Witte Woede: resultaten en vooruitzichten

De social of non-profit is een zeer complex kluwen wat betreft bevoegdheden en is zeer heterogeen van samenstelling. Enerzijds hangen de sectoren af van federaal, regio en/of gemeenschap en anderzijds behoren ze ofwel tot de publieke of de private sector … of een mengvorm (bijvoorbeeld de hybride ziekenhuizen met zowel een publieke als een private component) Het is dan ook zeer belangrijk voor de werknemers om in een zo groot mogelijke eenheid naar buiten te komen en actie te voeren.

Dat dit niet altijd van een leien dakje gaat, heeft het verleden al genoeg bewezen. Al te vaak is het de private sector in de social / non- profit die de kar trekt van de witte woede terwijl de openbare sector  sporadisch eens komt piepen. Vanuit de vakbondsapparaten van de openbare sector is er de neiging om zich eerder te identificeren als ambtenaar dan als werknemer in de zorg, wat uiteraard een valse tegenstelling is. Het hangt natuurlijk ook samen met de andere, “betere”, arbeidsvoorwaarden (in vergelijking met de privésectoren) maar de laatste jaren zien we duidelijk een beweging van neerwaartse  nivellering van die arbeidsvoorwaarden: de werknemers van het Aalsterse ASZ kunnen hier over  getuigen. Zij hebben zich meermaals moedig geweerd met langdurige stakingen maar dit was niet genoeg om een nationale trend te keren. De openbare ziekenhuizen in Vlaanderen zijn aan een uitdoofscenario bezig: het zijn eerder hybride ziekenhuizen waarbij er niet meer overgegaan wordt tot vaste benoemingen (met uitzondering van het UZ Gent) en zullen ongetwijfeld mettertijd 100 procent privaat worden. De werkgeverskoepel van de openbare ziekenhuizen in Vlaanderen (ICURO) is reeds gefusioneerd met het katholieke Zorgnet. In Brussel en Wallonië bestaat er echter nog wel een volwaardige publieke ziekenhuissector.

Anderzijds slaagden de Vlaamse sectoren er vorige keer in om een meerjarenakkoord met inhoud af te dwingen (bijvoorbeeld 90% van een volwaardige 13e maand) terwijl de federale sectoren verweesd achterbleven met mini-akkoordjes met flutinhoud …

We kunnen bovenstaande alinea’s samenvatten als: “Alles wat ons verdeelt, verzwakt ons!”

Laat ons even recapituleren alvorens naar de toekomst te kijken. Er waren 2 acties nodig naar het kabinet van minister De Block toe om een datum vast te leggen … waarop de vergaderkalender van de onderhandelingen voor een nieuw sociaal akkoord  voor de federale sectoren kon vastgelegd worden  (17 januari) Dit lijkt vrij absurd en belooft weinig goeds voor het verdere verloop. Maar zoals we al geruime tijd weten, is sociaal overleg helemaal geen prioriteit voor deze besparingsregering en dat drukken we dan nog zeer zacht uit.

De eerste actie op 24 november van alle sectoren (zowel privé als publiek) van de social / non-profit was de grootste betoging  van de sector in 20 jaar met méér dan 20.000 manifestanten. Aangezien concrete afspraken (die nochtans beloofd waren door het kabinet) uitbleven, werd er nog vóór het jaareinde op 22 december een militantenactie georganiseerd met zo een 1000tal deelnemers aan het kabinet van De Block. De Nederlandstaligen gingen aansluitend in betoging gaan aankloppen bij de Vlaamse regering.

De huidige context maakt de zaken alleen nog maar ingewikkelder.   We worden immers met heel wat veranderingen tegelijkertijd geconfronteerd: discussie rond de toekomst en de opleidingen van de zorgberoepen (vernieuwing KB 78) , structurele hervormingen van het zorglandschap (de reorganisatie van de ziekenhuizen in netwerken , de nieuwe ziekenhuisfinanciering, de pilootprojecten om ziekenhuisopnames zo kort mogelijk te houden, de verdere afwikkeling van de regionalisering van bepaalde delen van de zorg) en uiteraard dit alles mooi overgoten met een besparingssaus om U tegen te zeggen.  En dan is er ook nog het eisenplatform voor een nieuw sociaal akkoord … dat zouden we bijna nog vergeten!

We kunnen alleen maar vaststellen dat de officiële communicatie van de vakbonden naar buiten toe er amper in slaagt om de samenhang van al die veranderingen op verschillende niveaus te duiden, wat enkel de verwarring op de werkvloer doet toenemen. Dat dit echter wél mogelijk is, bewijst o.a. de facebookpagina “De weerbare verpleeg- en zorgkundige” die bij opstart meteen viraal ging met een cartoon over de rimpeldagen.

