Nieuwe acties gepland op 24 november
Op 26 oktober was er een historische studentenstaking in Spanje met 200.000 betogers. Het initiatief ging uit van de Sindicato de Estudiantes (SE). We spraken met Ana Garcia, de algemeen-secretaris van SE. De studentenstaking was tegen de besparingen op het onderwijs en tegen de nieuwe algemene ingangsexamens die de regering wil opleggen. Er volgen nieuwe acties op 24 november. Ana is ook lid van Izquierda Revolucionaria, een marxistische organisatie in Spanje waar het CWI (en haar Spaanse organisatie Socialismo Revolucionario) discussies mee hebben om tot een grotere politieke samenwerking en solidariteit te komen.
Eerst en vooral gefeliciteerd met het historische succes van 26 oktober. Kan je ons een idee geven van de omvang van de beweging?
“We denken dat de kracht van de betoging overeenkwam met de Ernst en de brutaliteit van de aanval van de regering op het publieke onderwijs. Onder scholieren was de deelname aan de staking erg groot: 90% staakte. Onder oudere scholieren in de laatste jaren van het middelbaar onderwijs was dat nog meer. Zij zullen immers op korte termijn de gevolgen van de aanvallen van de regering ondergaan.
“De betogingen op 26 oktober waren fenomenaal. Er waren niet alleen grote optochten in de grootste steden met 60.000 jongeren in Madrid en 50.000 in Barcelona, er waren ook meer dan 70 betogingen in steden en dorpen doorheen het land. De kracht van de betogingen en de deelname aan de staking was in alle regio’s en alle delen van het land erg sterk.
“In Bilbao, de grootste stad van Baskenland, waren er 10.000 betogers wat meteen de grootste jongerenbetoging in vele jaren was. In Catalonië was de betoging in Barcelona historisch, maar er waren ook duizenden betogers in kleinere Catalaanse steden. De enorme kracht van de mobilisaties in Baskenland, Catalonië en Galicië, ondanks verzet ertegen van heel wat nationalistische jongerenverenigingen, was erg belangrijk.
“In de rest van het land, van Galicië tot Andalucia en Murcia tot de Canarische Eilanden waren het de grootste betogingen in jaren, meestal sinds de grote ‘marsen voor waardigheid’ van maart 2014.
“In Madrid sloten de lerarenvakbonden bij de actie aan. Meer dan 60% van het onderwijspersoneel was in staking. Dit toont het enorme potentieel voor nieuwe veralgemeende stakingsbewegingen. Een volledige onderwijsstaking is mogelijk. We zullen er alles aan doen om dit op 24 november te realiseren.
“Onze staking symboliseert het begin van een nieuwe fase van de klassenstrijd in Spanje. Er volgt een nieuw en explosief scenario na de periode waarin de hoop en verwachtingen van velen zich op het electorale terrein concentreerden. De crisissen in de PSOE en in mindere mate in Podemos zijn daar uitdrukkingen van. Onze staking viel samen met het historische verraad van de PSOE-leiding die de macht overdroeg aan de rechtse Partido Popular.
“We zijn trots dat we het eerste massale antwoord op dit verraad brachten en meteen een waarschuwing gaven aan de nieuwe regering van Rajoy over het verzet van werkenden en jongeren waarop deze zal botsen.”
Hoe werd de staking voorbereid? Namen de leraars enkel in Madrid aan de acties deel?
“De laatste aanvallen van de regering op het onderwijs werden op laffe wijze aangekondigd in de zomervakantie. Op die manier probeerde de regering de beweging te verrassen en gebruik te maken van de ‘rustige’ vakantieperiode.
“Met de Studentenvakbond begrepen we meteen het belang van de aanvallen en de noodzaak van een militant antwoord. We kwamen meteen met een voorstel tot discussie hierover binnen het ‘Platform ter verdediging van het publiek onderwijs’, een verenigd platform van onderwijsbonden, ouders en studentenorganisaties dat voortkwam uit de massale ‘Marea Verde’ (groene vloed) beweging tegen de onderwijsbesparingen van 2012. We stelden daar een algemene staking in het onderwijs voor.
“Het antwoord van leiders van de grootste vakbonden – CCO, UGT en STEs – bestond uit een akkoord over de ernst van de aanvallen en het gevaar dat deze vertegenwoordigen. Maar ze weigerden om een staking uit te roepen. Jammer genoeg is dat de dominante positie binnen de vakbonden in het algemeen op dit ogenblik. De besparingspolitiek wordt in woorden verworpen, maar de meeste vakbondsleiders verdedigen in de praktijk een beleid van sociale vrede en demobilisatie. Dat is een van de factoren die de burgerij erg goed uitkomt op dit ogenblik.
“Maar de Spaanse oudervereniging CEAPA nam een ander standpunt in. Deze organisatie steunde de oorspronkelijke oproep voor een algemene onderwijsstaking en steunde onze oproep aan de onderwijsbonden om mee te doen. Deze steun was ongetwijfeld erg belangrijk voor het succes van de staking.
“Zoals steeds de voorbije jaren zorgde de weigering van de vakbondsleiders om een ernstige strijd te voeren voor massaal ongenoegen aan de basis. Zoals we dat wilden, werd onze staking een referentiepunt voor die activisten binnen de vakbonden – niet alleen in het onderwijs – die voor een meer militante houding opkomen. De druk van onderuit zorgde er in Madrid voor dat de onderwijsbonden tot een staking opriepen. In Andalucia werd dit voorbeeld gevolgd door een van de grootste onderwijsbonden. Tal van andere bonden verklaarden solidair te zijn met de acties, maar ze riepen niet op om het werk neer te leggen.
“Het belangrijkste voorbereidende werk werd natuurlijk onder jongeren zelf verricht. Om te beginnen was er een massale verdeling van honderdduizenden pamfletten en affiches waarin werd uitgelegd waarover de strijd gaat en waarin we ons voorstel voor een staking verdedigden. Er volgden algemene vergaderingen en stakerscomités in honderden scholen.
“Tienduizenden scholieren namen deel aan de honderden algemene vergaderingen die we in de weken voor de staking organiseerden. Daar discussieerden ze over de acties en werd massaal voor de staking gestemd. We kwamen op directe wijze tussen in ongeveer 600 scholen. Daarbij maakten we duizenden nieuwe leden van de Studentenvakbond.”
De dag na de staking kwam Rajoy met zogenaamde wijzigingen aan de ingangsexamens. Wat betekent dit in de praktijk?
“Dit betekent in werkelijkheid niets. De verklaringen van Rajoy waren een bewuste poging om de beweging te verwarren en te demobiliseren. Hij heeft gezegd dat de examens er dit jaar nog komen, maar dat ze voorlopig niet bindend zijn. Maar dit was voorheen ook al zo gepland! Het doel is om de examens in te voeren en ze eerst als feit te vestigen vooraleer ze volgend jaar bindend zullen worden.
“Ons antwoord is duidelijk: we willen de onmiddellijke intrekking van deze aanval of de studenten en scholieren zullen op 24 november opnieuw betogen.”
Met het CWI voerden we een internationale solidariteitscampagne. Had dit een impact op de staking?
“Er was een grote impact, vooral op de activisten die de staking opbouwden. We waren onder de indruk van het aantal steunberichten, de video’s, foto’s en brieven die constant binnenstroomden en kwamen van publieke vertegenwoordigers, vakbondsmilitanten en werkenden en jongeren vanuit de hele wereld.
“Actieve steun en solidariteit vanuit 25 landen krijgen, heeft natuurlijk een impact en benadrukt het internationale karakter van onze strijd. De besparingen en privatisering van het onderwijs zijn belangrijke strategische onderdelen van het kapitalistische beleid doorheen de wereld. De jongerenbewegingen die we daartegen zien, zijn er een uitdrukking van. Zeker de solidariteit van jongeren uit landen als Chili, Groot-Brittannië, Griekenland, Italië of Québec, landen met massale jongerenbewegingen die ons inspireerde, was fantastisch.
“Het incident in Hong Kong waar de Spaanse consul de solidariteitsactie van Socialist Action fysiek aanviel, had een specifieke impact. Het kwam op de nationale televisie en in de grootste gevestigde dagbladen, El Pais en El Mundo.
“Op de stakingsdag zelf was er een vertegenwoordiger van Socialist Students uit Engeland & Wales, Claire Laker Mansfield, in Madrid aanwezig en zij sprak ook op de massabetoging. De lijst van steden en landen waar er solidariteitsacties waren, had een bijzonder enthousiasmerend effect op de betoging.
“We willen het CWI en iedereen die aan de campagne deelnam hiervoor bedanken.”
Kan je iets meer zeggen over de SE, de geschiedenis en de rol van deze studentenvakbond?
“SE is een jongerenorganisatie die studenten en scholieren op alle niveau’s organiseert. We omschrijven ons als een strijdbare, antikapitalistische en revolutionaire organisatie. We zien onszelf niet louter als een studentenvakbond (ook al zijn we dat natuurlijk wel), maar als een vakbond van de jongeren uit de werkende klasse en al wie opkomt voor het recht op toegang tot onderwijs. We verbinden onze strijd dan ook steeds met die van de arbeidersklasse tegen het kapitalisme.
“SE is in de jaren 1980 opgezet door leden van de organisatie ‘Nuevo Claridad’ (dat later ‘El Militante’ werd en nu ‘Izquierda Revolucionaria’ is). Het kwam voort uit de massale jongerenbeweging tegen het beleid van de eerste ‘socialistische’ regering onder leiding van Felipe Gonzalez in 1986. Die regering was verkozen op basis van een enorme hoop onder de arbeidersklasse en de jongeren, maar ze voerde een asociaal beleid.
“Er was een massale beweging van stakingen en bezettingen tegen het onderwijsbeleid van Gonzalez. De beweging dwong belangrijke toegevingen af, zoals de invoering van gratis hoger middelbaar onderwijs, de bouw van honderden nieuwe publieke scholen in het land en het wettelijke recht om met jongeren te staken. Veel van deze verworvenheden zijn nog steeds van toepassing en we moeten strijden om ze te verdedigen.
“De studentenvakbond is sindsdien een dynamische en strijdbare jongerenorganisatie gebleven.”
Hoe zie je de klassenstrijd en de jongerenacties de komende periode ontwikkelen? En wat denk je van de politieke situatie in het land?
“We werken al aan het succes van onze volgende staking op 24 november. We bouwen aan bewustzijn hierover en versterken de groepen die de acties voorbereiden. We moeten de groei van onze organisatie in de staking consolideren en met duizenden nieuwe activisten een nog grotere en krachtiger staking houden.
“Er is geen garantie op succes of op een grotere actie dan die van 26 oktober. Maar we denken dat 26 oktober en de massale betoging aan het parlement tegen de regeringsvorming wijzen op een nieuwe wil om de strijd tegen deze nieuwe regering aan te gaan, zeker onder de jongeren van de werkende klasse.
“We zullen blijven opkomen voor een massale algemene staking in het onderwijs op 24 november en pleiten ervoor dat het massale militante protest en de stakingsacties ‘besmettelijk’ zijn voor de rest van de arbeidersbeweging en de linkerzijde. De crisis in PSOE en de bocht naar links in de toespraken van Pablo Iglesias van Podemos zijn eveneens elementen die wijzen op een diepere radicalisering en polarisatie in deze nieuwe situatie.
“De nieuwe regering heeft geen legitimiteit maar zal toch proberen om het door het kapitalisme en de EU geëiste besparingsbeleid door te voeren. Deze regering zal botsen op een gemobiliseerde en naar links bewegende arbeidersklasse die bereid is om tot hard verzet over te gaan. De linkerzijde en de arbeidersbeweging moeten zich voorbereiden op een nieuwe periode van strijd op de straten en in de werkplaatsen. Ik ben lid van Izquierda Revolucionaria omdat ik denk dat een geslaagde beweging tegen het besparingsbeleid een socialistisch en revolutionair perspectief en programma vereist.
“De ervaring van de crisis heeft het failliet van het parlementaire cretinisme en de naïeve oproepen tot ‘compromissen’ met de heersende klasse aangetoond. In het onderwijs en in andere sectoren kunnen onze rechten enkel afgedwongen worden indien we breken met het kapitalistische beleid. Enkel een socialistisch beleid van publiek bezit en democratische controle op de rijkdom kan een garantie vormen voor gratis en degelijk onderwijs voor iedereen.
“De militante massabewegingen van de komende periode zullen de kwestie van revolutionaire verandering terug op de agenda zetten. Dat is de enige manier waarop we onze generatie een degelijke toekomst kunnen bieden.”
