groeide op zijn hoogtepunt tot 100.000 leden met een sterke basis onder zwarte werkenden, zeker in enkele centrale steden in het noorden.
De erfenis van de Russische Revolutie en de werking van de Communistische Partij onder de zwarte werkenden en jongeren in de jaren 1930, in het bijzonder met de campagne voor de Scottsboro boys, zorgden voor de eerste zaadjes die zouden leiden tot de zwarte bevrijdingsbeweging in het zuiden in de jaren 1950, 1960 en 1970. Ondanks alle beperkingen van de CP toonde het ook aan wat een socialistische organisatie met een antiracistisch programma en basis onder de werkenden kan bereiken.