Resultaten

Eind oktober zag het er echt niet goed uit toen het gemeenschappelijk vakbondsfront ontvangen werd op het kabinet van De Block in verband met de hervormingen van KB 78 (het juridisch raamwerk voor de gezondheidszorgberoepen) Toen werd er gesuggereerd dat de zorgkundigen niet langer erkend zouden worden als een gezondheidszorgberoep en dus niet zouden opgenomen worden in de nieuwe WUG (gecoördineerde Wet op de Uitoefening van de Gezondheidszorgberoepen) De toekomst van de A2- opleidingen werden ook in vraag gesteld. Kort voor de actie op 22 december werd de bocht van het kabinet wereldkundig gemaakt: de zorgkundigen zullen eveneens in de WUG opgenomen worden en de HBO 5 opleiding (de Vlaamse A2) hoeft niet te vrezen voor de toekomst.

Langs Franstalige kant ligt het echter wat complexer.  In tegenstelling tot de “Vlaamse” HBO 5 (niveau 5 = gegradueerden) is de “Waalse” A2 een opleiding die resulteert  tot het behalen van het diploma van gebrevetteerde verpleegkundige op niveau 4. Dit blijft problematisch wat betreft de Europese richtlijn voor de erkenning van verpleegkundige. De recente verlenging van de studieduur van de gebrevetteerden met 6 maand tot 3,5 jaar geldt als een TIJDELIJKE overgangsmaatregel terwijl men achter de coulissen aan een nieuwe opleiding op secundair niveau timmert.  Of dit een opleiding tot verpleegkundige wordt, is twijfelachtig. De kans is groter dat dit uiteindelijk een soort van “zorgassistent” wordt … die overeenstemt met de natte droom van de verpleegkundige beroepsorganisaties over de “Healthcare Assistent” op Europees niveau.  De corporatisten van de beroepsorganisaties willen al jaren af van de A2 opleidingen om zo van het beroep een elitair paradepaardje te maken. Maar hierover later meer: we hebben immers een veldslag gewonnen maar nog niet de oorlog!

Start onderhandelingen

Zoals reeds aangehaald, had de eerste ontmoeting in het kader van een nieuw sociaal akkoord (federale sectoren) plaats op 17 januari in de aanwezigheid van ministers De Block en Peeters. Alle vakbonden waren hier aanwezig, zowel van de private als de openbare sector. Ook de werkgevers van de privésector gaven present. De manier van werken werd op deze vergadering vastgelegd. Bij de discussie over de eindeloopbaan zal ook minister van pensioenen Bacquelaine betrokken worden.

Tot hiertoe blijft het echter gissen naar het budget dat de regering aan een nieuw sociaal akkoord wil besteden. Minister De Block benadrukte opnieuw dat aan de huidige ADV-regeling niet geraakt wordt tot er een nieuw sociaal akkoord uit de bus komt. Voor we “HOERA!” roepen, toch even de opmerking maken dat dit ook zou kunnen betekenen dat men de vakbonden voor een dilemma wil plaatsen à la de pest of de cholera: het concreet bedrag van de besparingen ligt immers vast.

Vandaag (vrijdag 20 januari) starten de gesprekken met de Vlaamse regering.

Toekomstige acties?

Op 23 januari plannen de Franstaligen een militantenactie waarbij ze langsgaan bij de partijhoofdkwartieren van PS en CDH en de diverse bevoegde kabinetten. Dit is eigenlijk naar analogie van wat de Nederlandstaligen deden op de actie van 22 december. Op zich is dit een goede zaak om het vuur van de acties aan de  gang te houden.

Op basis van de ervaringen in het verleden heeft het gemeenschappelijk vakbondsfront van de privésectoren al gebrainstormd over eventuele toekomstige acties wanneer de onderhandelingen niets of te weinig zouden opleveren. Er wordt gesproken van een nieuwe grote betoging tussen het krokus- en paasverlof, nadien gevolgd door militantenacties die uiteindelijk uitmonden in echte stakingen eind mei, begin juni.  Dit is natuurlijk nog maar een eerste idee dat geen rekening houdt met het ritme van enerzijds de resultaten van de onderhandelingen en anderzijds de concrete effecten van de zware besparingen en hervormingen in o.a. de ziekenhuissector.

Wie meent dat een nieuw sociaal akkoord (mét inhoud) tot stand zal komen zonder slag of stoot, getuigt van een enorme naïviteit. Veteranen van de witte woede weten wel beter!

Voor updates: zie facebook: “De weerbare verpleeg- en zorgkundige”

Foto: socialisme.be

 

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie