Wellicht is het aandeel van de Belgen dat beweert dat het probleem van de koopkracht vooral een psychologisch gegeven is, gedaald tot minder dan 12% van de bevolking. De 88% anderen voelen immers aan de lijve wat de gevolgen zijn van de krimpende koopkracht. Ze besparen op uitgaven en kunnen minder opzij zetten.
29% van de Belgen spaart vandaag minder dan bij het begin van de crisis, dat blijkt uit een enquête van Citibank. Uit deze studie blijkt ook dat 12% meer moet lenen om rond te komen. 44% heeft zijn of haar budgetbeheer niet aangepast. De dalende koopkracht heeft echter niet alleen gevolgen voor de financiële agenda van de Belgen. Er wordt namelijk fors bespaard op een aantal uitgaven.
88% stelt de besparen als gevolg van de dalende koopkracht. De besparingen hebben vooral betrekking op ontspanning (43%), verwarming (43%), kledij (36%), huishoudtoestellen (30%),… Meer dan 20% bespaart ook op voeding en reeds 7% op uitgaven voor gezondheidszorg! Er wordt dus ook bespaard op essentiële zaken. Bovendien blijkt dat deze studie in de lijn ligt van een eerdere enquête op initiatief van ING in samenwerking met de Gentse universiteit en De Tijd.
De cijfers zijn veelzeggend en bevestigen dat er geen sprake is van “hysterie” rond de koopkracht, maar van een reële afname ervan! Het sparen van gezinnen daalt dit jaar tot een historisch dieptepunt, in 2008 zullen gezinnen volgens het Federaal Planbureau nog slechts 11,5% van hun netto-inkomen sparen (tegenover 12,4% vorig jaar). Meer dan de helft van de gezinnen kan niet meer sparen.
Er is bovendien niet bepaald beterschap op komst. Sinds het begin van dit jaar heeft een gemiddeld gezin al 439 euro extra moeten uitgeven door de dure olie. Dat stelt Ivan Van de Cloot (ING) die meteen ook berekende dat energie voor een gemiddeld gezin in 2008 1.500 euro meer zal kosten dan tien jaar geleden. Zijn collega bij KBC, Van Craeynest, schat dat een gemiddeld gezin in 2008 599 euro extra zal uitgeven aan energie. Dit maakt de voorstellen van bijvoorbeeld de NMBS-directie inzake de lonen meteen concreet: de directie wil haar personeel dit jaar 320 euro bruto geven (index inbegrepen). Dat volstaat niet eens om de extra kosten voor energie te betalen.
De economen houden ons voor dat de stijgende prijzen niet leiden tot verarming. Ze stellen dat het gemiddelde inkomen in 2008 sneller zal stijgen dan de prijsstijgingen. Wellicht gaat het daarbij vooral om de lonen van de topmanagers, want gewone werkenden of uitkeringstrekkers weten wel beter. Zij beginnen massaal te besparen op hun uitgaven.
