VORIGE MAAND sprak een zogenaamde volksjury een man vrij die werd beschuldigd van de moord op zijn vrouw. Zijn prestigeuze advocaat, én Bekende Vlaming, Jef Vermassen bracht het argument van onweerstaanbare drang naar voor. Anders geformuleerd: 3 uur nadat de beklaagde had ontdekt dat zijn echtgenote verliefd was op iemand anders (er was zelfs geen sprake van overspel, maar enkel van liefde voor iemand anders) voelde die de onweerstaanbare drang om zijn vrouw met 8 messteken om het leven te brengen. Toch kon hij rekenen op vrijspraak. In de verschillende burgerlijke media werd daarop een “maatschappelijk debat” opgestart over de zin en onzin van volkjury’s, waarbij vooral de laatste echo van democratie in ons rechtssysteem werd aangevallen.
Marijke Decamps
Het persoonlijke is politiek!
In dit debat ontbrak wel een belangrijk aspect. Het geval van Natasja is geen geïsoleerd, alleenstaand geval. Niet zo lang geleden stelde de Raad van Europa dat huishoudelijk geweld de belangrijkste oorzaak van overlijden of handicaps is voor vrouwen tussen de 16 en 44 jaar. In België worden er per dag 7 mensen verkracht. Weet dat dit enkel de officiële cijfers zijn. De meerderheid wordt nooit aangegeven: uit schaamte, incompetentie van de hulpdiensten, angst voor represailles,… Het gezin is dus een zeer onveilige plaats voor vrouwen.
Tegelijkertijd “kiezen” meer en meer vrouwen ervoor om thuis te blijven, of deeltijds te werken, om voor de kinderen te zorgen, het huishouden te doen,… Een vrije keuze? Het is niet toevallig dat er in Nederland meer en meer vrouwen deze keuze maken. Sinds de verregaande privatisering van de kinderopvang en de bijbehorende prijsstijgingen kunnen steeds minder mensen deze dienst betalen. Ook de stad Gent heeft de kost van kinderopvang tijdens de vakantie sterk laten stijgen. Hierdoor is ze mee verantwoordelijk voor het thuis opsluiten van vrouwen, waardoor hun kansen op werk nog meer worden beperkt.
Als er moet gekozen worden wie er thuisblijft om voor het opgroeiende kroost te zorgen, wordt vaak gekeken naar wie het meeste verdient. En rara? Vrouwen verdienen nog altijd, in onze zogenaamd “moderne maatschappij”, gemiddeld 72% van wat mannen verdienen.
Macht van de massa?
Het is inderdaad waar dat je je vragen kan stellen, naar aanleiding van deze zaak, over de zin en onzin van volksjury’s. Wat voor zin heeft het om volksjury’s te hebben – een zogenaamde jury van gelijken – waarvan de hele samenstelling een zaak is van gekonkel tussen magistraten? Waarbij deze goedverdiendende “wijze mannen” kunnen beslissen om mogelijk meer kritische juryleden zoveel mogelijk te weren. Advocaten blijven binnen dit systeem het alleenrecht hebben over prestige, connecties en kennis van de wettelijke achterpoortjes.
Denken we dat alle daders van huishoudelijk geweld zware straffen opleggen een echte oplossing vormt? Nee, natuurlijk moet duidelijk worden gemaakt dat zoiets niet wordt geduld. Je moet ervoor kunnen zorgen dat de slachtoffers zich veilig voelen, maar ook dat er iets structureel wordt veranderd.
Vandaag zitten de gevangenissen overvol, maar worden ze gewoon gebruikt om mensen weg te steken – en er dan niet meer naar om te kijken. Wij denken dat de overheid zijn verantwoordelijkheid moet nemen, maar we gaan hier ook niet braafjes op wachten.
Huishoudelijk geweld kan tegengegaan worden door campagnes op de werkvloer, in de wijken, scholen, universiteiten,… Maar niet om de baas een excuus te geven om mensen te ontslaan. De verdeeldheid en de tweederangspositie van vrouwen moeten werkelijk worden tegengegaan.
Op die manier moeten we een echt, socialistisch alternatief naar voor schuiven. De rijkdom in de maatschappij moet worden gebruikt om de levensstandaard van iedereen op te trekken en vrouwen te bevrijden van de kapitalistische achterstelling.
